Liveblog – Verdachte van moord op broer kroongetuige Nabil B. voor de rechter
Vandaag vond in Amsterdam de inhoudelijke behandeling plaats van de rechtszaak tegen de 40-jarige Shurandy S. Hij wordt verdacht van de moord op Reduan B., de broer van kroongetuige Nabil B. Onder andere de nabestaanden van Reduan kwamen aan het woord tijdens de emotionele zitting. Lees hier ons liveblog terug.
Live
Andy S: ‘Ik heb ontzettend veel spijt’
Vlak voordat de zitting wordt gesloten, krijgt verdachte Andy S. van de rechter het laatste woord.
‘Ik heb ontzettend veel spijt. Dat was het.’
De rechtbank zal op 10 januari 2019 uitspraak doen.
Advocaat: Andy S. (40) was een pion en heeft hij zich om onbegrijpelijke redenen laten lenen voor een huurmoord
‘De aard en ernst van het feit is strikt genomen helder’, reageert Christian Flokstra. Hij is een van de advocaten van Andy S. ‘Het betreft een liquidatie, een huurmoord, waarbij iemand door zes kogels het leven is ontnomen. Het zwaarste strafbare feit dat iemand kan plegen.’ De advocaat erkent dat dit een misdrijf is waar een tijdelijke gevangenisstraf van maximaal 30 jaar of levenslang op staat, maar hij stelt ook dat die straffen voor enkelvoudige moorden ‘vrijwel nooit worden opgelegd, ook niet als het een liquidatie betreft’.
Volgens Flokstra wist zijn cliënt niet waarom het slachtoffer dood moest. ‘Maakt dat het handelen van cliënt minder ernstig? In mijn visie niet. Maar het maakt het handelen van cliënt ook niet ernstiger dan het op zichzelf nu al is en het kan in ieder geval niet gebruikt worden als basis voor een strafverhoging.’
De raadsman erkent dat door de moord op de broer van de kroongetuige een ‘nieuwe fase is ingeluid van verdere verharding van het criminele milieu. Maar die verharding kan cliënt in deze zaak niet extra worden aangerekend. Hij heeft daar – buiten zijn eigen handelen – part noch deel aan gehad.’
Andy S. was ‘geen factor in dit milieu’, benadrukt Flokstra. De verdachte heeft nauwelijks een strafblad, had een baan en is vader van twee kinderen. Volgens Flokstra was Andy S. ‘een pion en heeft hij zich om onbegrijpelijke redenen laten lenen voor een huurmoord, een kamikazeactie, zo bleek al snel.’
Volgens Flokstra is er geen enkel bewijs dat Andy S. van plan was om nog meer huurmoorden te plegen. Wat de advocaat betreft zou een straf van 15 jaar een passende straf zijn, hij acht de kans op recidive klein. S. heeft heel veel spijt, aldus Flokstra.
De advocaat wijst erop dat Andy S. alleen over zijn eigen rol kan verklaren. Als hij ook over zijn opdrachtgevers zou verklaren zou dat grote gevaren voor hem en zijn familie opleveren, stelt de advocaat. Andy S. kan ‘daarin geen risico nemen, zijn eigen zaak is daar cynisch genoeg zelf het ultieme voorbeeld van’.
Volgens Flokstra is het leven van Andy S. een ‘surrealistisch geheel’. ‘Want hoe is het mogelijk dat een voormalig profvoetballer, met een bovengemiddelde intelligentie, een normale baan en een normaal inkomen ineens tot dit feit komt? Een bevredigend antwoord zal daar wellicht wel nooit op komen, alhoewel de cocaïneverslaving een duidelijk scharnierpunt lijkt te zijn in zijn leven.’
OM eist 28 jaar gevangenisstraf voor de moord op de broer van kroongetuige Nabil B.
De zitting wordt hervat. De aanklager neemt het woord. Ze vertelt hoe Reduan op de 29ste maart aangekomen was op zijn werk. Reduan liep de trap op met een kop koffie terwijl er zes kogels op hem werden afgevuurd. ‘De verklaring van zijn broer, de kroongetuige, is hem noodlottig geworden.’ Binnen 48 uur werd Andy S. aangehouden – mede dankzij de beelden van Reduans eigen beveiligingscamera’s. ‘Wanneer Reduan boven aan de trap in elkaar is gezakt, is te zien hoe S. een laatste schot lost. Een van de nabestaanden heeft de schietpartij live meegemaakt, via een app op zijn telefoon.
