Ook Amnesty neemt Aung San Suu Kyi haar prijs af
Aung San Suu Kyi raakt steeds meer onderscheidingen kwijt, omdat zij weigert zich uit te spreken tegen de wandaden van het leger van Myanmar tegen de Rohingya. Naast Amnesty protesteren de stad Dublin, de universiteit van Oxford en vele anderen tegen de voormalige oppositieleider, die door Bob Geldof nu ‘de dienstmeid van genocide’ wordt genoemd.
Het voetstuk van Aung San Suu Kyi wordt steeds smaller. Amnesty International is de zoveelste organisatie die de ooit zo gelauwerde Nobelprijswinnares een gegeven prijs weer afpakt. De Myanmarese regeringsleider moet haar ‘Ambassadeur van het Geweten Prijs’ uit 2009 inleveren omdat ze, aldus Amnesty, ‘op schaamteloze wijze verraad heeft gepleegd aan de waarden waarvoor ze eens stond’. In een jaar tijd is Suu Kyi nu zeker al veertien prijzen en eretitels kwijtgeraakt, omdat ze zich onwillig heeft getoond om iets voor de mensenrechten in haar land te doen.
Suu Kyi heeft hardnekkig geweigerd zich uit te spreken tegen de wandaden van het leger van Myanmar tegen de Rohingya in de provincie Rakhine. De militairen worden beschuldigd van massamoord, massaverkrachtingen en ander stelselmatig geweld. In plaats van dat te veroordelen heeft zij louter begrip getoond voor het optreden van het leger. Ook verdedigde zij de internationaal verfoeide arrestatie en berechting van twee Reuters-journalisten die dat geweld in hun reportages aan de kaak stelden.
Duidelijke onverschilligheid
Amnesty’s secretaris-generaal Kumi Naidoo heeft Aung San Suu Kyi een brief gestuurd waarin hij zijn teleurstelling beschrijft over ‘haar duidelijke onverschilligheid tegenover de gruweldaden die het leger van Myanmar begaat en de toenemende intolerantie ten opzichte van de vrijheid van meningsuiting’.
Een bloedig legeroffensief heeft vorig jaar meer dan 700 duizend Rohingya uit de provincie Rakhine verdreven. Zij vluchtten naar het buurland Bangladesh waar zij sindsdien in geïmproviseerde kampen verblijven. Zij brachten verhalen mee over de gruwelijke misdaden van de militairen. Een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties sprak van ‘genocide’ en drong aan op berechting van topmilitairen.
Suu Kyi protesteerde niet. Integendeel. Zij steunde de verdrijving van de Rohingya. In gesprekken met buitenlandse bezoekers, onder wie ook de toenmalige Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Bert Koenders, weigerde zij principieel het woord ‘Rohingya’ te gebruiken. In plaats daarvan had zij het over ‘Bengali’: inwoners van Bangladesh. Volgens Suu Kyi komen de Rohingya namelijk uit het buurland, en horen ze daar ook thuis.
Nobelprijs
De Nobelprijs van 1991 mag ze nog wel houden, heeft het Nobelcomité bekendgemaakt. Ook een eredoctoraat van de Universiteit van Oxford wordt haar niet afgenomen. Maar het ereburgerschap van Canada, de Amerikaanse Elie Wiesel Award, de ‘Freedom of the City Awards’ van de steden Edinburgh, Glasgow, Sheffield, Oxford en Newcastle is zij kwijt. Ook de stadsprijs van Dublin werd haar afgenomen, nadat Bob Geldof dreigde dat hij anders de zijne zou inleveren. Hij wilde niet op één lijst staan met ‘de dienstmeid van de genocide’.
Bij de overhandiging van de Ambassadeur van het Geweten-prijs vroeg Suu Kyi Amnesty om ‘niet jullie ogen en gedachten van ons af te wenden, en ons te helpen om het land te zijn waar hoop en geschiedenis samenkomen’. In zijn brief antwoordt secretaris-generaal Kumi Naidoo op deze vergeten woorden: ‘Amnesty nam dat verzoek van Aung San Suu Kyi serieus, en daarom kijken wij nooit weg van mensenrechtenschendingen in Myanmar’.