Direct naar artikelinhoud
de gidsIDFA 2018

Veertien aanraders van de filmredactie voor het documentairefestival Idfa in Amsterdam

Het grootste documentairefestival ter wereld, het Idfa in Amsterdam, begint op woensdag 14 november. Onze filmredactie selecteert alvast veertien aanraders uit het enorme programma.

Beeld uit The Two of Us.

Idfa 2018

De Volkskrant verzamelt ook dit jaar weer alle hoogtepunten van het Amsterdamse documentairefestival Idfa. Maar ook de mooiste verhalen achter de schermen. Volg het in onze special.

The Border Fence

 Nikolaus Geyrhalter, AT, 112 min.

Om de verwachte gigantische vluchtelingenstroom vanuit Italië tegen te houden, wil de Oostenrijkse regering een 400 meter lang hek bouwen in Tirol. Meestercineast Geyrhalter (Homo sapiens) struint door de grensstreek en laat allerlei mensen aan het woord. Bewoners, horecamedewerkers, tolbeambten maar ook de politieagenten die straks het hek moeten bewaken: steeds is het afwachten hoe genuanceerd, tolerant of xenofoob ze uit de hoek komen. Confronterende en menselijke film, door Geyrhalter goeddeels gevat in kenmerkend statische, onderkoelde kaders. KT

The Hidden City

Victor Moreno, ES, 80 min.

Het lijkt een buitenaardse wereld, vol bewegende lichtjes, pneumatische sciencefictionmachines, oorverdovende herrie of juist in stilte dansende stofdeeltjes. Maar de metrotunnels-in-aanleg en rioolbuizen die Victor Moreno met zo’n mooie dromerige blik filmde, behoren toch echt toe aan een gewone Europese stad. Moreno dwingt je scherp te kijken om te ontdekken wat je ziet, in een documentaire die zich voor het oog van de liefhebber ontvouwt tot magische trip. BJB

Three Identical Strangers

Tim Wardle, VS, 96 min.

Op een dag liep Robert Shafran als nieuweling een studentencampus op. Daar bleek iedereen hem al te kennen: hij werd vrolijk begroet en aangesproken met een andere naam. Hij bleek een tweelingbroer te hebben. Toen dit het nationale nieuws haalde, meldde zich nóg een identieke broer. Plots waren ze beroemd en veelgevraagd als talkshowgasten. Maar het bij hun adoptie verzwegen drielingschap is nog niks vergeleken bij al die andere mysterieuze en verzwegen omstandigheden in het leven van de Amerikaanse broers. BB

D’ici là

Matthieu Dibelius, FR, 45 min.

Kofi is chauffeur van een busje waarmee hij mensen met een beperking door Parijs vervoert. Terwijl de stad geregeld op zijn grondvesten schudt, blijft Kofi onverstoorbaar door het verkeer bewegen, een band opbouwend met zijn passagiers. Het is indrukwekkend hoeveel de jonge regisseur Dibelius in deze nagenoeg perfecte, met veel geduld gemaakte korte documentaire weet te vangen: angst, aanslagen, demonstraties en verkiezingsretoriek, maar ook poëzie, muziek en hartverwarmend menselijk contact. PK

Idfa

Het documentairefestival Idfa heeft in Amsterdam plaats van 14 t/m 25/11. Er worden 279 documentaires vertoond. Vandaag start de online voorverkoop voor de ‘vrienden van Idfa’. Donderdag 1/11 begint de algemene kaartverkoop. Het festival wordt woensdag 14/11 in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam geopend met de vertoning van Kabul, City in the Wind van de Afghaans-Nederlandse filmmaker Aboozar Amini. 

Schapenheld

Ton van Zantvoort, NL, 81 min.

Het ambacht van schaapsherder mag dan inmiddels op de lijst immaterieel cultureel erfgoed staan, dat heeft het leven van de idealistische, grofgebekte schaapsherder Stijn niet makkelijker gemaakt. In Schapenheld volgt Ton van Zantvoort zijn charismatische hoofdpersoon, die in bureaucratisch Nederland het hoofd boven water probeert te houden, terwijl zijn financiële situatie hoe langer hoe onhoudbaarder wordt. Bij Van Zantvoort is het Nederlandse platteland van een mistige schoonheid – een idylle die mooi contrasteert met de harde werkelijkheid die hij schetst. FS

The Raft

Marcus Lindeen, SE/DK/VS/DE, 97 min.

In 1973 stak antropoloog Santiago Genovés met vijf mannen en zes vrouwen per vlot de Atlantische oceaan over, als Big Brother-achtig onderzoek naar de aard van agressie. Spannende reconstructie van het destijds in de media tot ‘sex raft’ omgedoopte experiment: de proefkonijnen van weleer halen op een replica van het vlot herinneringen op, terwijl hun woorden perfect worden aangevuld door archiefmateriaal en voorgelezen dagboeknotities van de alsmaar verder ontsporende Genovés. KT

De Chaque Instant

Nicolas Philibert, FR/JP, 105 min.

Zo soepeltjes als ze op de Eerste Hulp doorgaans bloed prikken, zo klungelig gaat het in eerste instantie in het Franse opleidingsinstituut waar Nicolas Philibert (Être et Avoir) een groep verpleegkundigen volgt. Hij splitst De Chaque Instant op in drie delen: eerst de praktijklessen waarin ze onder meer hun handen leren wassen, dan hun eerste contact met patiënten en tot slot de evaluatiegesprekken met hun stagebegeleiders. Philibert volgt het van een afstand, commentaarloos. Nu eens is het grappig, dan weer aangrijpend – een bijzondere inkijk en een mooie ode aan het vak. FS

But Now Is Perfect

Carin Goeijers, NL, 55 min.