‘De verdachte heeft de opdracht voor de moord al eind 2017 aangenomen. Moord op bestelling. Beloning 100 duizend euro. Onder een valse naam heeft hij een garagebox gehuurd. Hij heeft nooit willen verklaren over zijn opdrachtgever. Andy S. heeft verklaard dat hij de wapens heeft gekregen op 27 maart, en dat hij er dezelfde dag nog mee heeft hij geoefend. Hij heeft die dag ook een zoekslag gemaakt op zijn computer naar het werkadres van het slachtoffer, en het woonadres.’
Na de moord op 29 maart gaat S. gewoon naar zijn werk. Maar volgens het OM was S. mogelijk bereid nog meer liquidaties uit te voeren. ‘S. nam ook nog twee encrypted telefoons in ontvangst. En hij had ook de huur van de garagebox verlengd. Het lijkt erop dat hij bereid was om nog een keer ingezet te worden.
‘Iedere moord is afschuwelijk. Maar deze zaak is ingeslagen als een bom. Een golf van afschuw is door de samenleving gegaan. We zijn inmiddels gewend aan liquidaties in het criminele milieu, en zelfs aan het gegeven dat soms een onschuldig slachtoffer wordt geraakt in het bijzijn van kinderen en omstanders.’ Maar het is niet eerder voorgekomen dat een onschuldig familielid van een getuige het slachtoffer is geworden.
‘Als S. de 29ste een moord heeft gepleegd, gaat hij gewoon naar zijn werk alsof er niets gebeurd is. Wij vinden dat onbegrijpelijk.’
Wat het OM betreft is de daad van S. een ‘regelrechte aanslag op het Nederlandse strafrechtsysteem’. ‘Dat werkt strafverhogend. De maatschappij vraagt om vergelding voor zo’n gruwelijke daad: een moord op een onschuldig slachtoffer’, stelt de aanklager. ‘Verdachte heeft er zelf voor gekozen om te werken voor deze criminele organisatie.’ Het OM vindt dat ‘hij moet worden afgerekend op de desastreuze gevolgen van zijn daad’. De officieren eisen daarom een gevangenisstraf van 28 jaar.
De zitting wordt geschorst. Na de pauze volgt het requisitoir.
Moeder Reduan: ‘De overheid was traag en zich weer niet bewust van de gevaren’
Ook de moeder van Reduan laat een slachtofferverklaring voorlezen, daarin haalt ze net als de andere familieleden fel uit naar de verdachte en het OM:
‘Het duurde en duurde maar voordat de overheid voor onze veiligheid in actie kwam. Uiteindelijk kwamen ze niet echt in actie. Mijn eigen kinderen hebben geregeld dat ik een veilig onderkomen kreeg. Reduan heeft meerdere malen tegen de overheid gezegd dat hij zich grote zorgen maakte over onze veiligheid. Hij was fel tegen de kroongetuigenovereenkomst. Hij wist hoe gewetenloze monsters zoals jij en je criminele vrienden te werk gaan.
‘Er was afgesproken dat er zichtbare beveiliging zou komen rondom Reduans bedrijf. Maar de overheid was traag en zich weer niet bewust van de gevaren.
‘Reduan had een moeilijke periode met een scheiding achter de rug. Hij was blij dat zijn leven weer op de rit was. Hij had iemand gevonden waarmee hij zich ging verloven, zijn bedrijf liep goed en hij genoot van zijn dochtertjes.
‘Ik paste regelmatig op zijn dochters, zeker na de scheiding was ik meerdere dagen per week bij hem thuis. We waren er voor elkaar. We gingen vaak samen op vakantie.
‘De eerder beloofde maatregelen waren er niet, zo kon je op 29 maart ongehinderd je laffe en meedogenloze daad plegen.
‘Je hebt mijn zoon afgenomen.
‘Je hebt twee prachtige dochters hun vader afgenomen.
‘Je hebt mijn kinderen hun broer afgenomen.
‘Je hebt een vrouw haar verloofde afgenomen.
‘Door de zware beveiligingsmaatregelen kan ik mijn kleinkinderen bijna niet meer zien. Ik moest huis en haard voor jou en je criminele vrienden verlaten. Ik ben op mijn oude dag verstoken van een sociaal leven.
