Direct naar artikelinhoud
AnalyseFrenkie de Jong

Waarom Frenkie de Jong wel/niet slaagt bij FC Barcelona

De Jong tegen Heerenveen in karakteristieke pose, met de bal aan de voet en oog voor de ruimte.

Nog zo onervaren en toch al zo veel geld waard. Gaat Frenkie de Jong (21) het maken bij Barcelona vanwege zijn zeldzame spelinzicht of breekt zijn gebrek aan internationale hardheid hem op? Een verkenning van de twee mogelijkheden.

De minnen voor Frenkie de Jong 

Barcelona is allang geen romantisch getinte opleidingsclub meer. Al die verhalen over La Masia zijn wat gedateerd. Wie breekt nog door, uit de eigen jeugd? Ook Barcelona koopt, de een na de ander: Suarez, Neymar, Coutinho, Dembélé, Malcom, Arthur, Umtiti, het gaat altijd door. Neymar is alweer doorverkocht.

Barcelona, zo rekende Voetbal International, besteedde sinds 2013 ruim een miljard euro aan aankopen. En lang niet al die mannen slagen. Sterker: Denis Suarez, Arda Turan, André Gomes, ze vielen zwaar tegen. Philippe Coutinho was bij zijn komst een jaar geleden veel verder in zijn loopbaan dan Frenkie de Jong nu is, en toch is het net of hij een andere Coutinho is dan bij Liverpool. Hij zet aan voor gewaagde acties, maar ze mislukken vaak. Het is alsof hij zonder zelfvertrouwen speelt, alsof hij weet dat hij toch verbleekt bij Messi. En zelfs als Messi ontbreekt, blinkt Coutinho niet uit. Middenvelder Arturo Vidal oogt verdwaald in Camp Nou. Opeens is hij een hoekige speler met een vreemd kapsel, op dat eens zo soepel draaiende middenveld.

Barcelona wint nog steeds landstitels en bekers, maar het spel is soms uitgesproken slecht, zeker in defensief opzicht. En zeker als Messi wegvalt. Messi verbloemt de teloorgang, door zijn eenmansshows. Hij ontbrak in de uitwedstrijd van het bekertoernooi tegen Levante en moest thuis de achterstand goedmaken. Messi ontbrak woensdag bij Sevilla, in de kwartfinales van de beker. Barcelona had weinig kans, voetbalde gewoon slecht en verloor met 2-0. Messi zal volgende week in het thuisduel weer wonderen moeten verrichten. Zo gaat dat steeds.

Messi is 31, en 32 als Frenkie de Jong begint in Catalonië. Messi kan wel een hulpje gebruiken. Frenkie de Jong dus, voor wie Erik ten Hag bij Ajax een speciale positie verzon. Hij is een van de twee defensieve middenvelders, met heel veel vrijheid. Hij mag tot helemaal terug en helemaal naar voren. Krijgt hij bij Barcelona zo’n rol?

Zijn transfersom biedt geen enkele garantie. 75 miljoen zegt niets in het voetbal van de gekte, zelfs 86 miljoen zegt weinig, de maximale som. Ja, voor de consument is het een idioot bedrag. Barcelona had een omzet van bijna 700 miljoen vorig jaar. Voor Barcelona is een aankoop van 75 miljoen een investering zoals voor Ajax de aankoop van twee matige backs uit het buitenland. De Jong is voor Barcelona qua verhouding wat Kristensen en Orejuela voor Ajax zijn. Het is nog steeds veel geld, maar best terug te verdienen. En zelfs als de investering niet rendeert, hoeft het geen levensgroot probleem te zijn. Dan doet een ander het wel bovenmatig goed, of dan verkoopt Barcelona weer iemand voor meer dan 100 miljoen.

Investeren in voetballers is ook een kwestie van gokken. Het werkelijke talent op de wereld is schaars. Frenkie de Jong is een speler met potentie, met een gave die weinigen bezitten. Vandaar dat Josep Guardiola hem wilde bij Manchester City, Thomas Tuchel bij Paris SG en Ernesto Valverde bij Barcelona. Al die trainers zien dat hij het voetbaltechnisch, tactisch en qua tempo aankan, dat hij duelkracht bezit. De rest is een beetje afwachten.

