Islamitische Staat wint terrein in Syrië: grens met Irak weer bereikt
De Koerden in Noord-Syrië worden aan twee kanten aangevallen. Woensdag nam het Turkse leger twee Koerdische steden onder vuur aan de Syrische grens. Terreurgroep IS maakte van deze Turkse aanval gebruik om elders in de Koerdische regio in Syrië zelf een offensief te beginnen.
De Verenigde Staten, voor wie de Koerden in Syrië een cruciale bondgenoot zijn in de strijd tegen IS, proberen de situatie met Turkije te ‘de-escaleren’. Donderdag belde president Trump met zijn Turkse collega Erdogan. ‘Gezamenlijke gerichtheid op het verslaan van IS is het doel’, twittert een woordvoerder van de internationale coalitie tegen IS.
‘Laatste waarschuwing’ van Erdogan
De escalatie in de Koerdische regio in Syrië begon woensdag, toen het Turkse leger de Koerdische steden Kobani, Tel Abyad en omringende dorpen onder vuur nam. Hoewel Turkse aanvallen in de Syrische grensstreek al maanden regelmatig voorkomen, is dat nog niet eerder op zo’n grote schaal en zo diep in Syrië gebeurd. De Turkse president Erdogan sprak van een ‘laatste waarschuwing’ aan iedereen die de grensstreek bedreigt.
De Turken zien de Koerdische militie SDF, opgericht en bewapend met steun van de VS, als een terreurorganisatie op grond van de veronderstelde banden met de Koerdische PKK. Erdogan dreigt de groepering ‘ten oosten van de Eufraat’ van de kaart te vegen. Eerder veroverde Turkije in Syrië al de westoever van de Eufraat, waar het Turkse leger rond de stad Jarabulus met behulp van plaatselijke milities een protectoraat heeft gesticht.
De Turkse aanval komt op een opvallend moment: juist donderdag begonnen in de Syrische stad Manbij gezamenlijke patrouilles van het Turkse en Amerikaanse leger. De twee Navo-bondgenoten stonden in Manbij eerder dit jaar enkele weken recht tegenover elkaar, voordat het tot een diplomatiek vergelijk kwam. De patrouilles in Manbij zijn donderdag volgens plan van start gegaan.
Na de Turkse aanval kondigde SDF-woordvoerder Kino Gabriel aan dat zijn strijders de oorlog met IS voorlopig zullen staken, en zich uit ‘zelfverdediging’ zullen richten op het grensconflict met Turkije. In Koerdisch Syrië heeft IS nog een enclave in handen rondom de stad Hajin. Woensdag trok de SDF zich hier terug van de frontlijn. Daarop wist IS donderdag terrein te veroveren en voor het eerst sinds mei de grens met Irak te bereiken.
Luchtaanvallen
Met luchtaanvallen probeert de internationale coalitie tegen IS te voorkomen dat de strijders de grens oversteken, waar de groep verbinding zou kunnen leggen met nog bestaande IS-enclaves in Irak. De strijd in Hajin verliep de afgelopen weken sowieso moeizaam, ondanks internationale luchtsteun van onder meer Nederland. Lokale Arabische milities die de frontlijn bemannen onder Koerdische leiding, bleken geen partij voor de terreurgroep. Binnen de SDF leidde dit tot spanningen.
In oktober voerde IS een spectaculaire aanval uit op een Koerdisch vluchtelingenkamp pal ten noorden van de Hajin-enclave. Daarbij zijn 130 families mee teruggenomen naar IS-gebied. Volgens pro-Koerdische media gaat het om een gijzeling, maar IS heeft inmiddels propagandabeelden verspreid waarop de indruk wordt gewerkt dat het hier IS-families betrof die de IS-strijders onthaalden als bevrijders. Het Amerikaanse leger bevestigde onlangs dat het IS-gevangenen uit Syrië heeft overgebracht naar buurland Irak, mogelijk om ontsnappingen te voorkomen.