‘Ik leef met een intens gemis en hoop dat ik wakker word uit deze nachtmerrie. Helaas, mijn leven is voorbij. Ik vul mijn dagen met verdriet en angst.
‘Ik hoop dat je je verdiende straf krijgt, dat je voorgoed wordt opgesloten en dit nooit meer kunt vergeten.’
‘Heeft papa veel pijn gehad? Mama, kwam er veel bloed uit papa?’
‘Ik durf zelf niet naar de zitting te komen’, aldus de ex-vrouw van Reduan via een audio-opname. ‘Elke dag nog vragen onze dochters aan mij: Waar is papa? Ik antwoord dan dat hij in de hemel is. Dat het daar beter is, dat hij daar veilig is.’
‘De moord op Reduan is niet aan mijn kinderen uit te leggen. Hun moeder kan het al niet begrijpen.
‘Pas toen we veilig in het buitenland waren heb ik verteld hoe het is gebeurd. De oudste wilde weten wat er was gebeurd. Ze stelden vragen: ‘Mama, hoe kan het zijn dat die meneer die op papa schoot zomaar binnenkwam? Heeft papa veel pijn gehad? Mama, kwam er veel bloed uit papa? Mama heeft papa make-up gehad?
‘Nee, hun papa heeft een kogel door het hoofd gekregen.’
De ex-vrouw van Reduan vertelt dat ze na de begrafenis geen beveiliging kregen. In het buitenland heeft familie voor hen gezorgd. ‘Mijn dochter wilde naar huis, naar haar eigen klas en naar haar leven terug.’
Inmiddels wonen ze in een nieuwe woonplaats, daar mogen de kinderen niet vertellen wat hun papa is overkomen vanwege hun veiligheid. ‘Ze dragen een gruwelijk geheim mee. Een geheim dat aan geen enkel kind mag worden opgedrongen.’
‘Reduan werd begraven als een dief in de nacht’
‘Jij bent na de moord gewoon naar je werk gegaan, je hebt maanden van tevoren gegoogeld wat je kon studeren in de gevangenis’, vervolgt de zus van Reduan. ‘Je hebt mijn broer van achteren neergeschoten. Zijn lichaam was zo gehavend dat men veel moeite heeft moeten doen om hem toonbaar aan ons te laten zien.
‘Voor het afscheid was weinig tijd. Door het dreigingsniveau werd aangeraden de begrafenis heel klein te houden. Reduan, die zoveel vrienden had, moest met stille trom worden begraven, als een dief in de nacht.
‘De waarnemend burgemeester van Amsterdam verbood ons bij de dienst in de moskee te zijn. De laatste eer die we onze broer konden bewijzen, werd ons afgenomen. Wat voor signaal werd hiermee gegeven? Dat we zwichten voor criminaliteit? Onze familie zal nooit zwichten voor terreur.
‘Wij hopen dat jij nooit meer vrijkomt. Je opdrachtgevers bescherm je door niets over ze prijs te geven. Hoe durf je?’
Zus Reduan: ‘Je hebt ons in de grootst denkbare hel getrokken’
Nu is het woord aan de nabestaanden. Via een audioverbinding worden hun verklaringen voorgelezen. Twee zussen voeren het woord.
‘Mijn broer, de hardwerkende man, die jij in koelen bloede hebt vermoord, was wars van alles wat met criminaliteit te maken had’, zegt een zus. Volgens haar had Reduan vanaf het moment dat de kroongetuigendeal werd gesloten, gewaarschuwd voor de gevaren die de familie liep. De overheid nam zijn waarschuwingen onvoldoende serieus, aldus de zus. Reduan was fel tegen de kroongetuigenovereenkomst. Volgens de familie was afgesproken dat er zichtbare beveiliging zou komen. Die kwam echter te laat.
‘We zagen onze levens in rook omgaan. We moeten onzichtbaar worden om aan jou en je laffe vrienden te ontsnappen. Over alles moeten we nadenken. We hebben geen bekenden meer om ons heen. Uit angst. We mogen niet meer trots zijn op onze successen. Onze kinderen kunnen niet meer zorgeloos buitenspelen. Ons ouderlijk huis is niet meer. Hoe leg je je kind uit waar zijn vriendjes zijn gebleven?’
