De hele nieuwskrant als keuzemenu, wat is daar eigenlijk tegen?

Maandag introduceerde de Volkskrant een postmoderne vorm van nieuwsjournalistiek. De bedenker van de revolutionaire methode was Koen Haegens en de kop van zijn stuk luidde ‘Overleeft Italië de schuldentest?’ Vroeger, toen de journalistiek nog saai en voorspelbaar was, volgde onder zo’n kop het antwoord op de vraag (ja, nee, misschien). Boeie. In Haegens’ stuk ging het anders. Je moest steeds keuzes maken. Het nieuwsstuk bleek een leuke kwis, ‘Het Italiaanse schuldenspel’! Ik vond het allemaal behoorlijk geniaal.

De eerste vraag hakte er meteen flink in: ‘Verdient de schuld zichzelf terug?’ Ik had geen flauw idee. Omdat ik een ouderwetse lezer ben, die bij het begin begint en daarna het hele stuk zin na zin verder doorneemt tot hij aan het eind is, moest ik de vraag wel met ‘nee’ beantwoorden, want alleen dan kon je door naar vraag 2: ‘Kan de Italiaanse economie zoveel schulden aan?’ Met een ‘nee’ was het verhaal afgelopen (‘Paniek!’), terwijl ik amper halverwege was. Dus ging ik ervan uit dat de Italianen best zoveel schulden aankunnen, waarna ik door mocht naar vraag 3: ‘Zijn de schuldeisers ongeduldig?’ Een ‘ja’ betekende opnieuw voortijdig sneuvelen (‘Ren mee naar de nooduitgang’), met ‘nee’ mocht je verder naar vraag 4, ‘Dreigt besmetting voor de banken?’ Hierna bereikte de zelfvervullende nieuwsvoorziening een hoogtepunt. Met ‘ja’ bleef het Italiaanse gevaar ‘levensgroot’, ‘nee’ werd beloond met een prosecco. Eindelijk een simpele keuze.

Opgelucht ging ik verder naar de sportpagina’s, het kwam wel goed met Italië, zo bleek uit mijn keuzes. Evviva! Jammer, dacht ik even later, dat Willem Vissers ons zijn ­visie op Ajax en Feyenoord zo dwingend oplegt. Het virus van de eigen nieuwsvorming had me meteen flink te pakken gekregen. Eén stuk en toch iedereen zijn eigen nieuws, eindelijk had de liberalisering en individualisering ook de kolommen van de krant bereikt. Na 42 jaar voelde ik me eindelijk een autonome Volkskrant-lezer. Het tijdperk van het maakbare nieuws was aangebroken.

Wij journalisten hebben ons arrogante patent op de waarheid al een tijdje terzijde geschoven, wat goed is, en nu zette Haegens een verfrissende en veelbelovende volgende stap. Economie is geen exacte wetenschap, want zij weet altijd pas achteraf oorzaken van crises te formuleren. Begrijpelijk dat Haegens zich niet waagde aan voorspellingen en de bal bij de lezer neerlegde. Hij had ook drie economen aan het woord kunnen laten, maar het netto resultaat was hetzelfde geweest, want ook dan had je geen idee gehad over waar het naartoe gaat, met de Italianen.

Ik denk dat ze binnenkort in Het Journaal ook alleen nog maar vragen stellen, en dat je dan interactief door kunt zappen naar de volgende, tot je na 20 minuten super­tevreden in je eigen werkelijkheid zit en je wereld er opeens een stuk aangenamer uitziet.

Het wereldnieuws als spelvorm verhoogt de levensvreugde enorm. Vroeger had ik me door zo’n stuk heen moeten worstelen, nu beleefde ik ontspannen minuten en stak ik er ook nog iets van op. De hele nieuwskrant als keuzemenu, wat is daar eigenlijk tegen? Je kunt wel duidelijkheid eisen, maar duidelijkheid is vaak niets anders dan een illusie en het ontkennen van chaos en onzekerheid. Alle argumenten in de grabbelton en kies maar welke je het best bevalt, dat is het nieuwe krantenlezen.

‘Gaat deze methode een grote toekomst tegemoet?’

‘Ja’: Maak extra tijd vrij voor het lezen van de krant.

‘Nee’: Ga door naar vraag 2.