Conservatief Café, het adres voor een goed rechts geluid in Zuid-Holland
Onlangs verhuisde hij van Gouda naar Stolwijk. Hemelsbreed 4 kilometer, maar qua ‘lifestyle’ lijken het er 4.000. Als hij nu thuiskomt, ziet hij zijn zoon van 15 – ‘een echte doener’ – sleutelen aan een ouwe Puch; wel wat anders dan de hele dag gamen.
Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.
Als je het Wilco Boender (44) vraagt is de echte tegenstelling tegenwoordig die tussen stad en platteland. Nederland wordt een tweestromenland, vindt hij: modern of ouderwets, drukte of rust, vrijzinnig of christelijk, progressief of conservatief. Zelf is hij uitgesproken conservatief; christelijk conservatief om precies te zijn. En dat de conservatieven het uiteindelijk afleggen tegen de verleidingen van de grote stad, hoef je hem heus niet uit te leggen.
Boender is de man achter het Conservatief Café, dat zijn 10de levensjaar ingaat. Zoals een ander gaat biljarten, zo komen hier, in de bovenzaal van brasserie De Zalm aan de prachtige Goudse Markt, vier keer per jaar zo’n honderd conservatieven bijeen. Gewoon: ‘Voor gezelligheid, debat en ontmoeting.’
Bolkestein, Wiegel, Segers, Baudet, Dijkgraaf, Hillen, Omtzigt – handenvol meer of minder conservatieve figuren wist hij te verleiden de gang naar Gouda te maken. Meestal mannen inderdaad; conservatisme is een mannending, dat blijkt ook als later het zaaltje volstroomt.
Maar eerst legt Boender uit wat hem bezielt. Zo is het belangrijk dat zowel christelijken als seculieren zich hier thuisvoelen, anders wordt de spoeling dun. ‘Je houdt hier geen debat tussen Van der Staaij en Pechtold over abortus. Dat zou de conservatieve geesten scheiden.’
Zelf komt hij uit de CHU-hoek, stemt vaak SGP maar ook wel Pieter Omtzigt (CDA) en heeft affiniteit met Forum voor Democratie, waar hij ruimte ziet voor christelijke cultuur. Ook bij Elsevier voelt hij zich thuis. ‘Geen intellectueel, een gewone polderjongen’, noemt hij zichzelf. Vader van zes kinderen, werkzaam in de groenvoorziening, sinds kort als ondernemer. ‘Jarenlang betrokken bij de voedselbank’, vertelt hij. ‘Dat verwachten mensen meestal niet.’
Hij kwam graag op de avondjes van de Burke Stichting. Toen dat ophield, was er niks voor echte conservatieven. Daarom begon hij het Conservatief Café. Maar wat een echte conservatief is, ligt gevoelig. ‘Je wilt geen extremen. Voordat je het weet, ben je een handdruk verwijderd van Erkenbrand.’ Dus worden geen PVV’ers uitgenodigd. Al is Boender het bijna altijd eens met Kamerlid Beertema en vindt hij Martin Bosma een aardige kerel. ‘Ik sluit niet uit dat we hen ooit vragen.’
In zijn opvattingen klinkt een verlangen naar het Nederland van weleer: Leuk als een Syriër op de thee komt, maar als hij gaat afgeven op de VS en op joden weet je waar hij staat als er ellende komt; het homohuwelijk druist in tegen de schepping; dat vrouwen zo nodig de arbeidsmarkt op moesten, zorgt voor narigheid en de overheid moet zich niet met alles bemoeien: ‘Een rookverbod op straat is onzin.’
In de bovenzaal luisteren de eerste bezoekers naar pianist Harbers, die de Kinderszenen van Schumann speelt. Er komen aardig wat jongeren. Zoals Eric en Job die allebei 20 zijn en geen achternaam geven, want dat zou ongemak geven op werk en opleiding. Wel vertellen ze dat ze in Leusden wonen, een uur hier vandaan. ‘Wat wij vinden, hoor je in de media of op school weinig’, zeggen ze. Ze neigen naar de SGP, maar voelen ook veel voor de dynamiek van Forum. De ChristenUnie noemen ze GroenLinks met de Bijbel.
De sprekers van vanavond rekken de grenzen van het conservatisme nogal op. Twee van hen – Afshin Ellian en Celal Altuntas – waren politiek vluchteling. Ze werden in Nederland wetenschapper en schrijver. De kern van hun betoog: wees trots op deze veilige haven, vraag nieuwkomers de verworvenheden te omarmen. Altuntas: ‘Integreren staat voor mij gelijk aan aanpassen.’ De derde – historicus Geerten Waling – wil migranten vragen zich te verdiepen in hoe Nederland werkt. Zijn conclusie: ‘Dan is er met migratie niet zo veel mis.’
Iedereen wil alsmaar vooruit en dan kan het gebeuren dat je onderweg verliest wat je had. Eerst een beetje, geleidelijk steeds meer. Totdat je om je heen kijkt en niets meer herkent. Alles is anders geworden, alle houvast verdwenen – zo stel ik me de angst voor waarmee de ware conservatief te kampen heeft. Van die angst is vanavond weinig te bespeuren. Al staat er nog wel een mevrouw op die vreest dat Nederland zo vol wordt dat er straks geen water meer uit de kraan komt.
‘Westerlingen zijn vergeten hun vrijheid te eren’, sluit Ellian af. Precies daar, op het raakvlak van medemenselijkheid en patriottisme, blijken conservatieven nogal plooibaar.