Direct naar artikelinhoud
NieuwsAardbevingen

Nieuwe inschatting: 15 duizend huizen in Groningen moeten mogelijk versterkt worden

Nu de gaswinning versneld wordt afgebouwd, moeten mogelijk 15 duizend huizen in het Groningse aardbevingsgebied bouwkundig versterkt worden. Aanvankelijk werd rekening gehouden met 22 duizend te verstevigen panden.

Een gestut huis in Leermens, Groningen.Beeld Harry Cock / De Volkskrant

De inschatting staat in het nieuwe Plan van Aanpak van de Nationaal Coördinator Groningen, Herman Sietsma. Van de ruim 15 duizend huizen in 11.500 gebouwen die nu in beeld zijn, hebben er zo’n 2.500 een verhoogd risico en moeten er nog zo’n 7.000 geïnspecteerd worden. Dat begint in 2019 en zal naar schatting een jaar duren.

De inventarisatie komt uit een statistisch risicomodel. Het model bepaalt niet welke huizen wel en welke niet versterkt worden, maar welke panden als eerste onderzocht gaan worden. Over hoeveel van de risicopanden daadwerkelijk versterking nodig hebben, wil Sietsma niet speculeren. ‘Dat moet inspectie uitwijzen’, zegt hij. ‘Maar tot op heden blijkt dat alle geïnspecteerde huizen versterkt moeten worden’, aldus burgemeester Anno Wietze Hiemstra van Appingedam.

Tempo voor de inwoners

De verwachting is dat de hele operatie, inclusief de uitvoering, vijf tot zeven jaar gaat duren. ‘Zo’n operatie heeft nog nooit plaatsgevonden’, zegt Sietsma. Volgens hem zijn er geen financiële beperkingen. ‘De minister heeft gezegd: wat nodig is voor de veiligheid gaat gebeuren.’

De versterkingsoperatie lag dit jaar grotendeels stil. Minister Wiebes wilde eerst laten onderzoeken wat de gevolgen zouden zijn van het versneld dichtdraaien van de gaskraan, uiterlijk in 2030. Over de impasse bestond grote ergernis in Groningen. Sietsma: ‘Het heeft de afgelopen jaren veel te lang geduurd. Maar we willen allemaal één ding: tempo voor de inwoners. Voor we het weten is er weer een commissie.’

Een boerderij in in het Groningse dorp Startenhuizen is zwaar beschadigd door de aardbevingen.Beeld Hollandse Hoogte

Grote ergernis

Interim-Nationaal Coördinator Groningen Herman Sietsma is de opvolger van Hans Alders, die in mei gedesillusioneerd opstapte. Alders meende dat hij door toedoen van minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) zijn beloftes niet kon inlossen. Alders was van mening dat alle 22 duizend panden in de kern van het aardbevingsgebied stuk voor stuk geïnspecteerd zouden moeten worden.

Het nieuwe Plan van Aanpak liet maanden op zich wachten, tot grote ergernis van Groningers en hun bestuurders. ‘We kunnen hiermee uit de voeten, maar we houden kritische kanttekeningen’, aldus burgemeester Hiemstra.

De kanttekeningen gaan met name over het statistische model dat gebruikt wordt voor de risico-inschatting. ‘Maar veel mensen wachten al veel te lang op duidelijkheid en een veilige woning’, aldus Hiemstra. De regio heeft bedongen dat mensen die in een huis wonen dat volgens het model geen verhoogd risico loopt, toch om inspectie mogen vragen.

Beste model

Eerder bleek dat er uit het zogeheten HRA-model gekke dingen komen. Zo kon het zijn dat de ene helft van een twee-onder-een-kap-woning onveilig was en de andere helft niet. Om die omissie te ondervangen, zijn handmatig duizend panden extra als risicovol aangemerkt. ‘Voor prioritering is dit het beste model dat er is, dat vinden ook de Mijnraad en het Staatstoezicht op de Mijnen.’

In een open brief aan Groningse bestuurders plaatste de belangenorganisatie Groninger Gasberaad echter ‘grote vraagtekens’ bij het nieuwe versterkingsplan, waarover zij binnenskamers meespraken. Zo is het gebruikte model volgens de organisatie ‘uiterst wankel en onbetrouwbaar’. ‘In het Plan van Aanpak dat nu is ‘vastgesteld’ blijkt bovendien dat zelfs hele dorpen die eerder buiten de contourgrens lagen en ‘nauwelijks schade konden hebben van de aardbevingen’ nu ineens volledig versterkt moeten worden. Omdat de computer het zegt.’

Het ergert de belangenorganisatie dat de betrokken bestuurders binnenskamers ‘kritiek op fundamentele onderdelen’ uitten, maar het plan niet van tafel veegden. ‘In Den Haag is men van mening alles nu ‘goed voor Groningen’ geregeld te hebben. De Groningers, maar ook u en wij weten wel beter. Wij zien vooral een toenemende chaos die alle ingrediënten in zich heeft voor het perfecte recept van de volgende ramp.’

Het Groningse PvdA-Tweede Kamerlid Henk Nijboer is ook kritisch op het nieuwe versterkingsplan. ‘Het is een brij van cijfers, normen en batches. Groningers hebben eindeloos gewacht, maar nu weet nog niemand wat er met zijn of haar huis gaat gebeuren. Dit is overheidsfalen, waaraan minister Wiebes beloofde een einde te zullen maken.’

Meer lezen: de gaswinning wordt afgebouwd, maar hoe nu verder in Groningen?

Hoe nu verder met de versterking van Groningse huizen? ‘Straks sta je hier in de klei naar de nok te kijken’ 

‘Aardbevingsburgemeester’ Albert Rodenboog nam afgelopen zomer afscheid. Maar hij is er nog niet gerust op. ‘Pas als de aarde zich koest houdt, is het klaar.’

Nee, 1,15 miljard euro is niet voldoende om alle problemen in Groningen op te lossen, zei provinciebestuurder Fleur Gräper-van Koolwijk in oktober in de Volkskrant. ‘Maar we zijn er zelf bij om er een succes van te maken’.

Liet Wiebes zich een oor aannaaien bij de deal met Shell en Exxon over het afbouwen van Groningse gaswinning?

Als de gaskraan dichtgaat, houden de bevingen dan op? Vijf vragen en antwoorden over boren, bevingen en het verband daartussen. 

16 augustus 2017 was het vijf jaar geleden dat de aardbeving bij Huizinge Groningen opschrikte. De zwaarste klap tot op heden maakte van een lot uit de loterij een veiligheidsprobleem. De balans na vijf jaar naschokken.