Ondanks hoge verwachtingen blijft blockchain in Nederland nog vaak steken in de testfase

Talloze Nederlandse start-ups, bedrijven en overheidsorganisaties hebben de afgelopen jaren aangekondigd ‘iets met blockchain’ te doen. Van ten minste 66 projecten kon worden vastgesteld dat ze daadwerkelijk experimenteren met de nieuwe technologie. Desondanks wordt slechts 15 procent al in de praktijk gebruikt. Een voorbeeld is het eigen merk sinaasappelsap van Albert Heijn. Klanten kunnen de herkomst daarvan achterhalen met behulp van blockchain en hun smartphone.

Bij de rest van de initiatieven gaat het om pilots of conceptstudies. Op dit moment wordt uit het ene na het andere project de stekker getrokken. Experts bevestigen die trend. Zo schat adviesbureau Berenschot, op basis van eigen onderzoek, dat hooguit 5 tot 10 procent van alle projecten na de verkenningsfase wordt ontwikkeld. ‘Dat zijn dus organisaties waar de betrokkenheid met blockchain uiteindelijk verder gaat dan een paar trainingen en een theoretische exercitie op papier’, zegt expert Sofie Berns.

Daarmee wijkt Nederland niet af van andere landen. Overal ter wereld lijkt 2018 het jaar waarin de blockchain-euforie plaatsmaakt voor ontnuchtering. ‘De liefdesaffaire van het Amerikaanse bedrijfsleven met alles wat te maken heeft met blockchain kan wel eens bekoelen’, voorspelde financieel persbureau Bloomberg onlangs.

Subsidiekraan

Blockchain is vooral bekend van de populaire cryptomunt Bitcoin. Het idee daarvoor werd precies tien jaar geleden gelanceerd door de mysterieuze bedenker Satoshi Nakamoto. Maar de achterliggende technologie heeft tal van andere potentiële toepassingen. Een blockchain is een digitale administratie. In plaats van door één centrale instantie wordt die bijgehouden door alle betrokken partijen. Dat is met name handig voor transacties waarbij veel verschillende bedrijven en instanties betrokken zijn, zoals de aankoop van een huis. Blockchain kan ook veiliger zijn. Omdat de informatie verspreid wordt over een netwerk, in plaats van op één server opgeslagen, kunnen hackers of andere kwaadwillenden er moeilijk mee rommelen.

Een van de grootste struikelblokken blijkt de privacy. Blockchain draait om het verspreiden van informatie over netwerken. Vaak gaat het om gevoelige informatie, zoals financiële of medische data van burgers. Die gegevens worden weliswaar versleuteld, maar niemand kan garanderen dat zij niet vroeg of laat toch op straat komen te liggen. Dat botst met de privacywetgeving. Een ander heikel punt is dat veel van de huidige toepassingen slechts in naam iets met blockchain te maken hebben. Zij zouden net zo makkelijk zonder deze technologie kunnen functioneren, maar willen graag aanhaken bij de hype.

Zowel het grote bedrijfsleven als de Nederlandse overheid heeft de afgelopen jaren vol ingezet op de nieuwe technologie. Tientallen gemeenten en ministeries voerden proeven uit met blockchainnetwerken, van het minimabeleid in Zuidhorn tot het aanvragen van duurzaamheidsleningen in Barneveld. Daarnaast subsidieert de regering het onderzoek hiernaar. Zo trekt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat dit jaar een kwart miljoen euro uit voor de Dutch Blockchain Coalition, een publiek-privaat samenwerkingsverband. De Europese Commissie wil tot 2020 maar liefst 300 miljoen euro in blockchain pompen.

Blockchain in Nederland. Zoom in voor meer detail en klik op een icoon om meer te weten te komen over het blockchain-project.