Drone speelt kat-en-muisspel met politie en legt Londense luchthaven Gatwick plat
Hoe kan de tweede luchthaven van het Verenigd Koninkrijk meer dan een etmaal worden stilgelegd door een drone? Dat is de vraag die de Britse regering moet beantwoorden nu Gatwick de grootste chaos ervaart sinds de eruptie van een IJslandse vulkaan acht jaar geleden. Meer dan 100 duizend passagiers beleven zeer donkere dagen voor Kerst terwijl een kwaadwillende drone-bestuurder kat en muis speelt met de politie.
Donderdagmiddag besloot de politie zelfs de hulp van militairen in te roepen. De kans is klein dat er vóór vrijdagochtend vliegtuigen landen of vertrekken. Onduidelijk vooralsnog zijn de motieven van de dader(s). Is het een milieuactivist? Is het een nieuwe vorm van zachte terreur? Of een uit de hand gelopen kwajongensstreek?
De misère op de luchthaven onder Londen was woensdagavond begonnen toen er een drone werd gesignaleerd. Onmiddellijk besloot de luchtvaartleiding de landingsbaan te sluiten. Er zou zelfs sprake zijn geweest van twee verschillende drones. Rond 3 uur in de nacht leek het gevaar voorbij te zijn en opende Gatwick zijn enige landingsbaan, tevens de drukste van Europa. Dat bleek voorbarig want drie kwartier later dook de drone weer op, mogelijk met verse batterijen.
Wacht- en slaapkamer
Dit spel heeft zich de hele donderdag voortgezet, waarmee de luchthaven veranderde in een grote wacht- en slaapkamer. Vluchten weken uit naar andere Britse vliegvelden, maar ook naar Shannon, Amsterdam en Bordeaux. Ook een toestel dat kinderen naar Lapland zou brengen bleef bij de pier.
Hoewel de kans niet bijster groot is, kan een drone een stijgend of landend vliegtuig neerhalen, bijvoorbeeld wanneer die in de motor komt of een raam breekt. Niet alle passagiers waren onder de indruk van het absolute vliegverbod. ‘In Irak gaan er bommen af nabij vliegvelden maar landen vliegtuigen gewoon,’ zei een Irakese passagier tegenover The Guardian, ‘in dit land kan een drone een luchthaven sluiten.’
Britse vliegvelden worden wel vaker geplaagd door dronegebruikers. Dit jaar waren er al meer dan honderd incidenten, maar de overlast is meestal snel voorbij. In het najaar van 2017 liep een passagiersvliegtuig een bloedneus op na een botsing met een drone bij de luchthaven van Quebec. Een Virgin-toestel, vliegend boven Zuid-Londen, kwam deze zomer bijna in aanraking met een drone.
De autoriteiten bleven tijdens het Gatwick-incident herhalen dat er 5 jaar cel staat op het illegaal opereren van drones, maar uit die dreiging sprak steeds meer wanhoop en machteloosheid. Met een helikopter in de lucht en tientallen eenheden op de grond kamde de politie de omgeving uit, maar zonder succes. Het neerschieten van de drone werd aanvankelijk ongewenst verklaard wegens het gevaar van verdwaalde kogels.
Later werden er wel scherpschutters gesignaleerd.
Anti-droneschild
Het wekte verbazing dat Gatwick geen gebruik maakt van een in Engeland ontwikkeld anti-droneschild zoals Amerikaanse luchthavens dat hebben en waar het vliegveld Southend, gelegen aan de Noordzeekust, mee experimenteert. Er zijn ook speciale ‘dronegeweren’ beschikbaar, waar de Amerikaanse president mee wordt beschermd. Piloten roepen al langer om harde actie tegen drones, maar voor het ministerie van Transport is dit nooit een prioriteit geweest.
De bekende televisiepresentator Piers Morgan uitte zijn wanhoop. ‘Een of andere idiote hals met een drone legt een van onze grootste vliegvelden meer dan 14 uur plat. Dat vat de onfortuinlijke, impotente en chaotische staat van het land goed samen.’ Zijn collega Jon Snow leverde eveneens kritiek. ‘Meelijwekkend Brittannië. We kunnen zulke speeltjes niet onderscheppen en toch spenderen we van alle Europese landen het meeste aan defensie.’
Er klonken ook stemmen om de verkoop van drones aan banden te leggen, zeker de industriële modellen die bij de doelgerichte aanval op Gatwick zijn gebruikt. Niet alleen luchthavens hebben er last van, maar ook gevangenissen merken hoe deze gadgets worden gebruik om gevangenen van drugs en wapens te voorzien. Drones worden steeds populairder bij gewone consumenten en liggen komende dagen onder menig kerstboom.
Wat mag en wat mag niet?
Sinds deze zomer is het in het Verenigd Koninkrijk verboden om drones hoger dan 400 meter te laten vliegen en binnen een kilometer van een luchthavenomheining. Ook mogen ze niet dichterbij dan 50 meter rondcirkelen bij mensenmassa’s en de bebouwde kom. Het maximaal toegestane gewicht is 20 kilo. Een ander eigentijds probleem voor vliegtuigen zijn laserpennen. Het is al sinds 2010 verboden om met zo’n groene straal naar een piloot te schijnen.
