Duitse ex-inlichtingenchef weg om nieuwe omstreden uitspraken
Na nieuwe omstreden uitlatingen is de positie van de Duitse ex-inlichtingenchef Hans-Georg Maassen onhoudbaar geworden. Minister Seehofer van Binnenlandse Zaken stuurde hem maandag met vervroegd pensioen, nadat een afscheidstoespraak voor Europese collega’s was uitgelekt waarin Maassen zichzelf afschilderde als slachtoffer van een linkse samenzwering.
De toespraak, waarvan de Süddeutsche Zeitung dinsdag de volledige tekst publiceerde, leest als een aanklacht tegen de regering van Angela Merkel en het progressieve gedeelte van de Duitse samenleving. Maassen stelt dat de regeringspartij SPD wordt beheerst door ‘radicaal linkse krachten’, en vergelijkt de berichtgeving in Duitse media met Russische desinformatiecampagnes. De immigratie- en veiligheidspolitiek van de Grote Coalitie noemt hij ‘idealistisch, naïef en links.’
Het opzienbarendste deel van Maassens rede was misschien wel het einde, waarin hij zinspeelde op een comeback als politicus – hoogst ongebruikelijk, vooral omdat Maassen zijn functie als chef van de Binnenlandse Veiligheidsdienst ten tijde van de toespraak nog waarnam, in afwachting van een opvolger. Hij zei niet naar welke partij zijn voorkeur uitging.
De controverse rond Maassen begon toen eind augustus in Chemnitz een man om het leven kwam bij een steekpartij. De dader is vermoedelijk een asielzoeker uit Irak – het onderzoek loopt nog. Tijdens de daaropvolgende protesten kwam het tot fysiek en verbaal geweld van groepen extreem-rechtse mannen tegen mensen met een niet-Duits uiterlijk. Media en bondskanselier Merkel veroordeelden deze klopjachten.
In een interview met Bild betwijfelde Hans-Georg Maassen de echtheid van de video’s. Die twijfels bleken later ongefundeerd. Maar Maassen bleef bij zijn standpunt en maakte bovendien bezwaar tegen de term ‘klopjachten’. Dat stond in geen verhouding tot wat er in Chemnitz was voorgevallen, vond hij.
Maassens uitspraken leiden tot de tweede kabinetscrisis in acht maanden. De SPD en politici van de CDU vonden dat zijn positie als inlichtingenchef onhoudbaar was geworden en eisten zijn ontslag. Seehofer bleef in eerste instantie achter Maassen staan en bood hem een baan aan als staatssecretaris bij Binnenlandse Zaken, met de bijbehorende salarisverhoging. Toen de SPD daarop uit de regering dreigde te stappen, werd het aanbod versoberd. Maassen zou niet meer gaan verdienen en geen staatssecretaris worden, maar ‘slechts’ speciaal gezant.
Nu is ook het geduld van Seehofer op. Onacceptabel, noemde hij Maassens uitspraken maandag op een persconferentie. Na het lezen van de toespraak was hij ervan overtuigd dat het vertrouwen onherstelbaar beschadigd was. Ook menselijk was hij teleurgesteld in deze gang van zaken, zei de CSU-minister.
De toespraak die hem fataal werd, hield Maassen op 18 oktober in Warschau, waar het besloten gezelschap internationale inlichtingenchefs dineerde, ‘de Club van Bern’ geheten. Nadat hij zijn collega’s had bedankt voor de prettige samenwerking en de hoop had uitgesproken velen van hen nog vaak te spreken, deed hij uitgebreid zijn beklag.
‘Ik had nooit gedacht dat de angst voor mij en de waarheid in delen van de politiek en de media tot zodanige paniek en hysterie zou leiden dat vier zinnen van mij genoeg zijn om een regeringscrisis in Duitsland te veroorzaken’, zei Maassen daarover tegen zijn Europese collega’s.
‘Omdat ik in Duitsland bekend sta als criticus van een idealistische, naïeve en linkse buitenland- en veiligheidspolitiek, was dit voor mijn politieke tegenstanders en voor enige media aanleiding om mij weg te willen hebben.’ Maassen schetste, kortom, een loepzuivere dolkstootlegende.
AfD-voorzitter Jörg Meuthen zei maandagmiddag dat de rechts-populistische partij partij Maassen graag zou opnemen. ‘Wij zijn een democratische rechtstaatpartij en meneer Maassen is in deze rechtstaatpartij van harte welkom.’