Jaarlijks gaat 40 miljoen aan medicijnen de prullenbak in. Dat is te voorkomen, blijkt uit onderzoek
Door medicijnverspilling tegen te gaan, kan Nederland zo’n 40 miljoen euro besparen op de zorg. Dat zegt onderzoeker Charlotte Bekker van het UMC Utrecht in Trouw. Zij heeft promotieonderzoek gedaan bij 41 apotheken.
Jaarlijks gooien we voor zo’n 100 miljoen euro aan medicijnen weg, schatten onderzoekers eerder al. Ongeveer 40 procent daarvan is te voorkomen, stelt Bekker nu. In totaal geven we zo’n 5 miljard per jaar uit aan medicijnen.
Bekker promoveert deze week op haar onderzoek, waarvoor ze 41 apotheken een week lang liet bijhouden in welke situaties medicijnen door patiënten worden teruggebracht. Ze maakte onderscheid tussen vermijdbare en onvermijdelijke verspilling. Uit haar steekproef bleek dat patiënten meer dan 750 middelen terug naar de apotheek brachten. Volgens Bekker had in vier op de tien gevallen voorkomen kunnen worden dat er te veel medicijnen werden meegegeven.
De verspilling ontstaat niet alleen omdat artsen fouten maken bij het schrijven van recepten, maar ze schrijven soms ook meer medicijnen voor dan hun patiënt nodig heeft, bijvoorbeeld een grote hoeveelheid voor een terminaal zieke of iemand die een kuur wellicht niet afmaakt. Van zeventig patiënten die recentelijk waren gestopt met het nemen van dure reuma- of kankermedicatie had de helft nog medicijnen over. Dat komt neer op gemiddeld 1.100 euro per patiënt. Bij dure middelen pleit Bekker er dan ook voor om gesealde, onaangebroken verpakkingen opnieuw uit te geven.
Ook in apotheken kan het een en ander worden verbeterd. Apothekers geven af en toe meer mee dan op het recept staat of ze geven patiënten een nieuwe voorraad medicijnen mee, terwijl het middel niet naar wens werkte en het medicijn dus niet zal worden gebruikt. ‘We moeten niet meer op de automatische piloot medicatie meegeven’, aldus Bekker. ‘Als een patiënt bijvoorbeeld later die week de uitslagen van onderzoeken krijgt, is het niet handig om voor drie maanden medicijnen mee te geven. Kies dan voor een voorraad van een week.’
Apothekersorganisatie KNMP vindt 40 procent nodeloze verspilling veel, aldus een woordvoerder. Kleinere hoeveelheden medicijnen meegeven is volgens de organisatie een goed idee. De suggestie om ‘tweedehands medicatie’ opnieuw mee te geven, wordt met minder gejuich ontvangen.
Hoe apothekers mede beslissen welke medicijnen we nemen
Apothekers negeren geregeld het medicijnverzoek van de arts. Patiënten die van hun huisarts een recept met medische noodzaak krijgen voorgeschreven, krijgen dan een goedkopere, generieke variant mee. Wanneer is het echt medische noodzaak om voor een duurder medicijn te kiezen?
Farmaceutische bedrijven willen transparanter zijn over de prijs van medicatie
In Nederland werken 44 farmaceutische bedrijven aan een code die het gedrag van de sector ‘intrinsiek moet veranderen’. De code moet als een ‘moreel kompas’ dienen. Farmadeskundigen zijn sceptisch.