Direct naar artikelinhoud
nieuwsnepnieuws italië

Vijfsterrenbeweging verspeidt nepnieuws over Dijsselbloem: hij zou oproepen tot ‘financiële aanval op Italië’

De Italiaanse regeringspartij de Vijfsterrenbeweging heeft op haar Facebook-pagina een nepnieuwsvideo geplaatst waarin voormalig Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem zogenaamd oproept tot een ‘financiële aanval’ op Italië. Ook zou de ex-minister uitleggen hoe de markten deze aanval moeten uitvoeren. In werkelijkheid zegt Dijsselbloem echter iets compleet anders.

‘Dijsselbloem zegt dat de markten de Italiaanse economie moeten aanvallen’, aldus de Vijfsterrenbeweging.Beeld Jiri Büller

Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.

Het betreft een nagesynchroniseerd interview van een aantal weken geleden met de Amerikaanse televisiezender CNBC. Bij het beeld van een pratende Dijsselbloem parafraseert een Italiaanse stem: ‘Dijsselbloem zegt dat de markten de Italiaanse economie moeten aanvallen, waarbij hij uitlegt wat ze precies moeten doen om de meeste schade te berokkenen bij Italiaanse beleggers en de rente op de Italiaanse staatsschuld zo hoog mogelijk op te stuwen.’

In het Engelse origineel zegt Dijsselbloem echter iets compleet anders, namelijk dat er grote verschillen zijn tussen de Griekse crisis en een mogelijk Italiaanse, dat de Italiaanse economie desalniettemin harde klappen kan krijgen als de regering geen nieuwe begroting maakt en dat de bankenautoriteiten een rol moeten spelen in het komende onderhandelingsproces. Nergens heeft hij het over een aanval, laat staan dat hij uitlegt hoe die moet worden uitgevoerd.

Twitter bericht wordt geladen...

De Vijfsterrenbeweging deelde de video afgelopen donderdag op een van haar officiële Facebook-pagina’s, waar het sindsdien een kwart miljoen keer werd bekeken. In de bijhorende tekst roept de partij op het filmpje massaal te delen. ‘Dit is een bewijs dat het financiële establishment tegen het volk is’, aldus de partij, die zich in hetzelfde bericht afvraagt waarom geen enkel Italiaans journaal dit interview uitzond.

‘Niet onze schuld’

Nadat het een paar dagen later nepnieuws bleek, waste de Vijfsterrenbeweging haar handen op volmaakt Italiaanse wijze in onschuld: het gaf de schuld aan iemand anders. ‘De video is gemaakt door Pandora TV, niet door de Vijfsterrenbeweging. Wij hebben niets verzonnen, we hebben alleen een video verspreid die door anderen is gemaakt’, aldus een woordvoerder tegen de Italiaanse krant la Repubblica. ‘Bovendien geeft de voice-over geen letterlijke vertaling van het interview, maar een reconstructie, een analyse, een soort commentaar.’

Pandora TV, een site in handen van een van de meest prominente pro-Poetin activisten van Italië, laat weten dat de voice-over Dijsselbloems boodschap enkel probeert te verduidelijken met wat eigen gekozen metaforen. ‘Dat heeft geleid tot heel veel ophef om niets’, aldus een redacteur tegen persbureau Adnkronos. ‘Heel veel economen gebruiken metaforen om hun lezers te helpen interpreteren.’

Drank en vrouwen

Overigens zijn Italianen zelf niet bepaald sterren in het interpreteren van metaforen. In een interview met de Frankfurter Allgemeine Zeitung legde Dijsselbloem vorig jaar bijvoorbeeld het verschil tussen de noordelijke en zuidelijke eurolanden door middel van een metafoor: ‘Ik kan niet mijn hele leven geld uitgeven aan drank en vrouwen om dan bij u mijn hand op te houden’, zei hij. ‘Dat principe geldt op persoonlijk, lokaal, nationaal en evenzeer op Europees vlak.’

In Italië werd die beeldspraak letterlijk genomen, bleek donderdag wederom toen de Vijfsterrenbeweging onder het nepnieuwsfilmpje schreef: ‘Iedereen herinnert zich Dijsselbloem, omdat hij de Zuid-Europese landen – waaronder Italië – ervan beschuldigde al hun geld aan alcohol en vrouwen uit te geven. Het was echter Dijsselbloem die als voorzitter van de eurogroep de Griekse reddingsoperatie steunde die miljoenen Griekse burgers heeft afgeslacht via bezuinigingen op de lonen, pensioenen, de gezondheidszorg en het onderwijs.’

Twitter bericht wordt geladen...

Nepnieuws groot probleem in Italië

Nepnieuws is een groot probleem in Italië. Niet alleen is het aanbod gigantisch, maar Italianen zijn er ook ontvankelijk voor omdat ze weinig internetervaring hebben. Uit een Europees onderzoek bleek vorig jaar dat 28 procent van de Italianen nog nooit op internet surfte. Op achtduizend middelbare scholen wordt daarom een uur per week nepnieuwsles gegeven, bedoeld om scholieren te wapenen tegen de potentiële gevaren van online leugens.

Het is dan ook niet de eerste keer dat de Vijfsterrenbeweging in verband wordt gebracht met nepnieuws. Eind vorig jaar ontdekte de Italiaanse journalist Alberto Nardelli dat een aantal van de belangrijkste Italiaanse nepnieuwssites direct is gelieerd aan de huidige regeringspartij.