Grillige beurzen verspelen alle winst van dit jaar

De Amerikaanse beurzen, die zo lang in euforie verkeerden en record op record stapelden, hebben na de ­dalingen van de afgelopen weken alle winst van dit jaar verspeeld. De Dow Jones daalde woensdag 608 punten, maar sloot gisteren weer 401 punten hoger, een winst van 1,63 procent ten opzichte van het slot een dag eerder.

Stijgende en dalende beurskoersen kunnen een voorteken zijn van een economische omslag. Het Centraal Planbureau neemt de koersen daarom als variabele mee in de prognoses voor de toekomstige conjunctuurcyclus. Nu de koersen de laatste weken spectaculair dalen, zou dat kunnen duiden op de einde van zeven vette jaren.

Niet alleen de dalende beurskoersen in de maand oktober wijzen op een mogelijke omslag. De stijgingen op de huizenmarkten vlakken af of zijn al omgeslagen in dalingen. Zo is de Amerikaanse huizenmarkt die de diepe crisis van 2008 veroorzaakte, al op de ­terugweg. In september nam het aantal verkopen van nieuwe woningen met 5,5 procent terug.

_{Lees verder onder de grafiek}

Het was de vierde achtereenvolgende maand dat er minder huizen werden verkocht. Als gevolg van loonstijgingen door de economische groei in het land was gerekend op een toename van huizenverkopen. Ook de verkoop van bestaande woningen daalde met 3,4 procent. ­Reden zou de stijging van de hypotheekrente kunnen zijn. Voor een 30-jarige hypotheek bedraagt de rente in Amerika nu alweer 4,85 procent. Een jaar geleden was dat 3,88 procent.

In augustus stegen de huizenprijzen in de VS nog met 0,3 procent. Maar voor september wordt voor het eerst een daling verwacht. Ook in de Britse hoofdstad Londen dalen de huizenprijzen al enige tijd na de enorme stijgingen van de afgelopen jaren.

_{Lees verder onder de grafiek}

Beleggers kijken ook met argusogen naar de gang van zaken bij bedrijven die op de conjunctuurcyclus vooruit lopen – bedrijven die het eerst merken dat het minder goed gaat met de economie. Daartoe behoren uitzendbureaus als Randstad, Manpower en Adecco die in het derde kwartaal meldden dat de groei was teruggelopen tot 1 procent.

Ook de afzet van chips (halfgeleiders) wordt als een belangrijke indicator gezien voor de toekomstige economische groei. Vooral in de VS vallen de cijfers van chipsfabrikanten tegen. Sinds begin september is de Sox (Semiconductor Sector Index), de index van bedrijven die in de halfgeleiderindustrie werken, spectaculair gedaald. De Nasdaq, de markt voor Amerikaanse technologiefondsen, beleefde woensdag zelfs de grootste daling in elf jaar. 
_{Lees verder onder de grafiek}

Bedrijven publiceren deze weken bijna allemaal hun winstcijfers over het derde kwartaal. Die zijn goed. Maar de verwachtingen voor het vierde kwartaal en 2019 zijn vaak somberder, waardoor er toch een afstraffing op de beurs volgt. Ook ECB-president Mario Draghi wees donderdag op een verzwakking van de groei in Europa. Als redenen noemde hij de problemen bij de Duitse auto-industrie, de onzekerheid rond de Brexit, de handelsperikelen en de ruzie over de Italiaanse begroting.

Ook de economische groei van China zwakt af. Die is in het afgelopen kwartaal teruggevallen tot 6,5 procent op jaarbasis. Dat is de laagste kwartaalgroei sinds 2009.