Dit verslag uit Riace, een dorp in het zuiden van Italië, waar vluchtelingen lange tijd van harte welkom waren (totdat de idealistische burgemeester werd gedwarsboomd door de nieuwe Italiaanse regering), ontpopt zich gaandeweg tot een portret van de jonge Nigeriaanse vrouw Becky. Ze is zoals zovelen op zoek naar een beter bestaan, maar vindt het niet in Riace, noch elders. Een klein, aangrijpend eerbetoon. PK

When the War Comes

Jan Gebert, CZ/HR, 76 min.

Angstaanjagende blik op de Slovak Recruits, een ras groeiende organisatie van rechts-extremistische, vaak piepjonge paramilitairen die zich klaarmaken voor de strijd tegen vluchtelingen en andere veronderstelde bedreigingen van het Slovaakse volk. Nog enger dan de trainingskampen is hoofdpersonage en SR-leider Peter Svrcek: een ogenschijnlijk doodnormale twintiger, die voor Jan Geberts kalm toekijkende camera onbeschaamd geilt op macht en tirannie. Alsof je naar het coming-of-ageverhaal van een nieuwe fascistische dictator kijkt. KT

Minding the Gap

Bing Liu, VS, 93 min.

Twaalf jaar lang filmde de Chinese Amerikaan Bing Liu zijn skatevrienden. Jongens die net als hij geen fijne thuissituatie hadden en nu, opgegroeid, niet of nauwelijks bij machte zijn hun leefsituatie te verbeteren. Bing vangt de typische non-competitieve skatecultuur, reddingsboei voor eenlingen en buitenbeentjes. Ook portretteert hij via zijn vrienden de onderklasse in het door de crisis bevangen Amerikaanse Heartland. Zijn knap gemonteerde film krijgt een diepere, pijnlijke laag zodra de cameraman gaandeweg meer van zichzelf blootgeeft. BB

The Eyes of Orson Welles

Mark Cousins, VK, 115 min.

Springerige audiovisuele liefdesbrief aan Orson Welles, opgebouwd rond talloze tekeningen en schilderijen die de filmmaker gedurende zijn carrière maakte. Met zijn kenmerkend zangerige dictie richt Mark Cousins (The Story of Film) zich direct tot Welles: hij vertelt hem hoe de wereld sinds zijn overlijden in 1985 is veranderd (internet, een president die denkt dat hij Citizen Kane is) en legt heerlijk vrij associërend verbanden waar niemand, wellicht ook Welles niet, ooit verbanden had vermoed. BJB

Chris the Swiss

Anja Kofmel, ZW/KR/DUI/FIN, 90 min.

Waarom werd haar neef Chris, oorlogsverslaggever, in 1992 vermoord in Kroatië? Het is een vraag die Anja Kofmel nooit heeft losgelaten en die ze onderzoekt in Chris the Swiss. Ze volgt zijn voetstappen en via dagboekfragmenten, mooie zwart-witanimaties en journaalbeelden toont ze hoe de idealistische twintiger werd meegezogen in de vuile oorlog in voormalig Joegoslavië. Een meeslepend, spannend onderzoek dat niet alleen de overmoedigheid van jonge mannen bestudeert, maar ook de vraag stelt wat een mens tot beest kan maken. FS

Infinite Football

Corneliu Porumboiu, RO, 71 min.

De Roemeense regisseur Porumboiu, meester van het alledaagse absurdisme, zoekt een oude kennis op die zich fanatiek heeft toegelegd op het aanpassen van de regels van het voetbal. Het kan allemaal beter en minder blessuregevoelig, aldus de man, die zijn steeds ingewikkeldere theorieën uitvoerig demonstreert. Infinite Football is een droogkomisch, maar ook aandoenlijk portret, niet zozeer van een sport of de spelregels, maar van een man en een land. PK

The Two of Us 

Emil Næsby Hansen, DK, 66 min.

Skjold (17) en Isabel (18) zijn niet meer samen, maar hoe ze dat moeten aanpakken weten ze niet: ze kunnen niet met én niet zonder elkaar. Veel ingewikkelder hoeft een onderwerp soms niet te zijn, voor een bitterzoet, eerlijk en ontroerend relaas over de (eerste) liefde. Knap, hoe Hansen aanwezig is bij de ups en downs van het ex-paartje, terwijl hun intimiteit volkomen voelbaar blijft. En hoe hij en passant ook de sfeer van zomers Kopenhagen overbrengt. KT

Jonathan Agassi Saved My Life

Tomer Heymann, IL, 106 min.

De populaire Israëlische gaypornoster Jonathan Agassi schakelt zichzelf soms gewoon uit als de stress hem te veel wordt. Vraagt de documentairemaker die hem acht jaar volgde naar het verloren contact met zijn vader, dan valt hij tijdens het antwoord in een merkwaardige slaap. De scène in het begin van Jonathan Agassi Saved My Life is een voorbode van wat komen gaat, in dit zorgvuldig opgebouwde portret van een gestaag ontsporend leven. Je móét wel blijven kijken. BJB