Gelatenheid bij volleybalsters na mislopen brons

Er was ook gelatenheid na het gemiste mondiale brons. China was, zo erkende iedereen, te goed geweest voor een Nederlands team dat de topvorm uit eerdere wedstrijden niet kon terugtoveren. De batterij leek leeg, in de dertiende wedstrijd in 22 dagen, zeker bij topscorer Lonneke Slöetjes, de vrouw die het nationale team zo vaak bij de hand neemt.

De speelster uit de Achterhoek had last van de verloren halve finale tegen Servië, het land dat zich later op de zaterdag in Yokohama ten koste van Italië (3-2) tot wereldkampioen liet kronen. Want tegen Servië had Nederland een dag eerder echt kansen. De mogelijkheid wereldkampioen te worden werd op een vrijdagmiddag in Yokohama in enkele flitsen uit handen gegeven. In de vierde set werd het van 23-23 in twee korte stappen 23-25. Het wedstrijdformulier kon worden getekend: 1-3.

De tranen waren heet en de spieren deden opeens zeer. Die gemiste kans kon, ondanks alle oppeppende praat, niet verwerkt worden. Het oprichten, opnieuw de flow vinden, het zat er niet in voor de troostfinale. China, met de uitblinkende linkshandige Li, 18 jaren pas, denderde in drie sets over de Nederlanders heen. De blokkeringscijfers, 8 om 1, zeiden alles. De scores waren ook evident: 25-22, 25-19 en 25-14. De laatste set leek af en toe op een walk-over.

‘Een anticlimax’, noemde spelverdeler Laura Dijkema de afloop van het WK. Zij bleek zich sterk ontwikkeld te hebben tijdens het toernooi. Oud-bondscoach Peter Murphy, voorheen de man die cijfers gaf namens de wereldvolleybalbond FIVB, zette zelfs een 9 op haar rapport. Dat was bij de entree van de halve finales, de eerste keer dat de Nederlandse vrouwen in die laatste fase van een WK vertegenwoordigd waren. Op een WK werd nooit beter gepresteerd dan de zevende klassering, in 1998, ook in Japan, toen aan de hand van coach Pierre Mathieu.

Op de Olympische Spelen was Nederland, twee jaar geleden, al wel tot de beste vier van de wereld doorgedrongen. Toen werd de halve finale ook verloren, van de latere kampioen China. Het jaar ervoor (2015) en erna (2017) gingen de Europese finales verloren voor de nationale ploeg, die intussen een paar aardige littekens op de ziel heeft gekregen. Een toernooi verlaten met een nederlaag; er zijn aardiger herinneringen denkbaar bij het inchecken voor de thuisvlucht.

Zulke nederlagen van Nederlandse teams worden vaak mentaal verklaard. Maar dit Nederlands zevental – een volleybalploeg kent tegenwoordig zeven basisspelers – wordt gedragen door een sterke mentaliteit en is juist een extreme vechtploeg. Dat karakter is er door de voormalige bondscoach, de vurige Giovanni Guidetti, ingehamerd. De huidige coach, de koele Amerikaan Jamie Morrison, zei het een voorrecht te vinden dat hij met een team mocht gaan werken met een vechtersmentaliteit. Nooit opgeven, altijd doorgaan. Dat is zijn Nederland.

Morrison liet vorige week wel een deur open voor mentale begeleiding. Een van de eerste zaken waar hij bij zijn aanstelling in 2017 voor pleitte, was de komst van een sportpsycholoog in zijn staf van nu nog negen mensen. Hij moet het vooralsnog doen met het af en toe invliegen van de Belg Paul Wylleman, wiens adviezen hij vervolgens naar zijn pupillen moet vertalen.

Een van de voorgangers van Morrison, Avital Selinger, wilde nooit iets weten van mentale begeleiding. Voor hem was techniek en tactiek leidend. Wie de kunst van de service-ontvangst of de smash niet tot in de puntjes beheerst, heeft weinig aan de psycholoog die zegt dat hij of zij zich moet afsluiten voor alle ruis en het scorebord moet wegdenken.

Jamie Morrison moet zijn contract met de volleybalbond Nevobo nog verlengen. Dat zal hij moeten afronden met Joop Alberda, de tijdelijke technisch-directeur die enthousiast zal zijn over de aanpak van de Amerikaan. Als Peter Blangé, de recordinternational, de nieuwe td wordt, dan zal die Morrison ten zeerste steunen bij de laatste stappen op weg naar een olympische medaille in 2020.

Blangé analyseerde bij Ziggo tv reeds de achilleshielen van de nationale ploeg. Er zou ‘een tweede hamer’ van het niveau Slöetjes moeten komen. De middenaanval, ‘het eerste tempo’, mag versterkt worden. De ontvangst van de opslag moet beter. De speelsters vonden dat de blokkering en de verdediging renovatie behoeven. En Papendal moet een nieuw, groot talent leveren.

Het technische betoog ging alweer voorbij aan de vierde plaats van het WK, waarbij Nederland erkende toplanden als de Verenigde Staten (wereldkampioen van 2014), Japan (drievoudig wereldkampioen), Brazilië (olympisch kampioen 2012) en Rusland (wereldkampioen 2006 en 2010) achter zich liet. Nederland is wereldtop, schreven vele kenners op sociale media. Van het woord teleurstelling wilden zij niet weten. Maar uit deceptie en revanchegevoelens worden nu eenmaal de mooiste dingen geboren.