Direct naar artikelinhoud

Trump zou alles anders gaan doen, wat is daarvan terecht gekomen in zijn eerste jaar?

Hij zou alles anders gaan doen, beloofde Donald Trump voor hij het Witte Huis betrok, precies een jaar geleden. En dat heeft hij gedaan. Soms met een onverwacht positief effect.

President Donald Trump zingt het lied My Way en danst met first lady Melania Trump tijdens een bal in Washington.Beeld afp

Misschien werkt de madman theory toch. De Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in zei vorige week dat Donald Trump een 'enorme bijdrage' heeft geleverd aan de toenadering tussen Noord en Zuid. Noord-Korea stuurt een delegatie naar de Olympische Winterspelen in Zuid-Korea, was de conclusie van gesprekken aan de grens. Ook militaire delegaties gaan met elkaar praten.

Trump haalde trots zijn gelijk. 'Is er nou werkelijk nog iemand die gelooft dat die dialoog ook zou plaatsvinden als ik niet ferm en sterk was geweest, en bereid onze totale macht los te laten op het Noorden?'

De 'theorie van de idioot' is een idee van Nixon, die in 1969 bommenwerpers met kernwapens richting Rusland liet vliegen en tegelijk het gerucht liet uitlekken dat zijn communistenhaat hem volkomen onberekenbaar maakte. Het idee was dat de Russen daardoor onder druk konden worden gezet (om een oplossing voor Vietnam te bedenken). Het werkte niet. De Russen hadden waarschijnlijk geen idee wat Nixon probeerde te communiceren.

Maar heeft de onberekenbare Trump nu met zijn 'fire and fury'-dreigement van afgelopen zomer wel iets gedaan gekregen? Of smeert president Moon hem alleen maar stroop om de mond?

Trump zou alles anders gaan doen: dat was de belangrijkste reden dat 63 miljoen Amerikanen hem een jaar geleden tot president kozen. Trump mocht dan misschien geen enkele politieke of militaire ervaring hebben, maar kon als zakenman, showman en vrouwenman in de ogen van zijn aanhangers wel bogen op andere successen (zaken, shows, vrouwen). Dat Trump als president weinig presidentieel is gebleken is voor veel van zijn kiezers dan ook helemaal geen bezwaar, of hooguit een noodzakelijk kwaad: zonder zijn methoden had hij ook geen resultaten kunnen boeken, zeggen ze.

Wat heeft Trump anders gedaan, in dit eerste jaar?

Trump zou alles anders gaan doen: dat was de belangrijkste reden dat 63 miljoen Amerikanen hem een jaar geleden tot president kozen

Het grote gebaar

Als projectontwikkelaar had Trump al een liefde voor grote gebouwen en een afkeer van details. Ook als politicus houdt hij van grote ingrepen, niet van millimeterwerk. Hij beloofde een Muur langs de grens met Mexico, schrapte  het Trans Pacific Partnership, zegde het Klimaatverdrag van Parijs op, verplaatste de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem, en stelde alle wateren rond Amerika open voor oliewinning. Na het schokeffect van zo'n aankondiging komen de praktische bezwaren, het verzet, de nuances. Zo zal de Muur niet overal langs de grens van Mexico komen, en protesteerde Florida met succes tegen de openstelling van zijn wateren voor oliewinning - het is best mogelijk dat er van sommige besluiten niets overblijft. Maar het taboe is doorbroken. Symbolisch zijn het belangrijke besluiten. Wat uiteindelijk de schade ook is, het levert Trump veel applaus op van zijn (internationale) achterban.

Een man kijkt naar prototypes van de muur van Trump bij de Mexicaanse grens.Beeld afp

De grote mond

Trump is als president niet opgehouden mensen, instituten en landen te beledigen of te intimideren. Van 'rocketman' Kim Jong-un tot 'shitholes' Haïti en El Salvador: Trump is een bullebak die graag uitdaagt en uitscheldt. De intimidatie werkt: toen oud-medewerker Steve Bannon vorige maand kritiek uitte op de president verklaarde Trump hem voor gek, waarna iedereen zijn handen van Bannon af trok. De leugens van het Witte Huis zijn eveneens ongekend. The Washington Post telde in een jaar 2001 leugens en misleidende beweringen. Dat de president consequent de media van leugens en nepnieuws beticht is een jij-bak die brutaal maar niet effectief is: het vertrouwen in de media is het afgelopen jaar gestegen, het vertrouwen in Trump is gedaald. Ook wereldwijd heeft dat effect: deze week bleek dat China nu meer wordt vertrouwd dan Amerika.

Trump en Bannon in betere tijden.Beeld afp

Het ongeleide projectiel

Trump had het vooraf beloofd: hij wilde onvoorspelbaar zijn. Behalve de bizarre nucleaire opschepperij met Kim ('Mijn knop is groter dan de jouwe') leidde dat ook tot een impulsief eenmalig bombardement op Syrische vliegvelden, en het gebruik van de Moeder Aller Bommen in Afghanistan. Onder Trump is Amerika triggerhappy geworden - door vaker echt te schieten of ermee te dreigen. Tot nu toe heeft dat nog niet zo slecht uitgepakt, als je Moon dus mag geloven. Maar, zo waarschuwen speltheoretici: de madman-theorie heeft alleen kans op succes als de man aan de knoppen zich niet écht gek laat maken.

