Direct naar artikelinhoud
nieuwsVenezuela

Alle ogen nu gericht op Venezolaans leger: hoge officieren steunen Maduro – voorlopig

Het Venezolaanse leger, zo'n 365 duizend man sterk, blijft achter president Maduro staan. Met de steunbetuiging van een aantal hoge officieren was dat de indruk die Maduro donderdag probeerde te wekken. Het was een overwinning voor de president, die alles op alles zet om te voorkomen dat een deel van het leger hem in de steek laat.

Een F-16 van de Venezolaanse luchtmacht vorig jaar tijdens een militaire parade.Beeld EPA

De laatste geslaagde staatsgreep in Venezuela was precies zestig jaar geleden. En als het aan Maduro ligt, blijft dat zo. Samen met andere Maduro-getrouwe officieren, benadrukte minister van Defensie Vladimir Padrino López donderdag in Caracas dat het leger niet in actie zal komen.

‘Wij zijn hier om een botsing tussen Venezolanen te voorkomen’, aldus de generaal die werd opgeleid in de VS. Padrino, die de claim van parlementsvoorzitter Juan Guaidó op het presidentschap ‘lachwekkend’ noemde, is momenteel een van de belangrijkste militaire steunpilaren van Maduro. Samen met onder andere de commandanten van de landmacht en de nationale garde, moet hij voorkomen dat de krijgsmacht of belangrijke onderdelen ervan gaan rebelleren.

De Maduro-gezinde generaals zijn door de wol geverfd. Zo was de bevelhebber van de landmacht, generaal-majoor Jesús Suárez Chourio, in 1992 betrokken bij de eerste van twee couppogingen dat jaar van Maduro’s voorganger Hugo Chávez. Militairen probeerden toen onder andere met het paradepaardje van de luchtmacht, Amerikaanse F-16’s, de burgerregering van president Carlos Andrés Pérez af te zetten. 

Met op de achtergrond een portret van oud-president Hugo Chávez, betuigen minister van Defensie Vladimir Padrino Lopez (midden) en militaire leiders donderdag in Caracas hun steun aan president Maduro. Padrino beschuldigde parlementsvoorzitter Juan Guaidó van een staatsgreep.Beeld AFP

Coups als waarschuwing

Beide staatsgrepen mislukten, maar ze zijn anno 2019 een waarschuwing voor Maduro. De president moet er op beducht zijn dat generaals en soldaten uiteindelijk eieren voor hun geld gaan kiezen, zeker nu de VS en tal van andere landen openlijk de zijde van Guaidó kiezen.

Onder Chávez, en later ander Maduro, kreeg het Venezolaanse leger de afgelopen twintig jaar een steeds grotere rol toebedeeld. Zo werden tal van militairen benoemd op posten in het landsbestuur. Een derde van de ministersposten wordt nu bezet door militairen en gepensioneerde officieren. 

Dit was een breuk met de meer neutrale rol die de krijgsmacht zich in de jaren daarvoor had toebedeeld, als bewaker van de grondwet. Deze ‘civiel-militaire’ alliantie van president Chávez was met name bedoeld om het voortbestaan van zijn regime te garanderen.

Economische crisis

Als oud-militair zag Chávez er ook op toe dat het de krijgsmacht aan niets ontbrak, al werd dit vanwege de economische crisis in het land steeds moeilijker. Zo sloot hij miljardencontracten af met Rusland, deels gefinancierd met leningen, voor de modernisering van de land-en luchtmacht. Een van deze wapencontracten betrof de aankoop van 24 gevechtsvliegtuigen van het type Su-30 ter waarde van 1,7 miljard euro. Ook kreeg de landmacht Russische T-72-tanks.

Tijdens een militaire parade in Caracas wordt in 2014 de dood herdacht van oud-president Hugo Chávez . Hij bouwde het leger sinds 1999 uit tot een belangrijke steunpilaar van zijn regime.Beeld AP

Militaire embargo VS

Venezuela zag zich gedwongen meer en meer naar Rusland en China te kijken voor militaire aankopen vanwege het Amerikaanse militaire embargo tegen Caracas. Door dit embargo kon met name de luchtmacht de kostbare F-16-vloot met moeite onderhouden. Voor Chávez in 1999 aan de macht kwam, kocht Caracas voornamelijk Amerikaanse en Europese wapens om de krijgsmacht te moderniseren.

Omdat het overgrote deel van de militaire top werd benoemd onder Chavéz en Maduro, zal een eventuele opstand eerder van het middenkader en de soldaten komen. Zij ondervinden meer de economische crisis dan de beter betaalde officieren. 

Dit bleek ook deze week toen een eenheid van de Nationale Garde in Caracas rebelleerde. De gardisten klaagden onder andere dat ze geen medicijnen voor hun kinderen konden kopen. De vraag is of deze militairen op burgers gaan schieten als de regering-Maduro nog verder in het nauw komt.

Aanhangers van Maduro zijn bereid hun leven te geven voor hun leider

Terwijl volksheld Juan Guaidó zichzelf heeft uitgeroepen tot interim-president, zijn lang niet alle aanhangers van president Nicolás Maduro overgelopen. Het leger staat ook nog aan zijn kant. Voor hen is er geen twijfel mogelijk: Maduro is de echte president, en Guaidó pleegt een staatsgreep. Lees hier de reportage van onze correspondent Marjolein van de Water.

Nadat de Amerikaanse president Trump liet weten achter Juan Guaidó te staan en Nicolás Maduro niet te erkennen als de rechtmatige president van Venezuela, besloot Maduro de diplomatieke betrekkingen met de Verenigde Staten te verbreken.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft diverse ambassademedewerkers in Venezuela opgeroepen het land te verlaten. Ook Amerikaanse burgers in het land hebben het advies gekregen om te vertrekken.