Vandaag is het woord aan de slachtoffers en nabestaanden van Holleeder
Het liquidatieproces tegen Willem Holleeder (60), dat in februari begon, nadert zijn slotfase. Deze maand zijn de laatste zittingsdagen van de inhoudelijke behandeling. Vandaag krijgen de slachtoffers en nabestaanden het woord.
Live
Holleeder: ‘Ik vind het niet gepast om vandaag te reageren’
De rechter vraagt opnieuw of Willem Holleeder wil reageren op de emotionele verklaringen van de nabestaanden. ‘Nou, ik vind het niet gepast om vandaag te reageren, ik wil daar niet doorheen kakelen’, zegt de verdachte.
De zitting wordt voor vandaag geschorst. Morgenochtend komt Astrid Holleeder opnieuw aan het woord als getuige, in de middag is het de beurt aan Sonja.
Dochter van Kees Houtman: 'Willem, was het je dit allemaal waard?'
De dochter van Kees Houtman loopt naar voren in de rechtbank om daar, vlak bij de rechter haar verklaring voor te lezen. Willem Holleeder zit enkele meters achter haar.
'Je dacht mijn vader het zwijgen op te leggen door hem te vermoorden. Voor mijn ogen en in mijn armen. Maar hier sta ik dan voor je: 13 jaar later. Je had nooit verwacht dat wij voor hem zouden spreken. Wij proberen te leven met wat jij zegt niet te hebben gedaan.
'Maar je hebt me alles afgepakt', zegt ze terwijl ze haar hoofd naar achteren draait en Willem Holleeder aankijkt.
'Mijn beste vriend. Mijn superheld. De man die onvoorwaardelijk van ons hield. De man die een enorme leegte achterlaat, een leegte die niet te vullen is.
'Ik kan er nu voor kiezen om je de ergste ziektes toe te wensen. Maar dat doe ik niet. Dat gun ik je niet. Ik kies ervoor om je niks meer te geven.'
Opnieuw draait ze haar hoofd om naar de verdachte: 'Was het dit je allemaal waard?'
Maria Houtman: 'Mijn leven is gestopt toen de rits van de lijkenzak sloot'
De advocaat van Maria Houtman leest de slachtofferverklaring voor. De weduwe van Kees Houtman vindt het te heftig om deze zelf uit te spreken:
'Ik kon hem nog één kus geven voor het licht uit zijn ogen verdween. Kees was een liefhebbende man, vader en vriend. Mijn leven is gestopt toen de rits van de lijkzak sloot. Toen Kees in de kist lag, bleef ik eraan schudden. Om zeker te weten dat hij echt dood was.
'We waren verdoofd, we leefden in een cocon. Ik kon mijn kinderen niet in de ogen kijken. Ik kon hun verdriet niet aan. Ik kreeg antidepressiva en lijd aan chronische PTSS.
'Tijdens het rouwproces ben ik anoniem gaan getuigen. Dat deed ik voor Kees. Maar de angst die dat met zich meebracht, was enorm. Moet je je voorstellen: ’s nachts rondjes rijden in een auto met mensen die je niet kent. Bang dat het uit zou lekken.'
De weduwe en kinderen van Kees Houtman vragen om een immateriële en materiële schadevergoeding. Hun raadsvrouw wijst erop dat álle nabestaanden en slachtoffers recht hebben op deze regeling, ook als er in een familie mogelijk sprake is van een crimineel verkregen vermogen. ‘Mijn doel is niet om hier een discussie te voeren over de bronnen van de inkomsten van de heer Houtman. Maar ik wil voorkomen dat men uitgaat van een waar-rook-is-is-vuur-benadering en dat daardoor de belangen van mijn cliënten worden geschaad.’
Over de moord op Houtman zou Holleeder hebben gezegd: 'Het was hij of ik'
De nabestaanden van Kees Houtman (1959 – 2005) zijn nu aan de beurt. De hasj- en vastgoedhandelaar Kees Houtman werd door Holleeder afgeperst, daarvoor is Holleeder in 2007 veroordeeld. In 2005 werd Houtman vermoord, op dezelfde dag dat Mieremet in Thailand werd doodgeschoten. De moord is gepleegd door Jesse R. en kroongetuige Peter la S., oordeelde de rechter in het Passageproces. Holleeder zou samen met Dino S. opdrachtgever zijn geweest. Ook na deze liquidatie zou Willem Holleeder tegen zijn zus Sonja hebben gezegd: 'Het was hij of ik.'