Het familiebedrijf

Trump zou zijn zaken op afstand zetten, beloofde hij voor zijn inauguratie. Dat bleek lastig. De president en zijn kinderen hebben zeker vijfhonderd potentiële knooppunten van belangenverstrengeling, signaleerde The Wall Street Journal. En dus ligt corruptie op de loer. Dochter Ivanka kon haar merken in China registreren, in een periode dat de president zich welwillender opstelde tegenover dat land. Trumps tripjes naar zijn golfterreinen leveren die clubs inkomsten (de beveiligers betalen voor hun kamers) en gratis reclame op. Trumps hotel in Washington is een vaste pleisterplaats voor nationale en internationale gasten van het Witte Huis. Een eerste rechtszaak daarover is onlangs geseponeerd.

Ivanka Trump.Beeld afp
Dochter Ivanka kon haar merken in China registreren, in een periode dat de president zich welwillender opstelde tegenover dat land

De moerasmonsters

Trump beloofde minder invloed van lobbyisten: het moeras van Washington moest worden drooggelegd. Daartoe mogen oud-regeringsmedewerkers vijf jaar niet als lobbyist werken. Maar de draaideur draait nog wel de andere kant op: zo heeft Trump de top van milieudienst EPA voor een derde gevuld met lobbyisten die voorheen voor olieindustrie en mijnbouw werkten. Zij mogen nu doen waarvoor ze jaren hebben gelobbyd: regels schrappen.

Eigen volk eerst

Een jaar presidentschap maakt duidelijk dat Trump nog steeds een racist is. Gekleurde bevolkingsgroepen krijgen collectief de fouten of misdaden van individuen aangewreven. Mexicanen zijn verkrachters, illegalen zijn bendeleden, zwarte Amerikanen zijn ondankbaar, Haïtianen hebben aids. Als witte Amerikanen iets fouts of strafbaars doen, zoals de extreem-rechtse mannen die deze zomer inreden op demonstranten, dan zijn dat ineens uitzonderingen tussen verder 'heel fijne mensen'. Ook gaf hij gratie aan sheriff Joe Arpaio in Arizona, die werd beschuldigd van raciaal profileren en het ongeoorloofd opsluiten van latino's. De harde kern van zijn aanhang (36 procent) vindt dit alles niet problematisch.

Protesten tegen de gratie voor sheriff Joe Arpaio in Phoenix.Beeld afp

The art of the deal

Trump, die een boek liet schrijven over zijn kunsten als onderhandelaar, is tot nu toe vooral goed geweest in het schrappen van afspraken. Nieuwe afspraken maken lukt minder goed. 'We hebben geen betrouwbare partner in het Witte Huis om mee te onderhandelen', klaagde Republikeins senator Lindsey Graham deze week. Hij dacht een deal te hebben met Trump, waardoor illegale zogeheten 'dromers' in het land zouden kunnen blijven, een eis van de Democraten om de overheid open te houden. Maar rechtse immigratiehaviken kregen daar lucht van en praatten twee uur op Trump in, die vervolgens 180 graden draaide. Daardoor dreigt de overheid nu op slot te gaan. En dat op de eerste verjaardag van zijn presidentschap.

We hebben geen betrouwbare partner in het Witte Huis om mee te onderhandelen
Republikeins senator Lindsey Graham

Eén jaar Trump

Media over één jaar Trump
Donald Trump is een jaar president van de VS, aanleiding voor terugblikken door media en columnisten. Was het wel zo erg als velen vreesden?

Alle dagen in het nieuws
Na zijn inauguratie op 20 januari 2017 heeft Donald Trump op alle mogelijke manieren het beeld bepaald. Scroll hier door de opvallendste beelden.

Raad Trumps cijfers
Een jaar is Donald Trump nu president van Amerika. Hoeveel daalden zijn waarderingscijfers, hoeveel illegalen zette hij uit en hoeveel gingen de belastingen omlaag? Raad het zelf, in deze quiz.

Trumpfilter
Nieuws over Donald Trump: we kunnen ons voorstellen dat het nogal overdadig overkomt. Daarom verdelen we het in verschillende categorieën. Wat is echt belangrijk, wat eigenlijk gewoon business as usual en wat is vooral afleiding?

Beoordeel Trump niet alleen op zijn uiterlijk vertoon, zegt buitenlandanalist Ian Brzezinski. 'Hij wil alles anders doen. Maar kijk eens hoe hij uiteindelijk de Navo steunt.'https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2018/trumpquiz/
Kellyanne Conway is altijd bereid voor Trump in de bres te springen. En ze zit nog steeds in het Witte Huis, ergens. Een profiel.

Loes Reijmer duikt in het taalgebruik van Trump op Twitter, en ontdekt dat dit eigenlijk best aardig is, op een bepaalde manier.

Trump maakt ook op het gebied van de rechtspraak haast met het afbreken van de erfenis van Obama. Hij schuift in hoog tempo door en door conservatieve rechters naar voren.

De sociale media hebben een cruciale rol gespeeld bij de verkiezing van Donald Trump en daarmee de democratie veranderd. Maar de bedenkers van 'de technologische heilstaat' kijken de andere kant op.