Direct naar artikelinhoud

Topinkomens: bonussen omhoog, vrouw verdient het meeste

De topinkomens in het bedrijfsleven zijn vorig jaar verder opgelopen. De bonussen stegen vorig jaar met 23 procent naar gemiddeld 1,1 miljoen euro.

CEO Nancy McKinstry van Wolters Kluwer.Beeld anp

Het inkomen per bestuurder steeg dankzij de bonussen met 5 procent naar gemiddeld 4,4 miljoen euro (exclusief pensioenen). Dit blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar de beloning van de bestuursvoorzitters van de AEX-bedrijven. De totale salariskosten inclusief pensioenen daalden wel, vooral omdat in 2014 Shell-baas Van Beurden eenmalig 18 miljoen kreeg bijgestort in zijn pensioenpot.

Koploper van 2015 is Nancy McKinstry. De Amerikaanse topvrouw van informatiebedrijf Wolters Kluwer kreeg vorig jaar ruim 15 miljoen euro bijgeschreven, eenvijfde meer dan een jaar eerder. Bijna 13 miljoen daarvan komt van een pakket aandelen dat McKinstry kreeg, naast haar basissalaris, bonus, pensioen en onkostenvergoeding. De VEB, de belangenbehartiger van de particuliere beleggers, noemde de beloning van de Amerikaanse eerder al 'buitensporig', omdat die vergelijkbaar is met Shell, terwijl dat bedrijf vele malen groter en complexer is dan Wolters Kluwer.

Het is de eerste keer sinds de Volkskrant onderzoek doet naar topsalarissen dat een vrouw bovenaan staat.

Aandelenbonus

McKinstry wordt gevolgd door Erik Engström, de Zweedse baas van de Brits-Nederlandse uitgever Relx (voorheen Reed Elsevier). Hij verdiende 12,7 miljoen euro, eenderde minder dan een jaar eerder. Heineken-topman Jean-Francois van Boxmeer zit de Zweed op de hielen met 12,6 miljoen euro aan beloning, met daarin bijna 3 miljoen euro bonus en bijna 8 miljoen aan aandelenwinsten. Ook Unilever-topman Paul Polman, die opnieuw een verhoging van zijn basissalaris weigerde, verdiende meer dan 10 miljoen euro.

Het onderzoek van de Volkskrant is gedaan bij 21 van de 25 bedrijven die vanaf maandag de AEX vormen. Van de andere vier moet het jaarverslag, waarin de beloning van de top wordt gemeld, nog verschijnen. Het basissalaris van de bazen van de AEX-bedrijven steeg met een relatief bescheiden4,4 procent tot iets boven de 1 miljoen euro. De bonussen stegen met bijna een kwart, tot 1,14 miljoen euro.

Dat komt vaak door goede resultaten van de bedrijven, maar niet altijd. Zo miste het chemieconcern DSM de financiële doelen voor de afgelopen jaren, maar er kwam toch een aandelenbonus. Dat komt doordat die ook gekoppeld was aan minder uitstoot van broeikasgassen, een doelstelling die wel werd gehaald. Eumedion, de belangenbehartiger van grote beleggers als pensioenfondsen, is voorstander van zulke niet-financiële eisen, maar vindt dat deze extra's pas mogen worden uitgekeerd als ook de financiële doelstellingen zijn gehaald. Dit om te voorkomen dat er hoge bonussen worden uitgekeerd aan de top, terwijl het bedrijf financieel niet goed presteert.

Prestatieaandelen leveren miljoenen op en een enkele baas weigert salarisverhoging. Vier trends uit het Volkskrantonderzoek naar beloning van topmensen bij 21 AEX-bedrijven.

Drie keer het basissalaris

De winsten uit de aandelen voor de bestuursvoorzitters daalden vorig jaar iets, tot gemiddeld 2,29 miljoen euro. Dat betekent dat bonussen en aandelenwinsten nu ruim drie keer het basissalaris zijn. Beloningsdeskundigen waarschuwen voor gedragsverstorend effect op dit punt, omdat topmannen zich bij zulke verhoudingen tussen vast en variabel inkomen meer gaan richten op het halen van de doelstellingen voor de bonussen, dan op het algemene bedrijfsbelang.

Bij veertien van de 21 door de Volkskrant onderzochte bedrijven steeg de beloning vorig jaar. Gemiddeld daalden de verdiensten van de bestuursvoorzitters vorig jaar met 12 procent, tot ruim 5 miljoen euro. Die daling komt door Shell. Topman Ben van Beurden kreeg in 2014 ruim 24 miljoen euro, waaronder de eenmalige pensioenstorting van 18 miljoen euro. Vorig jaar zakte de topman met 5,5 miljoen euro naar de middenmoot. TNT niet meegeteld (de pakketvervoerder wordt overgenomen en verdwijnt van de beurs) is ABN Amro-topman Gerrit Zalm de hekkensluiter met 1,05 miljoen euro.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Jeroen Hendriks.

Bij veertien van de 21 door de Volkskrant onderzochte bedrijven steeg de beloning vorig jaar