De zus hoopt dat Andy S. ‘de allerhoogste straf krijgt die mogelijk is en dat je nooit meer vrij komt. Je hebt niet alleen een heel mooi en integer mens vermoord die geen vlieg kwaad deed. Maar ook onze hele familie, en tal van andere betrokkenen, heb je in de grootst denkbare hel getrokken. Eentje zonder einde.’
Forensisch psycholoog: ‘Ik kan niets zeggen over recidivekans’
Andy S. (40) kampt al jaren met een steeds terugkerende cocaïneverslaving. Ook heeft hij depressieve klachten. Maar volgens de forensisch psycholoog die S. afgelopen maanden onderzocht, is er op dit moment geen sprake van een depressieve stoornis. Ook zou Andy S. momenteel geen zelfmoordgedachten hebben. De deskundige kan niet zeggen of in het verleden wel sprake is geweest van een echte depressie.
Volgens de psycholoog is Andy S. volledig toerekeningsvatbaar. Over het recidiverisico kan hij geen uitspraken doen. ‘Dat kan alleen als iemands keuzevrijheid wordt belemmerd door een psychische stoornis. Ik kan geen verwachtingen uitspreken over welke keuzes een normaal iemand zal maken in de toekomst.’
‘De andere optie was dat ik mezelf door de kop zou schieten’
Officier van justitie: ‘Waarom zei u niet: nee, ik doe het niet. Ik ga geen moord plegen?’
Andy: ‘Het bleek dat het te laat was. Er was geen uitweg.’
Officier: ‘Hoe wist u dat u geen nee kon zeggen?’
Andy: ‘Ik wist met wie en wat ik te maken had.’
Officier: ‘Ben u bedreigd?’
Andy: ‘Nee, ik ben niet bedreigd. Maar mij is duidelijk gemaakt: er is geen uitstel of afstel. Basta.’
Officier: ‘Heeft u overwogen om naar de politie te gaan? Dat is altijd een keus.’
Andy: ‘Dan zouden er nog meer slachtoffers zijn gevallen.’
Officier: ‘Heeft u het overwogen: ja of nee?’
Andy: ‘Nee, het was geen optie. De andere optie was dat ik mezelf door de kop zou schieten.’
Volgens Andy ontdekte hij pas toen hij thuiskwam op 29 maart dat hij de broer van de kroongetuige had doodgeschoten. De verdachte zegt berouw te hebben. Maar hij denkt niet dat hij de pijn bij de nabestaanden kan verlichten.
De aanklager wil weten waarom hij – als hij echt berouw heeft – niet meewerkt met het onderzoek naar de opdrachtgevers van de moord. Andy’s advocaat grijpt in: ‘De officier weet heel goed hoe het zit.’ Andy zegt vervolgens dat hij hier geen antwoord op kan geven.
Andy S.: ‘Ik zat in een tunnel’
Rechter: ‘Waar heeft u leren schieten?’
Andy: ‘Ik heb een poosje op Curaçao gewoond en daar heb ik met vrienden leren schieten.’
Andy zegt dat hij had gehoopt dat hij nooit zou worden benaderd om een klus daadwerkelijk uit te voeren. In januari 2018 werd hij echter benaderd om een autobox te huren. Dat doet hij ook. En op 27 maart – twee dagen voor de moord – kreeg hij te horen wie het slachtoffer zou worden. Hij kreeg een naam, adres en een foto. Ook wordt hem een tas overhandigd met meerdere wapens.
Volgens Andy zat hij een ‘tunnel’. ‘Ik deed alles op de automatische piloot.’ Het plan was om Reduan dood te schieten op het moment dat hij van, of naar zijn werk ging. ‘Ik had geen plan, ik dacht: het moet zo snel mogelijk gebeuren zodat ik hier vanaf ben. Ik dacht dat ik het er zelf ook niet levend vanaf zou brengen. Dat ik of door derden, óf door de politie, óf door het slachtoffer zelf dood zou worden geschoten. Links- of rechtsom zou ik toch doodgaan.’
Rechter: ‘Wilde u ook dood?’
Andy: ‘Ik zag geen andere uitkomst.’
Andy wordt emotioneel als de rechter vraagt wat er op 29 maart is gebeurd. ‘Ik had niet geslapen. Ik wist dat er een einde aan deze ellende zou komen. Ik ging de auto ophalen, ik ging er naartoe. Ik vind het lastig onder woorden te brengen hoe ik me voelde.’
