Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Jaar na orkaan Irma is op Sint Maarten ‘nog geen dak hersteld’ met Nederlands geld voor wederopbouw

Ruim een jaar na de verwoestende orkaan Irma is op Sint Maarten met het Nederlandse geld voor de wederopbouw ‘nog geen dak op het eiland hersteld’. Dat schrijft de Nederlandse Algemene Rekenkamer in een donderdag verschenen onderzoek naar de besteding van de in totaal 550 miljoen euro die voor het autonome Caribische land beschikbaar is.

The Ocean Club op het eiland Sint Maarten, een jaar na orkaan Irma.Beeld ANP

De Rekenkamer spreekt van een ‘lastig dilemma’. Aan de ene kant bestaan onder de bevolking van Sint Maarten ‘klachten over het tempo van de wederopbouw’. Aan de andere kant is vereist dat voldoende toezicht bestaat op een ‘integere, rechtmatige en doelmatige besteding’ van het vele geld.

In de praktijk betekent het dat Nederland wil dat het geld zonder corruptie wordt besteed. Op het eiland bestaat veel twijfel of de overheid van Sint Maarten hiertoe ook werkelijk bereid is. Den Haag heeft mede hierom de Wereldbank ingeschakeld als beheerder van het zogeheten Trustfonds.

Bij de overheid van Sint Maarten is volgens de Wereldbank te weinig sprake van ‘strategische prioritering’. Dit leidt er eenvoudig gezegd toe dat nog veel projecten in de aanloopfase blijven steken. Nederland heeft tot nu toe 262 miljoen euro beschikbaar gesteld, maar ‘pas een klein deel van dat bedrag is daadwerkelijk besteed aan projecten’, aldus de Rekenkamer.

Het onderzoek spitst zich op vier gebieden toe. Redelijke voortgang is gemaakt bij een zogeheten opleidings- en inkomstenprogramma, dat is gericht op mensen in bijvoorbeeld de toeristensector, die bijscholing krijgen met behoud van een deel van hun salaris. De eerste plannen daarvoor bestonden echter al voor de komst van de Wereldbank. Hetzelfde geldt voor de plannen voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. Volgens de Rekenkamer komt dit project op stoom. Maar op Sint Maarten bestaan twijfels over de betrouwbaarheid van medefinanciers.

Een beschadigde boot op het eiland Sint Maarten, een jaar na orkaan Irma.Beeld ANP

Sterkste orkaan ooit

Na Irma, de sterkste orkaan die in het Caribische gebied ooit is gemeten, bleek ruim 90 procent van de gebouwen schade te hebben opgelopen. Veel inwoners raakten letterlijk dakloos. De overheid van Sint Maarten wil zo veel mogelijk ‘lokale partijen’ bij de wederopbouw betrekken. Nederland juicht dit toe, maar in de eisen die de Wereldbank stelt voor een transparante ‘openbare aanbesteding’ blijkt veel fout te gaan.

Een vergelijkbaar verhaal geldt voor het nutsbedrijf GEBE, dat zorgt voor water en elektriciteit op het Caribische eiland. Het herstelwerk ligt sinds oktober helemaal stil. De overheid is de enige aandeelhouder van GEBE, heeft volgens de Rekenkamer jaarlijks ‘miljoenen euro’s dividend aan zichzelf laten uitkeren’ en betaalt zelf haar elektriciteits- en waterrekeningen ‘niet of niet op tijd’. De eisen van de Wereldbank om efficiënter te werken stuiten ‘bij GEBE op verzet’.

Omgerekend 480 miljard euro

De Nederlandse hulp aan Sint Maarten staat gelijk aan 65 procent van het bruto binnenlands product op het eiland. Omgerekend naar Nederlandse schaal zou het gaan om een bedrag van bijna 480 miljard euro. In principe houdt het Trustfonds eind 2025 op te bestaan. De Rekenkamer onthoudt zich vooralsnog van aanbevelingen over een mogelijk betere besteding van het geld.