Waarom zien ze in Nederland maar niet hoe prachtig veldrijden is?

Waarom zien ze in Nederland maar niet hoe prachtig veldrijden is, verzuchtte de Vlaamse wielercommentator Michel Wuyts vorige seizoen, na alweer een duel op het scherp van de snede tussen Mathieu van der Poel en Wout van Aert. Alles zit er toch in? Tactiek, techniek, waaghalzerij, krachtpatserij en overal loert domme pech. Het duurt ook nog eens een overzichtelijk uurtje.

Is er misschien een kiempje gezaaid? Voor de indrukwekkende camper van Van der Poel staat het deze grijze zondagmiddag enkele rijen dik. Hij heeft de sterrenstatus in de sport, hij regeert, al maanden achtereen. Ook deze wereldbekerwedstrijd zal hij winnen, het is alweer zijn 26ste zege.

Maar dit is de cross van Hoogerheide. Hier komt vader Adrie vandaan. De familie woont op een kwartiertje rijden, over de Belgische grens in Kapellen. De haag voor het motorhome is dan ook gemengd: Nederlanders en Vlamingen wachten met de telefoontjes in de aanslag.

Het heeft er dit seizoen alle schijn van dat commentator Wuyts zowaar Vlaanderen, waar de humus van het veldrijden ligt, moet gaan overtuigen. Precieze cijfers ontbreken, maar regelmatige bezoekers getuigen ervan: het wordt stiller langs de glibberpaden door veld en beemd. Wuyts stelde onlangs op de Vlaamse sportzender Sporza vast dat hij na afloop nog maar zelden in de file staat. Een hartekreet volgde. 'Het is naar mijn gevoel niet vijf voor maar vijf over twaalf.' Dreigen de crossers zich vast te zuigen in het Vlaamse slijk?

Is lekker klauteren door de prut de redding van het veldlopen?

De Mastboscross heet het modderigste parcours van Nederland te zijn. Of in de woorden van de organisatie: de 'modderste cross'. Deelnemers zakten afgelopen jaren soms wel bijna tot aan de knieën in de blubber op het stuk langs de Burgemeester de Manlaan richting het clubhuis van atletiekvereniging Sprint. (+)

Oud-wereldkampioen Sven Nys, boegbeeld van de sport en tegenwoordig manager van de ploeg Telenet Fidea, met onder anderen de Nederlanders Lars van der Haar en Corné van Kessel, staat op het middenterrein. Hij maakt zich nog niet al te veel zorgen. 'Ups en downs zijn er in deze sport altijd geweest.'

Hij wijst erop dat de kijkcijfers op peil blijven. De beelden waarbij de modder geregeld op de cameralens spat, spreken aan. 'Er is veel in geïnvesteerd, het levert prachtige shots op.' Hij gelooft niet dat de liefhebber daardoor meer binnenblijft. Die tweedeling bestaat al langer. 'De een zoekt sfeer en gaat naar buiten met de familie. De ander geniet naast de open haard.'

Mathieu van der Poel daalt het trappetje van de camper af. Hij draagt een zonnebril met oranje glazen en een uit de kluiten gewassen zilverkleurige koptelefoon en kauwt op bubblegum. Het is genoeg om hem even het aura van ongenaakbaarheid op te leveren.

Nys is niet blind voor de realiteit. Hij schrijft de teruggang deels toe aan een generatiewissel. De supportersscharen voor renners als hijzelf, Bart Wellens, Niels Albert en Kevin Pauwels bouwden zich in jaren op. Maar hun idolen zijn gestopt of spelen geen rol van betekenis meer. Niet iedereen omarmde meteen een nieuwe held. Bij Van der Poel en Van Aert is de achterban nog in de groei.

Volgens Nys speelt de dominantie van eerstgenoemde de wedstrijd ook parten. Na twee of drie ronden is hij vertrokken en staat de uitslag vast. Nys, zelf ook veelvraat: 'Ik heb een keer dertig wedstrijden in één seizoen gewonnen, maar zo dominant als hij ben ik nooit geweest. Het duurde doorgaans wat langer voordat ik het initiatief nam.' Niet alleen het aantal toeschouwers, maar ook de beleving achter het lint heeft er volgens hem onder te lijden.

Er liggen ook oorzaken buiten het deelnemersveld. Er zijn intussen ruim veertig wedstrijden in verschillende competities: de wereldbeker, de Superprestige, de DVV Trofee, de Soudal Classics en de Brico Cross. Het gros speelt zich alleen af in de prut tussen Koksijde en Neerpelt. 'De fans zien door de bomen het bos niet meer', klaagde de coördinator van het veldrijden bij de internationale wielerfederatie UCI, Peter Van Den Abeele, onlangs in Vlaamse kranten.

Te Vlaams

In Hoogerheide nuanceert hij. 'Op de echte klassiekers komt genoeg volk af. Het zijn de minder hoog aanschreven crossen die het moeilijk hebben.' Maar een eerste schets voor een andere opzet kwam al naar buiten: de invoering van een reeks 20 tot 25 wedstrijden, waarin alle toppers aan de start zullen verschijnen, met een substantieel deel in een decor buiten Vlaanderen.

Gelooft Nys na eerdere vruchteloze pogingen in internationalisering van het veldrijden? Zit het buitenland te wachten op een competitie vol Belgen en enkele Nederlanders? 'Wil je groeien, moet je investeren. Je kunt je niet blijven beperken tot Vlaanderen. Dan houdt het op.'

Hij ziet kansen. Telenet Fidea contracteerde het 18-jarige Britse talent Tom Pidcock. 'Er is genoeg interesse om Tom in eigen land te laten rijden.' Volgens UCI-official Van Den Abeele is het dringen voor de organisatie van wereldbekerwedstrijden buiten België en Nederland.

Mathieu van der Poel maakt na zijn winst zijn opwachting in de raadszaal van Hoogerheide. Houdt het hem bezig, de gevolgen van zijn dominantie voor het veldrijden? 'Niet echt. Ik heb al vaker gehoord dat ik wat langer moet wachten met aanvallen. Maar ik ga het niet spannender maken dan dat het moet.'