Direct naar artikelinhoud
NieuwsOostvaardersplassen

Boswachters overgeplaatst om nieuw beleid Oostvaardersplassen: ze willen geen gezonde dieren afschieten

Twee van de vier vaste boswachters van de Oostvaardersplassen hebben zich laten overplaatsen, omdat zij ethische bezwaren hebben tegen het afschieten van gezonde dieren in het natuurgebied. Dit bevestigt Staatsbosbeheer na vragen van de Volkskrant. Donderdag besliste de voorzieningenrechter dat het afschieten van ruim 1.800 edelherten door de gebiedsbeheerder definitief kan doorgaan.

Edelhert in de Oostvaardersplassen.Beeld Arie Kievit

In de loop van volgende week trekken de overgebleven boswachters en een aantal extra collega’s van Staatsbosbeheer gewapend het gebied in om de populatie edelherten terug te brengen tot 490. Daarmee is het nieuwe beleid, waar Provinciale Staten in juli onder grote maatschappelijke druk vóór stemde, een feit. Dit besluit volgde op onderzoek van een onafhankelijke commissie, die onder meer concludeerde dat er geen maatschappelijk draagvlak is voor dieren die in de winter uithongeren. Preventief afschieten is volgens de rechtbank een beter idee.

Decennialang was het de praktijk dat alleen de sterkste grote grazers de winter overleefden. Om mogelijk onnodig lijden te voorkomen werden verzwakte dieren sinds een aantal jaar wel door boswachters afgeschoten. ‘Een dier dat door moeder natuur is geselecteerd om uit te vallen wil ik wel doodschieten, maar gezonde dieren niet’, heeft een van de boswachters als motivatie gegeven voor overplaatsing bij Staatsbosbeheer. Hij werd vanwege zijn werk meermalen met de dood bedreigd, maar dit zou geen reden zijn geweest om te vertrekken. 

De boswachters willen zelf geen verdere toelichting geven en willen voorlopig ook niet met naam en toenaam in de krant. Een van hen heeft alleen zijn verhaal verteld aan omroep Human, dat eind dit jaar een aflevering van het programma Medialogica wijdt aan de Oostvaardersplassen.

 Splijtzwam 

De verdeeldheid onder boswachters is exemplarisch voor de nationale splijtzwam die de Oostvaardersplassen inmiddels zijn geworden en het is zeer de vraag of de gerechtelijke uitspraak van donderdag daar een einde aan heeft gemaakt. Zo zijn er ook tegenstanders van de Oostvaardersplassen die alle dieren uit het gebied willen. Staatsbosbeheer zegt bij het afschieten volgende week op alles voorbereid te zijn.

In de strenge afgelopen winter nam het burgerverzet tegen de sterfte van uiteindelijk meer dan 3.200 grote grazers in het omheinde gebied grote proporties aan. Actievoerders bedreigden niet alleen boswachters, maar begonnen ook illegaal bij te voeren en hekken te vernielen waardoor dieren langs de A6 belandden. Vorige week nog kreeg een man van 57 een taakstraf opgelegd voor het vernielen van een damwand om tijdens de droge zomermaanden meer water naar de grote grazers te sluizen. 

Diverse dierenwelzijnsorganisaties verzetten zich juist weer tegen het nieuwe beleid en stapten naar de rechter om het doden van gezonde dieren te voorkomen. Zo zouden de vogels volgens de Vogelbescherming last krijgen van het afschieten van honderden dieren en is stichting De Faunabescherming van mening dat het Natura 2000 gebied het meest gebaat is bij het oude beleid: de natuur haar gang laten gaan. 

Einde uniek ‘wildgebied’

De rechter verwierp donderdag de argumenten en oordeelde dat de afschotvergunning onder de juiste voorwaarde door de provincie is verleend aan Staatsbosbeheer. Het einde van een uniek ‘wildgebied’ in Europa is bezegeld nu de voorzieningenrechter het eens blijkt met de provincie dat ‘een situatie zoals vorige winter voorkomen moet worden’. Tegenstanders van het nieuwe beleid rest nu nog de bezwarencommissie, maar in de twaalf weken waarin die de klachten behandelt, mogen de dieren wel al worden afgeschoten. Ook een nog lopende bodemprocedure heeft op korte termijn geen invloed op het nieuwe beleid.

Door alle rechtszaken is de verwachting dat de ruim achttienhonderd edelherten niet allemaal afgeschoten kunnen worden voordat de dieren in maart weer jongen krijgen. In dat geval wordt volgend najaar verder gegaan met het terugbrengen van de populatie. Het teveel aan konikpaarden zal gevangen worden, de populatie heckrunderen is al ver genoeg geslonken.

Uiteindelijk moeten er elfhonderd dieren overblijven zodat het van oorsprong vogelgebied zich kan herstellen van de overbegrazing. In de winters erna zal het aantal grote grazers onder maximaal vijftienhonderd worden gehouden. Staatsbosbeheer hoopt volgende week een overeenkomst te tekenen om het vlees van de geschoten dieren te kunnen gaan verkopen voor consumptie, maar verwacht niet dat hertenbiefstuk uit de Oostvaardersplassen deze Kerst al verkrijgbaar is bij de poelier.

Edelhert en konikpaard in de Oostvaardersplassen.Beeld Arie Kievit