Direct naar artikelinhoud
ReportageRechtszaak tegen Uber-chauffeur

Uber-chauffeur voor rechter na dodelijk ongeval: ‘Een zaak met alleen maar verliezers’

De jonge Uber-chauffeur Jasmin M. staat terecht voor het dodelijke ongeluk dat hij vorig jaar veroorzaakte. Ligt de schuldvraag alleen bij hem, of heeft de taxidienst Uber hierin ook een verantwoordelijkheid?

De politie onderzoekt het ongeval op de Molukkenstraat in Amsterdam.Beeld Robby Hiel

‘Dit is een zaak met alleen maar verliezers’, zegt Jip Welkers na afloop van de rechtszaak waarin de jonge Uberchauffeur Jasmin M. terechtstaat. Vorig jaar veroorzaakte hij in Amsterdam het ongeluk waarbij de 22-jarige Mare Welkers, Jips zus, overleed. ‘Het is een intens trieste zaak. Wij zijn Mare kwijt, maar de verdachte heeft voor de rest van zijn leven een trauma.’ Het is een sentiment dat de hele ochtend weerklinkt. Bij het publiek, de verslaggevers en zelfs bij de Officier van Justitie ‘Tegenover uw rechtbank zit een gebroken jongeman’, stelt hij vast. ‘Een verdachte die nooit de opzet heeft gehad – die nooit heeft gewild – dat hij Mare zou aanrijden.’

M. komt de zaal in met roodomrande ogen. Het gaat niet goed met hem, dat wordt snel duidelijk. Hij slaapt slecht en heeft depressieve gedachten. Voor het ongeluk zat hij nog vol plannen om te gaan studeren, nu werkt hij als nachtportier in een hotel en weet hij niet wat hij met de rest van zijn leven aanmoet. Gedurende het proces kan hij meerdere malen zijn tranen niet bedwingen. 

Paniekaanvallen

In de loop van de ochtend ontstaat een beeld van een eenzame, ernstig getraumatiseerde jongeman. Hij heeft bijstand gezocht bij slachtofferhulp, maar niet gekregen. Na het ongeluk had hij paniekaanvallen en heeft daarvoor medicijnen gekregen. Hij is niet onder behandeling van een psycholoog. Hij durft eigenlijk niet ’s nachts te slapen omdat hij bang is beelden van het ongeluk te zien. Na afloop van de zitting verklaart zijn advocaat dat er, voor zover zij weet, geen contact is geweest tussen de verdachte en Uber, laat staan begeleiding.

Wat is er nu precies gebeurd op de ochtend van 31 maart 2017? Volgens de Officier van Justitie heeft M. in de Molukkenstraat in Amsterdam-Oost een doorgetrokken streep overschreden om een stilstaande bus in te halen. Hij heeft langere tijd op de linker weghelft gereden, hij heeft te snel gereden, en niet goed opgelet. M. zegt dat hij inderdaad achter een bus reed en die inhaalde toen deze bij de halte stilstond. Daarna keerde hij naar eigen zeggen terug op de rechter weghelft en toen gebeurde het ‘in een flits van een seconde. Het leek alsof er uit het niets iets op mijn auto kwam vallen. Ik kan met geen woorden beschrijven hoe snel het is gegaan.’ Hij kan zich niet herinneren of hij heeft geremd. ‘Ik heb de situatie zo vaak geprobeerd terug te halen maar ik weet het gewoon niet.’ Later is hij talloze malen naar de plaats van het ongeluk teruggekeerd om daar op een bankje te overdenken wat er is gebeurd.

Op het moment van het ongeluk had M. geen passagiers in de auto. Hij was ook niet op weg naar een klant. Hij was om 5 uur begonnen met werken. Had daarvoor in de auto een paar uur geslapen en een Uber-rit naar Schiphol uitgevoerd. Daarna reed hij rondjes terwijl hij wachtte op een klant via de Uber-app. Een woordvoerder van Uber heeft echter verklaard dat hij op het moment van het ongeluk niet online via de Uber-app was. De politie heeft volgens het OM gedurende het onderzoek de gegevens van de app niet uitgelezen.

De vader, moeder en zus van Mare Welkers tonen haar foto.Beeld Marcel van den Bergh

Gewetenloze organisatie

Grote afwezige bij de zitting is Uber, die formeel ook geen partij is. De familie van Mare gebruikt haar spreektijd voor een deel om Uber ter verantwoording te roepen. Jip, de zus van Mare laat een filmpje zien waaruit blijkt welke handelingen Uber-chauffeurs tijdens het rijden op hun telefoon moeten verrichten en concludeert dat de appdienst de verkeersveiligheid in gevaar brengt. Bert Welkers, de vader van Mare, herhaalt de verontwaardigde uitspraken die hij eerder in een interview in de Volkskrant had gedaan over het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel van Uber. ‘Uber verschuilt zich achter de regels. Dit is natuurlijk ongehoord en getuigt ervan dat deze gewetenloze organisatie geen enkel besef heeft hoe een veilige stad gestalte kan krijgen. Ik noem Uber bewust gewetenloos omdat zij kennelijk regels nodig hebben om tot daden over te gaan.’

Net als Uber vindt de advocaat van de verdachte het feit dat M. voor Uber reed niet relevant. Uber-chauffeur zijn is: je papieren halen (taxidiploma, taxivergunning, red.), stelt de raadsvrouwe. ‘Dat betekent het om voor Uber te rijden. Dan weet je dus niet meer dan de gemiddelde verkeersdeelnemer.’ Zij vindt dat haar cliënt ‘hooguit een vergissing’ kan worden verweten bij het overschrijden van de doorgetrokken streep bij de bushalte maar dat er zeker geen sprake kan zijn van een causaal verband tussen die vergissing en het ongeluk. Ook acht zij het niet bewezen dat M. zich (gedeeltelijk) op de linker weghelft bevond. ‘Er is niets wat mijn cliënt kan worden verweten.’ Zij eist vrijspraak. De officier wil 240 uur taakstraf en ontzegging van de rijbevoegdheid voor een jaar opleggen. Uitspraak over twee weken.

Interview familie van Mare Welkers

Uber is geen partij in de zaak en voelt zich ook niet verantwoordelijk – en vooral dat laatste vinden de ouders van Mare onbegrijpelijk. ‘Het lerend vermogen van Uber is nihil.’

LANGE DAGEN EN ILLEGALE TRUCS: 527 RITTEN ALS UBERCHAUFFEUR

Jeroen van Bergeijk liet zich een jaar geleden omscholen tot taxichauffeur en reed vijf maanden voor het omstreden bedrijf. Als je baas een app is: het leven van een Uber-chauffeur.