Hoe Lilian Janse als eerste SGP-vrouw de leiding nam. Maar dan echt

Lilian Janse-van der Weele, de eerste vrouw die echt de leiding nam binnen de Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP), gaat zonder het gebruikelijke gedoe op de foto: 'Ja hoor. Dit ben ik.'

Dit is ze. En het is belangrijk te weten wat je bent en vooral wat niet: 'Het kwalijke is dat veel leden en bestuursleden nog denken dat de SGP een kerk is. Maar we zíjn geen kerk. We zijn een politieke partij en we scheiden hier kerk en staat.'

Allerlei behoudende SGP'ers klagen deze ochtend in De Telegraaf over de vrouwelijke SGP-kandidaten, die nu in zeven gemeenten op de lijst staan. Lilian Janse was drie jaar lang, sinds 2014 in Vlissingen, de eerste en enige van het land: vrouwelijk SGP-gemeenteraadslid én vrouwelijke fractieleider. Ze is bij de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar opnieuw lijsttrekker. 'De mannen hier hebben gezegd: wij willen weer onder Lilian.'

Niet eerder interviewde ik een baanbrekende politica die deze krant, met een stuk over haar erin, vervolgens zelf voor de kost bij de lezers door de bus zou duwen. Iedere nacht staat Lilian Janse (44) om vier uur op. Tot zeven uur bezorgt ze de Provinciale Zeeuwse Courant, De Telegraaf en de Volkskrant. In het weekend ook het AD, Trouw en Het Financieele Dagblad. Dan in twee rondes, want de zaterdagkrengen zijn te dik. Haar man Ko, lakspuiter van enorme scheepsschroeven van beroep, loopt dan het eerste uur van haar wijk. Kan Lilian tot vijf uur uitslapen.

Gemiddeld vier avonden per week komt ze pas om half twaalf 's avonds uit fractieoverleg en raadsvergaderingen. Geweldig werk, geeft veel voldoening, maar je moet je niet opsluiten in je identiteit. Er zijn in haar stad maar driehonderd gereformeerden, niet genoeg voor een raadszetel, daar heeft ze 640 stemmen voor nodig. Lilian Janse gaat dus geen kansloze motie voor winkelsluiting op zondag indienen. Ze stemde voor het behoud van een poppodium. Ze hóúdt ook van mooie compromissen, de VVD-vrouw in de raad werd een vriendin.

's Avonds laat thuis nog een glas wijn met Ko om af te reageren. Ligt ze er om half één in. Drie kinderen hebben ze samen, als die op school zijn doet ze een dutje, als het lukt.

Dit is ze. Nogal anders dan Paula Schot. Die werd vorige week door landelijke media in glamourpose in het zonnetje gezet, want jong, hoogopgeleid, dus die zou als nieuwe lijsttrekker van de SGP in Amsterdam wel modern en leuk zijn. Al moeten ze in Amsterdam hun eerste zetel nog wel zien te halen. Wat de voorbarigheid van alle opwinding dan weer erg Amsterdams maakt.

En hoezo modern? Schot zei nog steeds te geloven ('en de SGP met mij') dat de man boven de vrouw is gesteld. En dat de vrouw de man in zíjn beslissing moet volgen. Achter Schot staan enkel mannen.

De vrouwelijke kandidaten kennen elkaar nog niet. Niet onlogisch, want lokaal voert ieder zo'n beetje zijn eigen strijd. De afdeling communicatie in Den Haag van de partij belde Lilian wel om Paula's nummer te geven, 'voor het geval dat'. Dus Lilian heeft haar een appje gestuurd: laten we eens koffie drinken.

Maar.

Paulus schrijft in de Bijbel dat de vrouw niet mag regeren boven de man, klopt, zegt Lilian Janse. En dat de vrouw moet zwijgen. Ze vindt het alleen 'heel kwalijk' hoe sommige SGP'ers Paulus' brieven interpreteren. De 20 procent die helemaal geen vrouwen op lokale kieslijsten wil. De wat grotere groep die vrouwen graag als Kamerlid zou weren. En tja, ook Paula Schot dus. 'Want aan wie schrijft Paulus dat? Níét aan bestuurders, maar aan de kérk. Heel wat anders!'

De SGP ís geen kerk, ze herhaalt het weer: 'In dit land scheiden we kerk en staat. Wat je in de kerk doet, hoort in de kerk.'

En het gejubel over 'de hoogopgeleide generatie' die de nieuwe SGP-vrouwen zouden vertegenwoordigen? Lilian Janse zucht. 'Wil de SGP nu net als andere partijen doen alsof hoogopgeleid beter is? Dezelfde fout maken als alle andere partijen?' Alleen in de SGP heb je nou juist nog geen kloof, omdat de gereformeerde kerken overal zo klein zijn, zegt ze. Je komt iedereen er vanzelf tegen. Binnen de SGP zie je zo dat jan modaal moet sappelen om rond te komen. Net als zijzelf: 'En die kennis is goed voor een partij.'

Lilian Janse wil drie termijnen als fractieleider in Vlissingen volmaken. Daarna hoopt ze voldoende ervaring te hebben om zich te kandideren als het eerste vrouwelijke Kamerlid van de SGP. Wat mannen én vrouwen daarvan ook vinden.

Want dit is ze.