Slachtoffer Denneboom was bang dat de schutters terug zouden komen om de klus af te maken
De zitting wordt weer hervat. De advocaat van David Denneboom begint met het toelichten van de vordering. Denneboom vraagt ‘een fors bedrag’. Hij hoopt op een materiële en een immateriële schadevergoeding, de advocaat noemt de totale hoogte van het bedrag niet. Maar het komt neer op zo'n anderhalve ton.
Denneboom vraagt een vergoeding voor de medische kosten die hij maakte nadat hij in zijn knie was geschoten. Hij was niet verzekerd. ‘Dat was destijds nog niet verplicht’, aldus de advocaat.
Omdat hij bang was dat de schutters nog naar hem op zoek waren, nam hij ook beveiligingsmaatregelen. Zo heeft hij onder meer tijdelijk beveiliging ingehuurd. Hij liet zijn huis in Nederland beveiligen. En ook zijn villa in Spanje zou hij voor een 'kleine ton' hebben laten beveiligen. Het was een groot terrein, verklaarde zijn advocaat.
‘Mijn cliënt leefde in een gevangenis om zich maar veilig te voelen. Hij dacht lange tijd dat het schot in zijn knie een waarschuwing was en dat hem hetzelfde zou overkomen als Endstra. Hij was bang dat de schutters terug zouden komen om het klusje af te maken. Daar was geen concrete aanleiding voor, maar hij kon het niet uitsluiten. Er gebeurde in die tijd zo veel. Hij werd bovendien met zijn volledige naam genoemd in de media, en ook zijn relatie met Endstra werd genoemd. Hij was traceerbaar.’
Volgens de advocaat heeft haar cliënt onder meer recht op een vergoeding voor shockschade. Denneboom is zelf niet aanwezig in de rechtszaal. Hij wil ook niet dat zijn advocaat zijn slachtofferverklaring voorleest, omdat hij uit de publieke belangstelling wil blijven.
Na de pauze gaat de zaak verder met vordering David Denneboom
De zitting is geschorst. Om 13 uur gaat het verder. Dan wordt de vordering van David Denneboom gesproken.
David Denneboom was op 17 mei 2004 getuige van de liquidatie van Willem Endstra. Die dag verliet Denneboom samen met Endstra zijn kantoorpand aan de Amsterdamse Apollolaan rond het middaguur. ‘Toen we het pand verlieten, wees Endstra me op twee gozers’, heeft Denneboom later aan de politie verklaard. Een week eerder had Endstra ook al een busje zien staan. ‘Ik loop gewoon weg als ze eraan komen’, zou Endstra nog hebben gezegd tegen zijn zakenpartner. Weglopen kon niet meer. Terwijl de zakenpartners nog even bij de auto stonden te praten, klonken er ‘klappen’. Denneboom werd in zijn been geraakt door een rondvliegende kogel.
Dochter Van der Bijl: 'Mijn vader had een hart van goud'
‘Ik ga dit doen’, zegt de dochter van Thomas van der Bijl terwijl ze haar tranen probeert te bedwingen. Ze was 18 jaar oud toen haar vader werd doodgeschoten en leest haar verklaring voor de rechter voor, op enkele meters afstand van Willem Holleeder.
‘Goedemorgen, ik ben de dochter van Thomas. En ik heb al heel veel dagen hier in de Bunker doorgebracht. Mijn vader is al bijna 13 jaar geleden vermoord. En mijn vader verdient het dat iemand hier vertelt hoe hij echt was.
‘Mijn vader was veel te zacht om een crimineel te zijn. Hij was een boef, maar hij deed geen vlieg kwaad. Mijn vader had een hekel aan verraders. En dat is de reden waarom hij is vermoord. Hij trok zijn mond open. Hij kon er niet tegen dat de moordenaars van zijn beste vriend, Kees Houtman, ermee weg konden komen. Hij wist dat hij vermoord zou worden.
‘Hij zei tegen me: ‘Als ik vermoord word, heeft Willem het gedaan.’ Ik zei: ‘Pap, doe niet zo raar.’ Maar hij had gelijk, en ik zal de waarheid blijven vertellen.
'Op 20 april 2006 ging alles kapot. Die dag ben ik mijn beste vriend kwijt geraakt, mijn vader.
‘En wat zag hij eruit toen ik hem opgebaard zag liggen. Ik durfde mijn vader niet aan te raken. Ik kon geen laatste knuffel aan mijn vader geven. Ik kan niet accepteren dat ik nooit afscheid van hem heb kunnen nemen. Ik hou heel veel van jou papa, je hebt geen idee hoe erg je mis. Je was een man met een hart van goud.
‘Ik verdien het om zijn dood te kunnen verwerken. Maar die verwerking wordt mij ontnomen. Want mijn vader leeft voort in allerlei rechtszaken.
