Met één minisatelliet verzamelt deze Delftse start-up gegevens voor gebruikers over de hele wereld
Een Delftse start-up lanceert binnenkort het eerste puzzelstukje van een nieuw communicatienetwerk. De satelliet – formaat flinke schoenendoos – wordt de eerste Nederlandse commerciële satelliet in een baan om de aarde.
Hij past in een trend, de satelliet van de Delftse start-up Hiber. Steeds vaker beheren bedrijven – en niet ruimtevaartorganisaties als Nasa en Esa – zelf kleine satellieten. De satelliet gaat binnenkort tegelijk met 63 andere exemplaren de ruimte in met een Falcon 9-raket van SpaceX.
Dat moet ergens de komende dagen gebeuren, nadat de lancering eerder werd uitgesteld. ‘Het is voor het eerst dat SpaceX zoveel kleine satellieten tegelijk lanceert’, zegt oud-TNO-ingenieur en ruimtevaartconsultant Erik Laan, zelf niet direct betrokken bij het bedrijf. ‘Dat zal de reden zijn dat de boel nu wat vertraging oploopt.’
In die groeiende markt mikt de satelliet van Hiber nu op een ‘interessant gebied’, meent Laan. Hiber biedt gebruikers een systeem dat informatie over voorwerpen met een computerchip – vee, treinwagons, pallets, enzovoort – kan bijhouden.
Dat is op zich niet zo revolutionair. Iets soortgelijks kan nu ook al via bestaande telecomsatellieten. Toch is er een belangrijk verschil. De meeste grote satellieten draaien in een hoge baan om de aarde, op 36 duizend kilometer hoogte. De satelliet van Hiber hangt op 600 kilometer. Dat zorgt er volgens Laan voor dat de zenders en ontvangers grofweg zestig maal minder sterk hoeven te zijn, zodat het minder energie kost om de gegevens te verzenden.
Dat verzenden gebeurt door een modem dat de gebruiker koopt bij Hiber. Daarmee kun je een eigen privénetwerkje beheren voor allerlei logistieke oplossingen. Het modem verstuurt de verzamelde gegevens naar de satelliet, waarna die ze verplaatst naar het internet of de database van de klant.
Afgelegen regio’s
Het systeem is daardoor vooral interessant voor afgelegen regio’s zonder communicatieverbinding en voor grote bedrijven die op die manier goedkoper uit zijn dan door gebruik te maken van bestaande communicatienetwerken.
Hiber heeft voor die dienst nu al klanten. ‘In België hebben we een klant die treinwagons voor goederenvervoer in kaart brengt’, zegt Ernst Peter Hovinga, ceo bij Hiber. Die verzamelt gegevens over waar de wagons zijn, hoe vol ze zitten en hoe ze eraan toe zijn. ‘Die data verkopen ze weer aan andere partijen’, zegt Hovinga. Iets soortgelijks is ook mogelijk bij controles van het grondwaterpeil, of de logistiek van boerenbedrijven.
Met één satelliet kan Hiber zijn diensten al over heel de wereld leveren. ‘We vliegen straks zestien keer per dag rond de aarde’, zegt Hovinga. Door de exacte route kan een gebruiker op de pool zestien keer per dag een bericht versturen en een gebruiker op de evenaar tweemaal. In de toekomst moeten er satellieten bijkomen. Einddoel is 48 stuks in de ruimte, waarbij je elke vijftien minuten gegevens kan uploaden rond de evenaar en elke acht minuten in Europa.
Al die satellieten verhogen overigens nauwelijks de kans op ruimtepuin. Op 600 kilometer hoogte duurt het enkele tientallen jaren totdat de satellieten terugvallen in de atmosfeer. De kans op botsingen in die periode is laag. ‘Hoger is dat een ander verhaal’, zegt Laan. Op 1.000 kilometer blijven satellieten honderden jaren rondjes draaien. ‘De kans op een botsing, waardoor ruimtepuin ontstaat, is dan groter.’
‘Ik vind dat we daarvoor betere wetten moeten opstellen, bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties’, zegt Laan. De 600 kilometer waarop de satelliet van Hiber draait, zou volgens hem voortaan de maximumhoogte moeten zijn voor dit soort kleine satellieten.