Direct naar artikelinhoud
reportageroofovervallen

Vijf overvallen en veertien hechtingen, maar avondwinkelier Iftikhar gaat door

Voor de vijfde keer werd zijn avondwinkel in Amsterdam overvallen. Iftikhar Ahmed Butt ging op de daders af en stond, ondanks zijn verwondingen, de volgende dag weer in de winkel. ‘Ik wil doorgaan.’

De overvallen avondwinkel in Amsterdam-Noord.Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Hij heeft veertien hechtingen in zijn benen, liep verwondingen op aan zijn linkerarm. Toch stond Iftikhar Ahmed Butt krap 24 uur na een gewelddadige overval weer achter de toonbank van zijn avondwinkel La Nuit in Amsterdam-Noord. ‘Stoppen is niet het antwoord. Ik wil doorgaan.’Zelfs nu de winkel voor de vijfde keer is overvallen.

Ook onder de vorige eigenaar was het geregeld raak; in 2007 werd een beroving hem fataal. Maar de van oorsprong Pakistaanse Butt (55) blijft onbevreesd, vertelt hij enkele dagen na de vijfde overval. Hij is rustig, glimlacht als klanten hem vragen hoe het gaat, steekt zijn duimen omhoog. ‘Ik ben een sterke man.’

Die bewuste nacht, 6 november, dronk hij een kopje koffie achter in de winkel met zijn vrouw. Tegen enen liep hij naar zijn kantoor in de ruimte ernaast om wat op te ruimen. Eenmaal terug stonden daar ineens de twee dieven. ‘Ze zeiden niets, ze zwaaiden meteen met een mes.’

Je hebt mensen die vluchten of bevriezen. Iftikhar vecht. Dat deed hij ook in januari, toen een jongen met een pistool de winkel in kwam. De eigenaar sprong uit zijn stoel, pakte links een pak kattenvoer. ‘En toen bam’, zegt hij al zwaaiend. De dief vluchtte weg, Iftikhar gooide snel nog een rek chips tegen hem aan. ‘Die week waren er zeven overvallen in Amsterdam en omgeving. Op elke plek werd geld gestolen. Hier kreeg de dief alleen kattenbrokken mee.’

Vechtmodus

Ook tijdens de laatste beroving twijfelde hij geen moment. Iftikhar gooide met alles wat binnen handbereik stond. Babyolie, gezichtscrème. Waarom hij in de vechtmodus schiet, weet hij niet. Het is intuïtief, er is ook geen tijd om na te denken. ‘Ik weet alleen: die dief moet de winkel uit’. Dat leek hem dit keer weer te lukken; tot Iftikhar uitgleed over een plasje gelekte olie. Machteloos lag hij op de grond, terwijl de overvaller hem met een mes toetakelde.

‘Ik ga mijn vrouw halen’, zegt hij midden in zijn verhaal. Tahmina (51) vermijdt sinds het incident de winkel. ‘Hier ziet ze alles weer voorbijkomen’, vertelt zoon Abdullah (14), die helpt met vertalen. Abdullah weet hoe het voelt. Hij werd vorig jaar samen met een medewerker belaagd. De jongen hield een oogje in het zeil terwijl zijn vader ging eten. Net op dat moment kwamen drie mannen binnen. Abdullah kreeg een mes tegen zijn keel. Hoeveel geld ze meenamen, weet hij niet meer.

Wekenlang sliep hij slecht. ‘Na een tijdje trekt het weg’. 

Rode doek

Dan komt Tahmina vanuit hun woning boven de trap af. Ze heeft een pleister op haar neus, een vermoeide blik. Steeds als ze haar ogen sluit, ziet ze de overvaller die haar man aanviel. Zijn grote ogen, de rode doek waarmee hij zijn mond en neus bedekte. ‘Ik heb aan zijn armen en benen getrokken. Mijn man mag niet dood, dacht ik. Maar hij luisterde niet’. In plaats daarvan werd ze zelf aangevallen. Ze liep verwondingen op aan haar gezicht, hand en bij haar borst.

