Trump zegt ontmoeting met Poetin af wegens vasthouden Oekraïense schepen

Bij zijn vertrek naar de G20 in Argentinië schreef Trump donderdag in een tweet dat hij had besloten zijn geplande ontmoeting met Poetin te schrappen. Reden: Rusland heeft de Oekraïense schepen en bemanningsleden die het eerder deze week aanhield, niet laten gaan.

Trump zei echter uit te zien naar een ‘zinvolle topontmoeting zodra deze situatie is opgelost’. Nog maar een uur eerder had Trump tegenover verslaggevers gezegd dat hij waarschijnlijk wel een onderhoud met Poetin zou hebben. Volgens hem was het een ‘heel goede tijd’ daarvoor.

Het afzeggen van de ontmoeting kwam dan ook als een verrassing voor het Kremlin. Poetins woordvoerder Dmitri Peskov zei van niets te weten. Maar als Trump  het onderhoud inderdaad heeft afgeblazen, zou dat Poetin volgens de woordvoerder ‘een paar uur meer tijd’ geven voor ‘nuttige gesprekken’ met andere leiders van de 20 grootste economieën. 

President Trump probeert al sinds zijn aantreden de banden met Rusland te verbeteren, maar iedere keer duiken er obstakels op. In maart dit jaar zette de Amerikaanse regering zestig Russische diplomaten het land uit na de mislukte moordaanslag op de vroegere Russische dubbelspion Sergej Skripal in het Britse Salisbury. Skripal werd daarbij vergiftigd met het zenuwgas novitsjkok. Volgens de Britse regering was de moordaanslag het werk van twee agenten van de GROe, de Russische militaire inlichtingendienst.

Doorbraak of debacle in Helsinki

In juli hadden Trump en Poetin een topontmoeting in Helsinki, waarbij de Amerikaanse president zijn Russische collega met complimenten overlaadde. Trump omschreef de bijeenkomst als een doorbraak, maar thuis kreeg hij veel kritiek. Ook veel Republikeinen stoorden zich eraan dat hij meer geloof hechtte aan de ontkenningen van Poetin dan aan de conclusies van de Amerikaanse inlichtingendiensten als het ging om de pogingen van Rusland om de presidentsverkiezingen in 2016 te beïnvloeden. In de praktijk veranderde de topontmoeting niets aan de relaties tussen de twee landen.

Nu vormt het Russische optreden tegen drie Oekraïense schepen bij de Straat van Kertsj tussen de Zwarte Zee en de Zee van Azov een nieuw obstakel. De VS hebben de Russische actie, waarbij de schepen werden beschoten en 24 Oekraïense bemanningsleden gevangen werden genomen, scherp veroordeeld. Ondanks oproepen van de VS en andere westerse landen weigert Rusland de Oekraïners te laten gaan. In plaats daarvan wil Moskou hen voor de rechter brengen wegens ‘illegale grensoverschrijding’.

De Oekraïense president Petro Porosjenko riep de  NAVO op oorlogsschepen naar de Zee van Azov te sturen. Volgens een verdrag uit 2003 hebben Rusland en Oekraïne daar gezamenlijk zeggenschap over, maar sinds de annexatie van de Krim in 2014 legt Rusland steeds meer restricties op aan Oekraïense schepen. Volgens Porosjenko wil Rusland heel Oekraïne terughebben. ‘Als Russische tsaar, zoals hij zichzelf ziet, kan zijn rijk niet zonder Oekraïne. Hij ziet ons als zijn kolonie.’

Als vergelding voor het incident laten de Oekraïense autoriteiten geen Russische burgers en andere buitenlanders meer door naar de Krim via land. De maatregel maakt deel uit van de restricties onder de staat van beleg die Porosjenko eerder deze week voor het zuidoosten van het land afkondigde.