Coalitieakkoord: pardon voor 600 kinderen

Nadat er binnenkort schoon schip is gemaakt, verdwijnt het kinderpardon als laatste reddingsboei voor uitgeprocedeerde gezinnen. Ook neemt het kabinet de discretionaire bevoegdheid weg bij de staatssecretaris van asielzaken. De beoordeling van zogeheten 'schrijnende gevallen’ komt te liggen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Deze oplossing moet volgens de partijen de steeds terugkerende druk weghalen bij de politiek om met de hand over het hart te strijken als asielkinderen via de media hun zaak bepleiten, zoals de afgelopen jaren herhaaldelijk gebeurde. 

Deze hoofdlijnen van een nieuw asielbeleid werden dinsdagavond na urenlang beraad door de fractieleiders voorgelegd aan hun fracties. D66, ChristenUnie en het CDA gingen vlot akkoord. De VVD-fractie deed er iets langer over. Het toelaten van honderden gezinnen is voor de liberalen een uiterst precair punt, middenin de campagne voor de provinciale verkiezingen waarin zij concurreren met de anti-immigratiepartijen PVV en Forum voor Democratie. 

Eerder op de dag verschansten de partijen zich weer urenlang op het ministerie van Justitie en Veiligheid om te praten over de patstelling over het asielbeleid. Sinds een week pleitten CDA, D66 en ChristenUnie voor een versoepeling van het kinderpardon en een tijdelijke uitzetstop. De VVD wilde daar aanvankelijk niets van weten, maar gaat nu toch akkoord met een eenmalig gebaar waardoor waarschijnlijk 90 procent van de kinderen mag blijven die eerder vergeefs een beroep deden op het kinderpardon. De 10 procent die niet mag blijven, bestaat volgens de onderhandelaars uit gezinnen waarvan de leden strafbladen hebben, verdacht worden van oorlogsmisdaden of zich anderszins hebben misdragen. 

Schrijnendheid

De VVD neemt genoegen met die uitkomst in de hoop dat het beleid op langere termijn restrictiever en helderder wordt zodra de politiek geen rol meer speelt bij de vraag of gezinnen wel of niet worden uitgezet.  De andere drie partijen op hun beurt accepteren de afschaffing van het kinderpardon omdat die regeling in de praktijk toch al zo functioneert dat er bijna niemand meer voor in aanmerking komt. Daarop is de onvrede over de regeling  gebaseerd. In het nieuwe voorstel geldt het criterium ‘schrijnendheid’ niet alleen aan het einde van de asielprocedure, maar kan het ook al in het begin worden aangewend. 

Het kabinet investeert miljoenen euro's extra in de IND om te zorgen dat daar voldoende expertise en mankracht is om die afwegingen op tijd te kunnen maken en te voorkomen dat mensen jarenlang in de procedure blijven zitten. Een eerdere beoordeling van de schrijnendheid kan ook restrictiever uitpakken, benadrukken bronnen rond het kabinet: als eenmaal is vastgesteld dat er geen sprake is van uitzonderlijke omstandigheden, kan een asielzoeker later ook geen aanspraak meer maken op die uitzonderingspositie. Op die manier moet voorkomen worden dat asielzoekers blijven hopen dat ze op het allerlaatste moment toch nog een verblijfsvergunning kunnen krijgen. 

De coalitiepartijen moeten hun akkoord woensdagochtend meteen verdedigen tegenover de oppositie in de Tweede Kamer. Zij hopen dat ze met dit compromis zowel de rechtse als de linkse oppositie kunnen weerstaan.