Ook een van hun dochters probeerde de twee mannen te stoppen. Ze hoorde kabaal en kwam meteen naar beneden. Daar begon ze te gooien met kattenvoer en wc-papier. Maar de daders vluchtten pas toen een klant ‘niet doen, niet doen’ riep. Iftikhar rende nog een stukje achter de dieven aan, die alleen twee pakjes sigaretten meenamen. ‘Ik wilde ze pakken’, zegt hij. ‘Maar toen voelde ik de pijn.’ 

Sinds die nacht is het in zijn winkel een komen en gaan van vaste klanten, buren en vrienden. De woonkamer staat vol bossen bloemen. Dat is waarom Iftikhar hier niet weg wil: dit is zíjn plek, Amsterdam-Noord zíjn buurt. Al sinds hij de winkel in 2007 overnam. Nog belangrijker: dankzij de zaak kan hij zijn vrouw, zoon en drie dochters onderhouden. ‘Ik wil dat zij kunnen studeren, zodat ze later niet in een avondwinkel hoeven te staan.’

Verontwaardigd

De hele buurt is verontwaardigd dat Iftikhar wéér slachtoffer is geworden. De man die altijd te hulp schiet, die het prima vindt als je een boodschap later betaalt. Zelf haalt hij zijn schouders op. ‘Ik weet ook niet waarom ze steeds mij moeten hebben. Misschien denken ze dat er veel te halen is, maar de grootste buit was 195 euro.’

Iftikhar weet wel dat het zo niet langer kan. Er moeten maatregelen worden genomen. De gemeente kijkt wat ze kan doen, liet burgemeester Femke Halsema tijdens een bezoek weten. De VVD pleitte eerder voor meer toezicht. Zelf wil de eigenaar in het nieuwe jaar invoeren dat je na 22.00 uur alleen nog maar kunt pinnen. ‘Kinderen die na het eten een lolly komen kopen, wil ik niet teleurstellen.’

Ook denkt het gezin erover ergens anders te gaan wonen. Het is vooral een wens van Tahmina. Steeds als ze een vreemd geluid hoort, schrikt ze. ‘Ga ik meteen kijken of alles oké is’. Haar kinderen voelen zich er niet meer veilig. ‘Ze zijn bang ons te verliezen. Ik was op mijn zestiende wees, ik ken die pijn. Dat wil ik hun niet aandoen.’

Avondwinkels vaker doelwit

Avondwinkels zijn vaker het doelwit van overvallers. In de eerste tien maanden van dit jaar werden 55 supermarkten overvallen, waarvan zeven avond- of nachtwinkels. Vorige maand was het nog raak in Den Haag. In 2017 vonden er in dezelfde periode iets meer overvallen op avondwinkels plaats, tien in totaal.

Overvallers kiezen voor avondwinkels vanwege meerdere factoren. Zo plegen dieven hun daad het liefst in het donker, dan zijn ze minder zichtbaar en lopen er ook minder mensen op straat. Avondwinkels zijn vaak klein en hebben weinig personeel. Volgens de politie blijkt uit onderzoeken dat overvallers meestal mannen tussen de 16 en 24 jaar oud zijn.

Politie en Detailhandel Nederland hebben wel tips om de kans op een overval te verkleinen. Van het installeren van goede spiegels, camera’s en alarmknoppen tot zo min mogelijk geld in de kassa bewaren. Cash geld verbannen, ziet Detailhandel Nederland niet als oplossing. Daarmee worden bepaalde groepen uitgesloten.

Nederland telde volgens onderzoeksbureau Datlinq in juli van dit jaar 208 avondwinkels, vorig jaar stonden er nog 217 geregistreerd. De sector staat onder druk, zegt The Food Research Company, mede door de sterke groei van de to-go-winkels.