Shell en PGGM samen op groene toer met bod op energiebedrijf Eneco
Het was een publiek geheim, maar nu is het officieel: Shell wil energiebedrijf Eneco kopen. Het bedrijf werkt daarbij samen met pensioenuitvoerder PGGM, een andere partij die al vaker is genoemd als potentiële koper.
In een gezamenlijk persbericht stellen de twee dat Eneco een ‘unieke positie’ heeft in de energietransitie. Zij willen Eneco doen groeien in Nederland en in andere landen in Noord-West Europa, inclusief Frankrijk. Op dit moment is Eneco actief in Nederland, België en Duitsland.
Het initiatief tot de samenwerking kwam van PGGM, het bedrijf dat voor een aantal pensioenfondsen de beleggingen doet. ‘We hebben Shell ruim een jaar geleden benaderd’, zegt woordvoerder Maurice Wilbrink. Hij vindt dat Shell en PGGM bij elkaar passen: ‘We willen beide flink investeren in duurzaamheid.’
Vergroeningsslag
Shell investeert 1 tot 2 miljard dollar per jaar in groene projecten zoals wind- en zonneparken, en maakte in december bekend dat bedrag te willen verdubbelen. Het bedrijf lijkt bezig met een flinke vergroeningsslag. Zo zullen de bonussen van managers in de toekomst mede afhangen van het verminderen van de CO2-uitstoot, een stap die Shell zette onder druk van de aandeelhoudersclub Follow This.
Zowel PGGM als Shell verzekert dat Eneco zijn groene karakter zal behouden. ‘Daar staat Eneco juist om bekend. Waarom zou je iets kopen als je het vervolgens kapotmaakt?’, zo zeggen woordvoerders van beide bedrijven. Hoe zij Eneco willen besturen, zeggen ze niet, en ook niet hoe zij de aandelen onder elkaar willen verdelen. Wel zeggen ze dat Eneco zelfstandig, vanuit zijn eigen hoofdkantoor in Rotterdam, zal opereren. Gebruikelijk is dat grote aandeelhouders in dergelijke samenwerkingsverbanden elk één of meer commissarissen benoemen.
Ambitie
Shell en Eneco werken al samen: beide hebben een aandeel in het zeewindpark Borssele III&IV dat voor de kust van Zeeland gebouwd wordt. Maar in Nederland heeft Shell nog geen bedrijf dat stroom en gas levert aan klanten. In andere landen wel; zo kocht Shell in 2016 in het Verenigd Koninkrijk First Utility, en heeft in de Verenigde Staten twee van zulke bedrijven. Maarten Wetselaar, bij Shell directeur van de divisie Nieuwe Energie, suggereerde in december tegenover The Guardian veel meer ambitie. ‘Er is nog geen wereldwijd elektriciteitsmerk. Wij verkopen wereldwijd energie en hebben een wereldwijd merk.’
PGGM is niet onbekend in de energiebranche. In Nederland heeft PGGM 80 procent van de aandelen van Ennatuurlijk. Het bedrijf heeft stadsverwarmingsnetten in heel Nederland (maar vooral in Brabant), met in totaal 70 duizend aangesloten woningen. PGGM heeft ook belangen in wind- en zonneparken in Europa en de Verenigde Staten.
Shell en PGGM lijken veel baat bij elkaar te hebben. Voor Shell kan samenwerking met pensioenfondsen dienen als schild tegen een deel van de critici bij wie Shell geen goed kan doen. Voor PGGM is een investering in Eneco een antwoord op de veelgehoorde kritiek dat pensioenfondsen niet genoeg investeren in Nederland. ‘Dit soort kansen, om te investeren in Nederlandse infrastructuur, doen zich niet vaak voor’, zegt woordvoerder Wilbrink.
Omstreden verkoop
Eneco (rond 2,8 miljoen klanten, 3,3 miljard euro omzet) wordt verkocht omdat de aandeelhouders dat willen. Dat zijn 53 gemeenten, waarvan Rotterdam de grootste aandeelhouder is met 32 procent. Eneco wordt getaxeerd op rond de 3 miljard euro. De verkoop is hevig omstreden. Die strijd dreigde Eneco vorig jaar in chaos te storten. Een minderheid van de aandeelbezittende gemeenten wilde de verkoop niet, en vakbonden, milieuactivisten, enkele politieke partijen en de ondernemingsraad van Eneco waren fel tegen. In die strijd sneuvelde de gevierde bestuursvoorzitter Jeroen de Haas, en in zijn slipstream president-commissaris Edo van den Assem. De Ondernemingskamer gelastte op verzoek van de ondernemingsraad een onderzoek naar wanbestuur.
Het verkoopproces zal dit voorjaar beginnen en naar verwachting tot het einde van het jaar duren. Het gaat om een ‘gecontroleerde veiling’, waarbij niet alleen wordt gekeken naar de geboden prijs, maar ook naar werkgelegenheid en duurzaamheid. Shell en PGGM zullen niet de enige bieders zijn. Eerder werden ook al de namen genoemd van Total, Engie, het Oostenrijkse energiebedrijf Verbund, Mitsubishi en de investeringsmaatschappijen CVC en HAL.