Producent van De dirigent klaagt over recensent die begin van film miste
Filmregisseur Maria Peters werkte 13 jaar aan De dirigent. Ze hoopte dat deze speelfilm, met een budget van ruim 4,5 miljoen euro, een nog groter succes zou worden dan haar eerdere werk, zoals Kruimeltje, Pietje Bell en Sonny Boy. Gespannen zat een van de executive producers van de film, haar man Dave Schram, eind oktober 2018 in het Amsterdamse Ketelhuis, waar De dirigent in première ging voor recensenten. Critici kunnen het verschil maken tussen een hit en een flop, weet hij uit ervaring.
De persvertoning was al begonnen toen de recensent van NRC Handelsblad binnenkwam. De eerste gedachten van Schram: waarom komt hij niet netjes op tijd? Gaat deze man toch Maria’s film beoordelen?
Dat deed hij inderdaad: NRC gaf slechts twee van maximaal vijf ‘ballen’. Minstens even erg was dat de krant naast de recensie geen groot stuk publiceerde, naar verluidt omdat ze de film niet goed genoeg vonden. Andere dagbladen deden meer met het verhaal van de Nederlandse Antonia Brico (1902-1989), de eerste vrouw die wereldberoemd werd als dirigent.
Een klacht bij NRC leverde slechts een rectificatie op: de film begon niet in Californië maar in New York. Het productiebedrijf van De dirigent wilde meer: een nieuwe recensie, van iemand die de hele film had gezien, of alsnog een groot artikel.
Maandag bleek dat de producent een klacht heeft ingediend bij de Raad voor de Journalistiek, die de zaak vrijdag behandelt. De Raad oordeelt over de zorgvuldigheid van publicaties, maar legt geen sancties op.
‘Ik ben heel boos’, zegt Dave Schram, producent van De dirigent. ‘We hebben nota bene vijf minuten gewacht met de persvertoning, omdat de NRC-recensent er nog niet was. Uiteindelijk heeft hij alsnog zeven minuten gemist. Wat een gebrek aan respect en zorgvuldigheid. Ik zei meteen na de voorstelling: je kunt De dirigent zo niet goed beoordelen. Het begin en het slot hangen met elkaar samen.’
NRC-recensent Coen van Zwol reageerde maandag summier op de kritiek. ‘Ik was maar 30 seconden te laat. Getuigen kunnen dat bevestigen. Deze klacht is bullshit.’
Een getuige is freelance filmjournalist Robbert Blokland, die ook te laat was. ‘Bij de ingang zeiden ze: het is net begonnen’, zegt Blokland. ‘Ik heb, denk ik, drie minuten gemist. Toen zat Coen van Zwol al in de zaal. Ik snap de irritatie bij de makers, maar recensenten zijn ook mensen. Volgens mij bereik je meer met een kop koffie bij NRC dan met een formele klacht.’
De dirigent trok tot dusver 110 duizend bezoekers, veel minder dan gehoopt. Ook andere grote kranten waren niet enthousiast, erkent Dave Schram, maar de recensie in NRC was kritischer en schadelijker. ‘Dat ze liegen dat ze bijna niks hebben gemist, maakt me nog bozer. Sommige recensenten komen regelmatig te laat. Niemand durft er iets van te zeggen, uit angst voor slechte recensies. Daarom doe ik het nu maar.’
Verbetering: In eerdere versie van dit stuk stond dat Maria Peters aanwezig was bij de première voor recensenten. Dat klopt niet. Haar echtgenoot en executive producer van de film Dave Schram zat in de zaal.