Eenmaal na de moord probeert hij zijn auto in de brand te steken. Dat lukt echter niet. Hij blijkt geen benzine, maar terpentine bij zich te hebben. Hij liep een brandwond op. Er stond ook geen tweede vluchtauto gereed. ‘Er was geen escape. En toen stond ik daar: het in de fik steken van de auto was niet gelukt. Ik dacht: wat nu?’
Rechter: ‘Dat scenario had u niet doorgesproken met iemand?’
Andy: ‘Nee.’
Met bus 391 gaat Andy vervolgens naar het Centraal Station. Daarbij gebruikt hij zijn eigen ov-chipkaart. Eenmaal thuis ging hij op de fiets naar zijn werk. ‘Ik probeerde het te verstoppen in mijn achterhoofd.’
Rechter: ‘Waarom gaat u een ander omleggen als u fatalistisch was en u het leven niet zag zitten?’
Andy: ‘Ik heb daar geen antwoord op. Ik worstel daarmee. Ik kan er geen verklaring voor geven. Met deze vraag sta ik op en ga ik naar bed.’
Volgens Andy wist hij niet dat het slachtoffer de broer van de kroongetuige was. Ook stelt hij dat er geen afspraken zijn gemaakt over de betaling van 100 duizend euro. ‘Ik heb nooit geld ontvangen, alleen het geld voor het huren van de garagebox.’
Rechter: ‘Welke garantie had u dat u dat geld zou krijgen?’
Andy: ‘Geen.’
Schutter Andy S. kreeg 100 duizend euro aangeboden
De rechter begint de zitting door te benadrukken dat het een zaak met veel gewicht is. ‘De rechtbank hoopt op een waardige zitting met respect voor ieders rol en positie.’ Nabestaanden volgen de zaak vandaag vanaf een andere locatie. Later vandaag zullen ze van hun spreekrecht gebruik maken. Via een audioverbinding zullen deze verklaringen te horen zijn in de zittingszaal.
De rechter begint met het stellen van vragen aan Shurandy – Andy – S. Hij is een kleine verschijning in een beige trui. De 40-jarige man werd in oktober 2017 gevraagd of hij mogelijk een liquidatie zou willen plegen.
Rechter: ‘Hoe is het voor u op het moment?’
Andy: ‘Het is heel zwaar.’
Rechter: ‘Hoe voelt u zich?’
Andy: ‘Zeer gespannen.’
Rechter: ‘Rond oktober 2017 werd u benaderd door iemand met de vraag of u bereid zou zijn om een liquidatie te plegen?’
‘In het verleden heb ik weleens contact met mensen gehad, ik ken ze uit het verleden’, antwoordt Andy op de vraag wie hem toen benaderde. Hij wil alleen verklaren over zijn eigen rol, niet over anderen. ‘Het was een periode waarin het heel slecht met mij ging. Ik gebruikte cocaïne, had het zwaar met mijn relatie. Mijn ouders gingen uit elkaar. Het ging heel slecht met mij. Ik was de aangewezen persoon om hiervoor contact op te nemen. Ik hoop dat u me begrijpt, sorry als ik niet uit mijn woorden kom.’
Rechter: ‘Wisten ze dat u kon schieten?’
Andy: ‘Nee het werd meer gevraagd in de zin van: ben je bereid tot? Ik had ‘ja’ gezegd in een waan, en niet gedacht: het zal ooit gaan gebeuren. In een split second zei ik ‘ja’. Ik was in die tijd zeer fatalistisch, ik was verslaafd. Ik zag het leven niet meer zitten. Ik kreeg geld aangeboden: 100 duizend euro’
Al voor de moord op Reduan, de broer van kroongetuige Nabil B., waren er concrete en specifieke signalen dat de familie van B. gevaar liep. Twee dagen eerder had het Openbaar Ministerie (OM) aan Reduan beveiligingsmaatregelen toegezegd, maar deze zijn niet op tijd toegepast. Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant.
Advocaat Bart Stapert bevestigt dit in een interview. ‘De moord was een wake-upcall,’ aldus Stapert, die stopt als advocaat omdat hij rechter wordt. Zijn voormalig cliënt Nabil B. wilde praten in een reeks liquidatiezaken. Uit wraak werd zijn broer vermoord.