Offensief mist Ajax het broodnodige raffinement: bij angstgegner FC Utrecht blijft het bij 0-0

Pijn tussen de heupen is de ergste die er is. Ernaar kijken doet al zeer. Ajax-centrumverdediger Matthijs de Ligt wankelde zondagmiddag over het veld van Utrecht na ruim een uur voetbal. Hij kromp in elkaar, hapte naar lucht, rekte zich uit, kneep met zijn ogen, beet op zijn tanden, terwijl de steken langzaam naar zijn liezen trokken.

Naast hem stond ploegmaat Frenkie de Jong, eigenlijk een middenvelder. Tegenover hem Zakaria Labyad en Gyrano Kerk, gevreesde aanvallers van FC Utrecht. Toch kwam De Ligt ook tijdens die pijnlijke minuten geen seconde in de problemen. Hop, daar ging hij de lucht weer in, stak hij zijn lange rechterbeen naar voren, stoomde hij op naar voren. En dat allemaal zonder hand voor het kruis. 'Ja, ik voelde het wel, maar ik moest toch verder,' zei hij na afloop alweer met een glimlach.

Had Ajax maar iets meer van De Ligts doortastendheid, onverschrokkenheid, klasse en passzuiverheid verder naar voren. Aanvallend viel het spel tegen in Utrecht. 'Het ontbrak daar aan finesse en raffinement,' zag ook Ajax-coach Ten Hag.

Het was gedeeltelijk hetzelfde beeld als een week eerder tegen Feyenoord. Toen zat het verdedigend ook goed en won Ajax door een sterk kwartier na rust en met flinke hulp van de tijdelijke desorganisatie bij Feyenoord. Ditmaal waren er nauwelijks uitgespeelde kansen, zoals FC Utrecht die eveneens amper kreeg. 'Dan kun je op 0-0 eindigen', redeneerde De Ligt.

Lot van Van der Sar

Ajax schiet er niets mee op. Het gat naar koploper PSV is weer naar zeven punten. De titel is een vereiste voor Ajax na drie mislukte pogingen, directeur Van der Sar verbond er zelfs min of meer zijn lot aan.

Naast prestige vergemakkelijkt het de route naar de Champions League, een podium dat De Ligt nodig heeft om verder te groeien. 'Ik ambieer het om daarin te spelen, dat prikkelt. Maar het is niet zo dat de eredivisie me te makkelijk afgaat. Ik ben nog steeds uitgeput na een wedstrijd.'

Erik ten Hag werd eind december overgenomen van FC Utrecht om die titel binnen te halen, maar vecht tegen zijn eigen geest. Ten Hag, die nog altijd tussen het stadion en trainingscomplex van Utrecht in woont, maakte van de thuisclub een gedisciplineerd en tactisch uitgekookt geheel. 'Mooi om te zien dat mijn werk bij Utrecht is voortgezet', sprak hij tijdens de persconferentie met een vleug trots.

Maar toch ook met pijn. Ten Hags oude werkgever maakte zijn nieuwe dit seizoen vijf punten afhandig. Eerder in Amsterdam, met Ten Hag op de bank van de bezoekers, werd het 1-2. Uitgerekend thuis tegen PSV (1-7) liet Utrecht, budgettair ook maar een subtopper, het helemaal lopen.

De werkwijze van Ten Hag is glashelder: eerst een fundament leggen. Utrecht-aanvoerder Willem Janssen: 'Ik wist dat Ajax veel gedisciplineerder en georganiseerder zou spelen. Dat kun je wel aan Erik overlaten. Van daaruit wil hij het frivoler maken. Zijn pech is dat hij het bij ons eerder al goed heeft neergezet.'

Hobbelig veld

FC Utrecht blijkt ook een fitte ploeg, het boekte de derde remise in de derde zware thuiswedstrijd in een week tijd. AZ en Feyenoord werden eerder op 1-1 gehouden. Het maakte Ten Hags opvolger Jean-Paul de Jong 'supertrots'.

Het veld van FC Utrecht is immers zwaar. Ook mentaal. Het is zo hobbelig en ongelijk dat het lastig is in te schatten wat de bal gaat doen. Het is de erfenis van de uiteindelijk afgelaste 'sneeuwwedstrijd' tegen Feyenoord van 10 december, toen tractoren met hun schuivers de mat praktisch ruïneerden.

Vooral van de fijnbesnaarde acteurs mocht dan toch méér verwacht worden dan Schöne, Ziyech, Labyad, Kluivert en Ayoub brachten. Aan de andere kant: het knollenveld was zo dichtgesmeerd door al die perfect aansluitende linies en in de pas marcherende spelers, dat een goede wedstrijd haast niet mogelijk was.

Wat ook niet hielp voor het amusement: naast De Ligt waren er meer verdedigers in vorm. Janssen gaf samen met kompaan Leeuwin Ajax-spits Huntelaar geen kans. Utrecht-backs Van der Maarel en Troupée hadden ruim de overhand over Ajax-buitenspelers Neres en Kluivert, zoals aan de andere kant Veltman en Tagliafico heersten in hun regio. Zelfs de frêle De Jong toonde zich meestal de meerdere van Utrechts krachtmens Kerk. Doelmannen Jensen en Onana lieten zich ook niet onbetuigd, ze keerden de schotkansen met flair. Eenmaal had Jensen daarbij steun van Strieder op de doellijn.

Dissonant waren alleen de twee dwaze gele kaarten voor Utrecht-aanvaller Görtler, die Tagliafico lelijk raakte en na zijn wissel de bal van Kluivert pikte en hem niet terug wilde geven. Toch baalde Ajax meer. De Ligt: 'De organisatie was goed. Het gunnen van kansen aan elkaar, het maken van loopacties voor elkaar, daar willen en moeten we stappen in maken.'

PSV wacht niet. Progressie mag er bij Ajax niet alleen bij De Ligt zijn. De verdediger staat al maanden in de belangstelling van Bayern München. Hij wil ook na dit seizoen bij Ajax blijven. 'Maar je kunt geen beloftes meer maken. Mijn doel is kampioen worden, maar het wordt niet makkelijker.'