Irma was de meesteres op Sint Maarten; 'It's the fucking apocalypse'

Eén auto protesteert nog. Hij is door Irma opgetild en met zijn kont boven een paaltje geparkeerd. Andere wagens, als in een kermistent, zijn er tegenaan geknald. De auto laat met zijn alarmgeluid het kermend ongenoegen blijken. En dus laat Irma een batterijvonk overslaan - en gaan álle auto's in vlammen op.

Een uur of zes lang, in de nacht van dinsdag op woensdag, was zij de meesteres op Sint Maarten. De orkaan Irma beukte met ongekende kracht op het Caribische eiland in. 'Categorie 5', zo zal zij de geschiedenisboeken ingaan. In de huidige werkelijkheid van Sint Maarten geldt zij als het wreedste monster dat ooit passeerde.

De auto van Hugo Lopez is vreemd genoeg nog in tact. Hij heeft er een plek voor gevonden bij een van de 'hurricane shelters', de noodopvangcentra op het eiland. 'Hij stond thuis geparkeerd in de garage', zegt Lopez op bijna verontschuldigende toon. Dus Lopez heeft geluk gehad tijdens de orkaan? 'Nou, niet echt.'

Meneer Lopez vertelt hoe hij samen met zijn vrouw Stella en hun geliefde hond besloten had om Irma in eigen huis op te wachten. Het bleek voor het wat oudere echtpaar de griezeligste gebeurtenis in hun leven te worden. 'Ik dacht dat we dood zouden gaan', zegt Stella. 'Heus, alles om ons heen kwam naar beneden, stortte in.' Ze wrijft zich door de natte ogen, die al een paar dagen nauwelijks slaap meer hebben gekend.

Eerst ging het dak eraf. 'Wij zaten nog in de woonkamer, maar het plafond begon te bewegen', vertelt Hugo. Net op tijd konden ze schuilen onder het betonnen gedeelte van hun trap. Daar hebben ze uren gestaan, of gehurkt gezeten. Om hen heen, als in een clusterbom, wervelden de spijkers en stukken plaat van het dak en plafond. Alles, zo lijkt het, ging stuk.

En zo is het ook op de rest van het eiland. Alles lijkt stuk, met name op het Franse deel van Sint Maarten. Het land dat je dinsdagavond nog kon vergelijken met een keurig opgeruimde woonkamer, waarschijnlijk net als die van de familie Lopez, is met verwoestende uithalen van Irma veranderd in een rommelige, chaotische en ook anarchistische kinderspeelhoek.

De eerste uren na het passeren van Irma valt tegen de anarchie niets te doen. De politie kan zich nog niet op de gestremde wegen laten zien. Andere hulpverleners, zoals de tientallen Nederlandse militairen die vanuit Curaçao en Aruba zijn overgekomen, zijn op hun basis druk om een eerste beeld van de ravage te krijgen en proberen een nog onbekend aantal gewonden naar het ziekenhuis te vervoeren. De plunderaars hebben vrij spel.

De tekst gaat verder onder de foto

Dit zijn geen boeven, dit zijn arme mensen die de schrik nog in de holle ogen hebben. Een jongeman heeft uit de puinhopen van zijn huis een bijl weten te redden en gaat daarmee nu de muur van een drankenzaakje te lijf. Een overmatige fles whiskey is zijn schamele deel. Elders in de stad lopen mensen met laptops en andere elektronische apparatuur in dozen. Alsof Sint Maarten de komende weken ook maar een vonkje stroom zal hebben. Op weer een andere plek slepen mensen bij een bedrijf tuinstoelen, matrassen en andere spullen weg.

Tijdens een wandeling van bijna twee uur door de straten van het eiland (en oplettend op rondvliegende golfplaten) wordt duidelijk hoe groot de schade is. Een schatting is moeilijk, maar hier moet voor honderden miljoenen, misschien wel miljarden euro's kapot zijn gegaan. Iemand vertelt dat zij op de radio heeft gehoord dat 'vijfennegentig procent' van Sint Maarten is verwoest. Haar opmerking bewijst alleen de radeloosheid: op Sint Maarten is momenteel geen zender in de lucht. Ook alle telefoonverbindingen liggen plat.

Johan Tange kwam naar Sint Maarten om 'te resetten'. Hij gunde zichzelf een rustige vakantie, waarin de 33-jarige Nederlander wat zaken op een rijtje kon zetten. Dat Irma zó krachtig zou worden, had zijn reisagent hem niet verteld. Op het laatste moment besloot hij toch maar een wat duurder hotel te nemen. Het is zijn redding geweest. 'Dit wil je niet meemaken', zegt hij nu.

Toen de orkaan op volle kracht was gekomen en met duivelse razernij langs het raam van zijn kamer gierde, nam hij zijn intrek in de badkamer. Daar duwde hij zich met zijn rug tegen de deur. Tijdens 'het oog' van Irma, vroeg in de ochtend, dreigde het dak in te storten. Gelukkig vond hij onderdak in een andere kamer, zonder zijn spullen. Dat daar de vloer steeds hoger onder water kwam te staan, was nog het minste probleem. De rest van het hotel liep enorme schade op.

Zoals ook de rest van Sint Maarten, al lijkt het Nederlandse deel iets beter af. In de haven heeft de orkaan plezierboot op plezierboot gestapeld. In het meer, waar sommige eigenaars hun jachten op een dok hadden gelegd, liggen de boten met de onderkant nog net boven het water uitgestoken. Met windstoten van zo'n 350 kilometer per uur tilde Irma zeecontainers op alsof zij met zichzelf een balspelletje deed. 'It's the fucking apocalypse', foetert een jonge vrouw. Niet met ruiters van de dood, maar met wind, die zich enkel liet zien in de kreunende schokgolven die door het eiland zijn gegaan. Het aantal slachtoffers valt hopelijk mee, maar de materiële schade zal er onder meer voor zorgen, zoals een bewoner zegt, 'dat hier geen toerist zich de komende jaren nog zal laten zien.'

Hugo en Stella Lopez gaan vandaag terug naar hun woning, of wat daarvan nog over blijkt. Meneer Lopez werkt als zakenman vanuit huis, maar weet nu al dat al zijn in jaren opgebouwde administratie voorgoed verdwenen is. Zelfs zijn smartphone wist hij in de haast van het vertrek niet mee te nemen. 'Maar goed, we leven nog. Dat is het belangrijkste.'

De orkaan Luis bracht het echtpaar Lopez in 1995 naar Sint Maarten, vanwege de wederopbouw. De orkaan Irma zal hen doen vertrekken. 'De orkaan geeft, de orkaan neemt', zegt Stella. Vannacht sliep zij op een militair veldbedje, naast haar man. Op een gegeven moment maakte zij hem wakker. 'Mag ik iets dichter bij je komen liggen?'