Wist de Trump-campagne van Russische beïnvloeding of niet? Onderzoek Mueller nadert zijn voltooiing

Het nieuws van de afgelopen dagen ging over vier van de hoofdpersonen: Trumps campagneleider Paul Manafort, Trumps fixer Michael Cohen, Trumps Nationale Veiligheidsadviseur Michael Flynn en de Republikeinse ritselaar Roger Stone. Het nieuws draaide steeds om hun medewerking aan het onderzoek. Wie helpt er wel en wie helpt er niet?

Veel was procedureel. We weten nu dat Flynn 19 gesprekken heeft gevoerd met Mueller, en dat hij ‘substantieel’ heeft meegewerkt aan drie verschillende onderzoeken; in ruil daarvoor moet hij een lichte straf of helemaal geen straf krijgen, beveelt Mueller de rechter aan. We weten nu dat Manafort gelogen heeft tegen Mueller, en dat Mueller daarom zijn afspraken met hem wil verbreken. We weten nu dat Stone zich beroept op zijn zwijgrecht en niet wil getuigen (tegenover een onderzoekscommissie van de Senaat) over zijn banden met Wikileaks. En we weten nu dat Cohen heeft gelogen tegenover het Congres, maar nu schoon schip wil maken en op strafvermindering hoopt door mee te werken met Mueller.

Maar het inhoudelijke uitlekgewicht van alle ophef was mager. Ja, we weten dankzij Cohen nu dat Trump tot juni 2016, dus ver in de campagne, pogingen deed een Trump Tower in Moskou van de grond te krijgen. En we weten nu dus dat Trump daarover gelogen heeft, tijdens de campagne en daarna. Maar dat is op zichzelf niet strafbaar.

We weten het niet

Wat Flynn in die 19 interviews verder heeft verteld weten we niet (in de 14 velletjes die zijn schuldbekentenis dinsdag begeleidden, was veel zwart gemaakt). Waarover Manafort heeft gelogen weten we niet. Wat Stone wil verzwijgen weten we niet.

Hypothesen en theorieën te over. De afgelopen dagen zijn overal stukken verschenen met koppen als ‘Waarom Trump zich zorgen moet maken’ (Washington Post) of ‘Mueller bouwt aan een samenzweringszaak die waarschijnlijk Trump en zijn familie zal vangen’ (USA Today). Het Trump-project in Moskou kan met stippellijntjes prima worden verbonden met de eerder bekende feiten: Trump had kennelijk ook een zakelijk motief om Rusland en Poetin te vriend te houden.

Maar het is nog lang geen antwoord op de hoofdvraag, of Trump met de Russen heeft samengewerkt om de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden.

Voor de duidelijkheid: dát de Russen de Amerikaanse verkiezingen hebben beïnvloed, is door inlichtingenwerk aangetoond. Mueller heeft twaalf Russen aangeklaagd voor het hacken van computers van de Democraten, en dertien voor beïnvloeding via sociale media. Er zijn opvallend veel contacten tussen de Trump-campagne en de Russen, ook al lijken die voor zover bekend nogal incidenteel, ad hoc, en amateuristisch. Zowel het Trump-kamp als het Kremlin heeft consequent gelogen over die politieke en zakelijke contacten – en beide partijen lijken dus iets te verbergen te hebben.

Trump Tower

Het is mogelijk dat de Russen verlichting van de economische sancties wilden – daar heeft Flynn met de Russen over gesproken, en het lijkt ook onderwerp te zijn geweest van de beruchte ontmoeting in Trump Tower in de zomer van 2016. Maar het is nog steeds goed mogelijk dat de Russen helemaal niets van Trump wilden in ruil voor hun hackhulp, omdat ze zijn America-first presidentschap al een voldoende beloning vonden voor hun inspanningen.

Vrijdag kan er aan de onwetendheid verandering komen, omdat Mueller dan openbaar maakt waarom hij de afspraken met (de al veroordeelde) Manafort wil verbreken. Waarover heeft Manafort gelogen? Is hij de missing link tussen Trump en Wikileaks (dat door Mueller wordt beschouwd als de uitcheck-balie voor de door de Russen gehackte documenten), zoals The Guardian vorige week op basis van niet al te betrouwbare bronnen beweerde? Heeft Manafort Trumps familieleden, zoon Donald junior of schoonzoon Jared Kushner, die net als Manafort bij de beruchte bijeenkomst in Trump Tower waren (met Russische gezanten die ‘dirt’ over Clinton in de aanbieding hadden), met zijn leugens in de problemen gebracht?

Ook de bekentenis van Cohen over de toren in Moskou kan gevolgen hebben voor de naaste familieleden van Trump. Ook zij hebben daar waarschijnlijk getuigenissen over afgelegd (Kushner tegen Mueller, en Donald jr. tegen het Congres) en hebben dus mogelijk iets anders gezegd dan Cohen nu zegt.

Detectiveserie

Het is mogelijk dat dat de uitkomst wordt van het Mueller-onderzoek: dat de hoofdrolspelers niet worden gepakt op een samenzwering, maar op meineed, obstructie van de rechtsgang, of het beïnvloeden van getuigen. Trump zelf werd deze week nog van dat laatste beticht, omdat hij Stone op Twitter prees voor zijn onwil om mee te werken aan het onderzoek.

Het wachten is op de volgende aflevering van deze detectiveserie. Sommige kijkers verwachten dat Mueller de Manafort-uitleg vrijdag zal aangrijpen om veel meer van zijn bevindingen te presenteren: dit omdat de minister van Justitie mag bepalen wat er met het officiële eindverslag gebeurt, en die stoel op dit moment wordt bezet door Matthew Whitaker, een man die door Trump is aangesteld als opvolger van de ontslagen Jeff Sessions en die altijd kritisch is geweest over het Mueller-onderzoek. Hij kan het rapport, na presentatie aan het Congres, tot topgeheim bestempelen en besluiten er verder niets mee te doen.