Dierenbeschermers vechten geplande ‘moordpartij’ op honderden edelherten aan bij rechter

Net voor in Lelystad de rechtszaak begint waarmee dierenbeschermers proberen te voorkomen dat binnenkort een groot deel van de edelhertenpopulatie in de Oostvaardersplassen wordt afgeschoten, komt de woordvoerder van Staatsbosbeheer met de laatste cijfers over de ‘grote grazers’ aanlopen. De resultaten van de helikoptertelling, vanochtend vrijgegeven, zegt ze. ‘Kijk, 610 konikpaarden, 200 heckrunderen en 2.320 edelherten.’

Dat kan nog wat afwijken, zegt ze. Want die beesten blijven natuurlijk niet allemaal stilstaan om geteld te worden als er een helikopter boven hun kop hangt. Maar goed, van die ongeveer 2.320 edelherten wil de provincie Flevoland dat er 490 overblijven. De rest moest dus worden afgeschoten: 1.830 herten. ‘Tja, best veel’, geeft de woordvoerder van Staatsbosbeheer toe. Maar dat heeft de provincie nu eenmaal besloten en dus zal Staatsbosbeheer als beheerder van het natuurgebied dat uitvoeren. ‘Met deze kwestie kun je het nooit voor iedereen goed doen.’

Flevoland heeft haast

Toch proberen zes verschillende organisaties deze maandag via de rechter ‘deze moordpartij’ – zoals een van de advocaten het noemt – te voorkomen. Een spoedprocedure, want de provincie wil eigenlijk op dinsdag al beginnen met het afschieten van de beesten. Flevoland heeft haast, zegt de advocaat van de provincie, omdat er over drie maanden niet meer geschoten kan worden. Want dan zijn sommige vogels alweer begonnen met broeden en dat moet ongestoord gebeuren. En omdat Staatsbosbeheer rond de twintig herten per dag kan afschieten, tel nu elke dag.

Het hele gedoe over de grote grazers in de Oostvaardersplassen begon vorig jaar toen de Provinciale Staten van Flevoland een advies aannamen om het aantal grote grazers drastisch terug te dringen om zo de Oostvaardersplassen als vogelreservaat in ere te herstellen. Een reset, heet dat in jargon.

Woedende dierenliefhebbers

Flevoland had toen net een ellendige, strenge winter achter de rug waarin duizenden grote grazers het loodje legden, voornamelijk door afschot om zo verder lijden te voorkomen. Dierenliefhebbers waren woedend, voerden de uitgehongerde beesten illegaal bij en organiseerden protesten, waarbij zo nu en dan een boswachter werd bedreigd.

En dergelijke onrust, dat willen we dit jaar voorkomen, zegt de advocaat van de provincie tegen de rechter. ‘Vorig jaar was die grote sterfte, we zitten nu in een dip. Dit is het moment om de reset te realiseren. Want anders komen er steeds meer bij.’ Daarvoor wijst ze nog eens op de jongste cijfers van de helikoptertelling, waaruit inderdaad blijkt dat de edelherten in de tussentijd bepaald niet hebben stilgezeten. ‘Eind vorige winter waren het er 1.266. Nu gaat het alweer om 2.320. Bijna een verdubbeling.’

‘Onderbouwing rammelt’

Maar volgens de woordvoerder van Dierbaar Flevoland kunnen die cijfers helemaal niet kloppen. ‘Dat zou betekenen dat ieder vrouwtje twee edelherten heeft gekregen. Onmogelijk.’ Volgens de provincie kloppen de cijfers wel degelijk en schortte er blijkbaar iets aan de vorige cijfers.

Volgens De Faunabescherming klopt ook het verhaal niet dat de grote grazers vogels hebben verjaagd. Zo is bijvoorbeeld de snor helemaal niet verdwenen. En van de achteruitgang van moeras- en rietvogels krijgen de edelherten volgens de advocaat van De Faunabescherming te makkelijk de schuld, waarbij ze een rapport van professor Han Olff van de Rijksuniversiteit Groningen aanhaalt. Kortom, de hele onderbouwing van de provincie om ineens de edelhertpopulatie aan te pakken rammelt, menen tegenstanders.

Zo halen alle partijen rapporten en deskundigen aan om hun gelijk te ondersteunen. Volgens de ecoloog van de provincie is uit genoeg onderzoek gebleken dat de grote grazers een ‘immense invloed’ hebben en dat broedvogels daaronder lijden. Volgens Dierbaar Flevoland komt dat omdat de provincie daarbij de graas- en moerasgebieden op één hoop gooit.

Oplossingen

Als de rechter aan de partijen vraagt wat zij zouden doen als ze Flevoland waren, blijkt dat ze het eigenlijk over één ding eens zijn: dat de edelherten niet moeten worden afgeschoten. Verder hebben ze verschillende oplossingen. Zo wil De Faunabescherming de ‘natuur z’n gang laten gaan’, waardoor de populatie edelherten vanzelf wel uitdunt. Maar stichting Stamina wil de natuur niet de vrije hand geven en is wel voorstander van bijvoeren, mocht een winter ongenadig zijn. En in de tussentijd moet de provincie maar op zoek naar humanere alternatieven, aldus de stichting.

Maar volgens de provincie is het nu echt de tijd om in te grijpen en de ‘biodiversiteit’ terug te brengen in de Oostvaardersplassen. Daarom moet de vernieling door de edelherten worden teruggedrongen, zodat het gebied kan herstellen.

De rechter doet over twee weken uitspraak en besluit ook tot een letterlijk uitstel van executie. Tot de uitspraak mag de provincie geen edelherten laten afschieten.