Frenkie de Jong koos ook voor de glorie van het verleden, terwijl Barcelona zonder Messi minder voetbalt dan pakweg Manchester City, Liverpool, Bayern München in vorm of Borussia Dortmund. En Messi is tien jaar ouder dan De Jong. Nomaliter zal Frenkie Messi overleven als voetballer en het een tijdje zonder het wondermannetje moeten rooien.

De plussen voor Frenkie de Jong

Op het grote voetbalveld van stadion Camp Nou liggen zeeën van ruimte. Barcelona op zijn best speelt ruimtevoetbal. De driehoekjes met Messi, Xavi en Iniesta waren verrukkelijk, maar ze behoren tot de glorie uit het verleden. De drie musketiers van de combinatie tikten tegenstanders horendol. Als Barcelona de bal al eens kwijt was, joegen ze met hun maten de tegenstander alle hoeken van het veld op, en dan begon het spel opnieuw, die eeuwige samenzang van goddelijk voetbal, in veler ogen het mooiste voetbal uit de geschiedenis.

Dat is precies het spel waarvan Frenkie de Jong leerde houden als jongen uit Arkel. Barcelona anno 2009. ‘De speelstijl kan me liggen’, zei hij tien jaar later, na de bekendmaking van zijn miljoenentransfer naar Catalonië. Barcelona voetbalt allang niet meer zo vloeiend en spectaculair als destijds, maar toch: stelt u zich Frenkie de Jong voor op dat mooie gras, in dat prachtige shirt, met wapperend haar, de wijzende vinger en de gulle lach van de onbevangen, voetballende jongen. Met al die ruimte, precies achter of schuin achter Lionel Messi. Misschien keert dan iets van het spel van toen terug. Hij met zijn dieptepass, Messi met het magische vervolg. Argentijns-Arkelse telepathie. Alleen al de gedachte is aanlokkelijk.

Frenkie de Jong kostte 75 miljoen euro en eigenlijk 86, als alles enigszins naar behoren verloopt. Dat is belachelijk veel voor een jongen die net komt kijken, oordelen critici. Het is zwaar overdreven voor een voetballer die van de 64 goals van Ajax in de huidige competitie drie treffers voor zijn rekening nam, en één assist had. Maar cijfers bedriegen, al toonde De Jong zich regelmatig zelfkritisch over zijn rapport. Dat moet beter.

Het gaat om intrinsiek talent. Je ziet pas hoe goed Frenkie de Jong is als je door de cijfers heenkijkt. Want zijn status achter de eerste cijferlinie, de statistiek van doelpunten en assists, is uitstekend. Frenkie de Jong heeft volgens sportdatabureau Optasports de meeste dribbels van de eredivisie, hij lijdt het minste balverlies en heeft de hoogste passnauwkeurigheid. Hij is de speler die het vaakst minimaal honderd balcontacten heeft. En de resultaten van Ajax met hem zijn op papier aanzienlijk beter dan de resultaten als hij ontbreekt.

Met Frenkie de Jong gaat een elftal beter voetballen, zo is ook te zien bij Oranje. Hij neemt druk weg bij anderen. Zijn lach en lef absorberen angst en terughoudendheid bij anderen. Hij vraagt de bal. Altijd. Overal. Hij durft wat, ook als hij tussen twee tegenstanders instaat. Hij zei bij de aankondiging van zijn vertrek dat hij een twijfelaar is. Dat gold vooral voor de keuze voor zijn toekomst. Twijfelen tussen Barcelona, Manchester City en Paris SG.

In het veld is hij zelfverzekerd. Zoals hij vroeger als jongen al dacht bij veel trainers, als ze schreeuwden dat hij geen risico moest nemen, dat hij de bal moest afgeven, dat hij simpel moest spelen. Dat wilde hij niet. Dat deed hij dan ook niet. Hij wilde avontuur, hij dribbelde naar voren, zocht de aanval en combineerde. Dat eigenwijze jongenshart brengt hem nu naar Camp Nou. Als het aan hem ligt, gaat hij daar nooit meer weg. Als de voetbalhemel bestaat, ligt die in Barcelona, in Camp Nou, op het heerlijk gemaaide gazonnetje van Lionel Messi.