Europees Hof zet streep door soepelere norm diesels
De Europese Commissie heeft de emissienorm voor nieuwe dieselauto’s, die twee jaar geleden werd ingevoerd, ten onrechte versoepeld. Om fabrikanten meer tijd te geven hun motoren schoner te maken, verruimde de Commissie de norm, waardoor diesels twee keer zo vuil mogen zijn.
Donderdag bepaalde het Europees Hof van Justitie dat deze ingreep niet is toegestaan. De Europese Commissie moet binnen een jaar met nieuwe wetgeving komen.
De uitspraak is een overwinning voor Brussel, Madrid en Parijs, die de zaak hadden aangespannen tegen de Commissie. De drie steden stelden dat de aanpassing door Brussel illegaal was, en dat de luchtkwaliteit in hun binnensteden daardoor onnodig verslechterde.
Dieselschandaal
De nieuwe, strenge norm werd kort na het uitbreken van het dieselschandaal ingevoerd, toen bleek dat diesels op de weg veel meer schadelijke stikstofoxiden uitstoten dan tijdens de officiële testmeting in het laboratorium. Daarop werd de nieuwe norm versneld ingevoerd, en worden auto’s niet alleen in het lab getest, maar ook op straat.
Zo’n straattest maakt het lastiger de norm te halen, omdat dagelijks rijgedrag veel meer van de motor vergt dan de labtest. Hierdoor stijgt de uitstoot van vuile stoffen. De Commissie bedong een marge – de zogenoemde conformiteitsfactor – om autofabrikanten meer tijd te geven hun motoren schoon te maken. Maar door deze marge konden auto’s in de praktijk ruim twee keer zo vuil zijn.
‘Die conformiteitsfactor was in feite een trucje van de commissie om de norm op te rekken’, zegt Groenlinks-europarlementariër Bas Eickhout. Zijn partij maakte destijds bezwaar tegen de aanpassing, maar kreeg daarvoor geen parlementaire meerderheid. Daarop stapten de drie steden naar het hof.
Dat bepaalde donderdag dat de conformiteitsfactor geen wettelijke basis heeft en dat er binnen een jaar een aanpassing moet komen. Omdat het Europees Parlement zich opnieuw over de wet moet buigen, is de nieuwe norm er op zijn vroegst in 2020. De Commissie heeft twee maanden de tijd om tegen de uitspraak in beroep te gaan. In dat geval zal nieuwe wetgeving langer op zich laten wachten. ‘Het zou schandalig zijn als de Commissie in beroep gaat’, zegt Anne Knol van Milieudefensie. ‘De normen zijn bedoeld om de lucht gezonder te maken, dus is het vreemd dat daaraan getornd wordt.’
Onhaalbaar
De auto-industrie heeft zich altijd verzet tegen de strengere uitstooteisen, omdat ze onhaalbaar zouden zijn. Maar een flink deel van de nieuwste dieselauto’s voldoet in de praktijk al aan de strengste norm, ook zonder de correctiefactor. ‘Destijds riep de industrie ach en wee , terwijl nu blijkt dat het gewoon haalbaar is’, zegt Knol. Eickhout: ‘De industrie moet zich eindelijk eens gaan houden aan de uitstootnormen zoals we die elf jaar geleden al hebben vastgelegd.’
De Europese koepel van autofabrikanten ACEA was niet direct bereikbaar voor commentaar.
Wat is een conformiteitsfactor?
Bij de invoering van een nieuwe praktijktest voor de uitstoot van auto’s in 2017, de zogenoemde RDE, heeft de Europese Commissie een zogenoemde conformiteitsfactor ingevoerd. Dit is een marge bovenop de norm, bedoeld om eventuele fouten van meetapparatuur te corrigeren en om fabrikanten meer tijd te geven de strengere norm te halen. Momenteel bedraagt de factor 2,1, wat betekent dat een dieselauto volgens de huidige norm in de praktijk 168 milligram NOx per kilometer mag uitstoten. De norm zonder deze factor bedraagt 80 milligram. Vanaf 2021 zou de correctiefactor omlaag gaan naar 1,5.