Direct naar artikelinhoud
klopt dit wel?stooklucht

Houtkachel vervuilt meer dan zes vrachtwagens – Klopt dit wel?

Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: een houtkachel is zes keer vervuilender dan een truck.

Rook uit de schoorsteen van een huisje in het bos.Beeld ANP XTRA

Van wie komt die claim?

Net nu de schoorstenen beginnen te roken van de houtkachels en haarden, komt De Telegraaf met een nieuwsbericht over hoe smerig dat is: één vuurtje vult de lucht met zes keer zo veel vervuilende fijnstof als een rijdende dieseltruck. Dat is niet mis, want door fijnstofvervuiling sterven volgens het RIVM elk jaar een paar duizend Nederlanders enkele maanden eerder. De bewering zélf is komen overwaaien uit media in het Verenigd Koninkrijk. Die verwijzen naar milieuonderzoeker Gary Fuller van de King’s College-universiteit in Londen. De Mail on Sunday plaatste een voorpublicatie uit zijn nieuwe boek over luchtvervuiling waarin hij de vergelijking maakt.

Klopt het?

Omdat Fuller in zijn stuk geen bron vermeldt voor zijn bewering, is het gissen waarop hij zich baseert. Dat maakt het lastig om de uitspraak te controleren, zoals EenVandaag eerder deze week bij hun eigen factcheck opmerkte. We nemen contact met Fuller op, die prompt naar een rapport verwijst van de Britse Air Quality Group.

In dat rapport vergelijken de onderzoekers een kachel en een 40-ton-vrachtwagen die beide aan de nieuwste milieunormen voldoen. De kachel mag per uur niet meer 3,1 gram fijnstof uitstoten, terwijl een nieuwe dieseltruck per gereden kilometer slechts 0,01 gram fijnstof mag spuwen, zelfs nadat de vrachtwagen al jaren op de weg heeft getoerd. Omgerekend stoot de zware truck, rijdend door de stad, 0,5 gram fijnstof uit in een uur. Inderdaad zes keer minder dan één kachel.

‘Zo zou ik de vergelijking ook maken’, zegt Michiel Makkee, die aan de TU Delft industriële verbrandingstechnologie onderzoekt. Dat moderne vrachtwagens schoner uit de bus komen, verbaast Makkee niet. De regels in die sector worden goed nageleefd, en de wagens zijn uitgerust met effectieve filters die bij een houtkachel onmogelijk te plaatsen zijn.

Toch is de werkelijkheid wat vervuilender aan beide kanten van de vergelijking. Zo pruttelen er nog altijd oudere vrachtwagens op de wegen, buiten de milieuzones in de stad. De gemiddelde vrachtwagen vervuilt daarom ongeveer evenveel als de ideale houtkachel uit het Britse rapport, schat RIVM-onderzoeker Joost Wesseling. Maar er bestaan net zomin ideale houtkachels: ‘Mensen stoken vaak niet netjes en doen er bijvoorbeeld nat hout in’, zegt Bert Brunekreef, hoogleraar milieu-epidemiologie aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast concentreert fijnstof uit houtvuur zich in woonwijken, wat betekent dat meer mensen het inademen.

Eindoordeel?

Per uur is hout stoken waarschijnlijk even vies of viezer dan de uitstoot van een rijdende vrachtwagen, al valt niet te bewijzen of dat om zes keer zoveel gaat.