Geen uitkoopregeling voor bewoners van Noord-Groningse dorp Oudeschip

Daarom pleit Oudeschip al jaren voor om een regeling zoals in het Brabantse Moerdijk, waar huizenbezitters hun woning aan de gemeente kunnen verkopen voor 95 procent van de taxatiewaarde. Maar zo’n garantie is voor Oudeschip ‘op dit moment niet opportuun’, schrijft het Groningse provinciebestuur in een conceptbrief aan de Provinciale Staten die in handen is van de Volkskrant.

Oudeschip (120 inwoners) ligt op steenworp afstand van industriegebied Eemshaven, met onder meer een kolencentrale, een afvalverwerker en tientallen windmolens. De laatste buffer tussen het dorp en het industriegebied, de Oostpolder, verdwijnt nu lokale boeren op verzoek van de provincie ook daar een windpark gaan bouwen.

Moerdijkregeling

Het dorp pleit al sinds 2015 voor een garantieregeling. ‘Wie weg wil, moet weg kunnen. Nu gaat dat niet’, zegt Jaap Kap, voorzitter van Vereniging Dorpsbelangen Oudeschip. Lang hielden provincie en gemeente de boot af. Tot vorig jaar juli in Provinciale Staten van Groningen een motie werd aangenomen een Moerdijkregeling voor dorpen zoals Oudeschip te overwegen.

Anderhalf jaar liet het antwoord op zich wachten, al moet er nog een definitief besluit worden genomen. ‘Op dit moment zien we de noodzaak niet’, zegt gedeputeerde Nienke Homan (GroenLinks). ‘Er zijn normen voor allerlei soorten overlast en die worden niet overschreden, ook niet als we alle hinder optellen.’

De provincie komt Oudeschip wel tegemoet met twee dorpswindmolens, zegt Homan. De opbrengst daarvan gaat naar leefbaarheidprojecten en naar omwonenden.

Afhankelijk van de aangehouden afstand tussen huizen en bedrijvigheid zou een uitkoopregeling 68 tot 1124 huizen rond de Eemshaven en Delfzijl omvatten. De kosten zouden 800 duizend tot 14 miljoen euro per jaar bedragen.

De gemeente Eemsmond, waar Oudeschip toe behoort, is wel ‘groot voorstander’ van een garantieregeling, zegt burgemeester Marije van Beek. ‘Maar op dit moment kan ik geen regeling afdwingen, want alle ontwikkelingen passen binnen juridische kaders.’

Pas bij een verdere uitbreiding van de Eemshaven komt een regeling in principe pas weer aan de orde. ‘Nieuwe investeerders moeten daar dan de middelen voor opbrengen. Het kan niet zo zijn dat er miljoenen geïnvesteerd worden in Eemshaven en Oudeschip de rekening betaalt.’

Misschien, zegt Van Beek voor het eerst, moet de gemeente zelf een regeling opzetten. ‘Dat kan lucht geven aan de mensen die nu meteen weg willen en aan mensen die bang zijn hun huis nooit meer kwijt te raken. Dit is geen zorg voor later, maar een acuut probleem.’

Planologisch probleemkind

De Eemshaven werd in 1973 aangelegd om welvaart naar het noorden te brengen. Lange tijd gold het project als de planologische mislukking van de eeuw. De afgelopen jaren keerde het tij echter en kwam het industriegebied tot bloei.

Maar de beloofde voorspoed heeft het aangrenzende Oudeschip nooit bereikt. Integendeel, menen bewoners. Huizen zijn er haast onverkoopbaar en het dorp verpaupert. ‘We hebben het gevoel dat overheden liever hadden dat Oudeschip er niet was geweest’, zegt bewoonster Vita van der Lijke.

‘Verloedering van het straatbeeld in Oudeschip’ is een terugkerende zorg in een onderzoek dat de gemeente liet uitvoeren. Volgens de provincie ligt de verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid van het dorp in eerste instantie bij de gemeente Eemsmond.

Burgemeester Van Beek trekt zich de kritiek aan. Er is een dorpscoördinator aangesteld en een dorpsvisie gemaakt. ‘We gaan op korte termijn extra investeren in leefbaarheid, onder andere in nieuwe verlichting en straat- en wegonderhoud.’