‘Ik wil Astrid en Sonja bedanken voor de keuze die ze hebben gemaakt om tegen hun broer te getuigen. Het liefst vlieg ik Willem Holleeder aan. Ik ben zo kwaad. Zo kwaad.’
De rechter vraagt aan Willem Holleeder of hij wil reageren op de slachtofferverklaringen: ‘Ik vind het op dit moment niet gepast om er iets over te zeggen.’
De zus van Thomas van der Bijl tegen Willem Holleeder: 'Ik hoop dat jij de Westertoren nooit meer zal zien'
De emoties lopen hoog op bij de nabestaanden van Thomas van der Bijl. De zus van de vermoorde kroegbaas bijt verdachte Willem Holleeder in de zwaarbeveiligde bunker toe dat hij ‘een laffe hond is’ . ‘Jij bent een menselijke sloopkogel. Ik ga er vanuit dat jij de straf krijgt die jou toekomt en dat je de Westertoren nooit meer zal zien.’
'Mijn beste vriend, mijn vader, voelde hard en koud'
De raadsman leest de verklaring van de zoon van Van der Bijl voor: ‘Op het moment dat ik hoorde dat mijn vader om het leven was gebracht, zat ik in de brugklas. Toen ik thuis in de kist keek, zag ik hoe het gelaat van mijn vader was verminkt. Hij was in het hoofd geschoten, en er zat een wond op zijn mond omdat hij gevallen was op een stofzuiger.
‘Mijn beste vriend, mijn vader, voelde hard en koud. Sindsdien heb ik nachtmerries. En elke keer als ik thuiskom ben ik blij dat mijn moeder nog leeft. Het trauma is er nog altijd. De beelden spelen zich steeds opnieuw af in mijn hoofd. Het lukt met niet om het te vermijden, of om het te verwerken.
‘Ik zit nu in therapie wegens PTSS. Ik heb paniekaanvallen. Het trauma belemmert mij in het dagelijks leven. Ik kan niet normaal functioneren door de spanningen in mijn hoofd, door de beelden van de kogelwonden en het ijskoude lichaam.’
'Nabestaanden hebben nooit de rust gekregen het trauma te verwerken'
Een deel van de nabestaanden van Thomas van der Bijl vordert een immateriële schadevergoeding, omdat ze lijden aan PTSS. De weduwe van Van der Bijl werd na de liquidatie geconfronteerd met het gehavende lichaam van haar man. Hij was onder meer door het hoofd geschoten. Nadien heeft de weduwe de bloedvlek die was achtergebleven in het Amsterdamse café De Hallen weg proberen te boenen. ‘In de hoop dat het weg zou trekken’, licht haar advocaat toe.
Volgens de raadsman hebben moeder en zoon het verlies van Thomas van der Bijl nooit goed kunnen verwerken. ‘Op internet zijn de foto’s van het ontzielde lichaam blijvend te vinden, de beelden worden ook in de media gebruikt als illustratie. Voor hen is er nooit rust om het trauma te verwerken, omdat de zaak terugkeert in verschillende rechtszaken.’
De familie van Thomas van der Bijl spreekt als eerste
Op de 47ste zittingsdag is het woord aan de nabestaanden en de slachtoffers. Eerst zullen de vorderingen worden toegelicht door hun advocaten. Een aantal van hen zal vervolgens een verklaring afleggen. Als eerste is de familie van Thomas van der Bijl aan de beurt. Vanmiddag zullen David Denneboom en de familie van Kees Houtman aan het woord komen.
Kroegbaas Thomas van der Bijl zou in opdracht van Willem Holleeder zijn geliquideerd. Hij werd in 2006 doodgeschoten. Van der Bijl zou zijn vermoord, omdat hij met de politie praatte. Dat blijkt onder meer uit de verklaring van Astrid Holleeder. Haar broer zou deze informatie van corrupte politiecontacten hebben gekregen. Van der Bijl heeft in 2005 tegen de politie gezegd dat Holleeder verantwoordelijk was voor de moord op Cor van Hout. Ook vertelt hij hoe Holleeder Kees Houtman afperste. ‘Ik weet hoe Willem werkt, die zuigt eerst alles eruit. Doet hij met je mee, dan zuigt hij je uit. Als je tegenstribbelt, ben je aan de beurt.’ De uitvoerders van de moord zijn inmiddels veroordeeld, ook moordmakelaar Fred R. en huurmoordenaars Jesse R.en La S. waren bij de liquidatie betrokken. Volgens Fred R. - die inmiddels kroongetuige is - was de moordopdracht afkomstig van Holleeder, Dino S. en de in 2014 vermoorde Ali Akgün.