Direct naar artikelinhoud

Misschien kan iedereen bij de volgende beeldenstorm beter toch echt gewoon thuis blijven

Misschien kan iedereen bij de volgende beeldenstorm beter toch echt gewoon thuis blijven
Beeld de Volkskrant

Een aangekondigde naamswijziging en een verwijderde polyester buste. Zelf hadden we er hooguit code geel aan gehangen, maar De Telegraaf gaf een flinke waarschuwing af: 'BEELDENSTORM' stempelde de krant waar een dubieus verleden nou eenmaal geen reden is voor een naamswijziging, op de voorpagina. De 'gerenommeerde' emeritus hoogleraren Piet Emmer en Frank Ankersmit deden een 'klemmende' oproep tegen het 'herschrijven van onze geschiedenis.'

'Natuurlijk zou je een school nu niet meer naar J.P. Coen vernoemen', zei Emmer bij DWDD. 'Maar het is onderdeel van ons koloniaal verleden. Je moet dat in z'n tijd zien.' En dan kon de directie het wel ongezellig vinden dat hun school naar de 'Slachter van Banda' was vernoemd, volgens Emmer was het 'zinloos' om dingen die ons nu verkeerd voorkomen, te verwijderen. 'Denk aan Isis in Palmyra, of aan de nazi's, die alle namen met Joden verwijderden, daar willen we toch niet bijhoren?'

De Betrouwbare Mannetjes dachten aan Isis en de nazi's. Jeetje, nee, daar wilden we niet bijhoren.

Emmer hoopte Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits aan zijn zijde te hebben gevonden, maar laatstgenoemde week plots uit toen hij bij een rechtse rukwind begreep dat Emmer 'Nederlanders met een Caribische achtergrond' lui had genoemd. Emmer zelf kantelde als een dubbele oplegger en verzekerde dat hij 'mensen die zwart zijn' niet lui vond, 'integendeel'.

Aan de overkant kwam historicus Karwan Fatah-Black geen meter vooruit. Inderdaad, zei hij, het was belangrijk om het over ons verleden te blijven hebben, maar dat we dat nu deden kwam toch juist door zo'n buste van Johan Maurits? Precies, kreeg hij tegengeworpen, en dat was toch goed? Maar, probeerde hij nog eens, die verering zónder context is toch vreemd? Ja, maar dat gebeurt dus niet, vond de rest, we hebben het er nu toch over? Iedereen klampte zich vast aan het dichtstbijzijnde argument.

Dibbits en Emmer waren het eens dat ze de Amsterdamse Stalinlaan nooit in de Vrijheidslaan hadden moeten veranderen. Kennelijk moest je die wijziging dan weer niet in z'n historische context bezien. Nee, er was geen enkele houvast. Zelfs Bert Wagendorp, die alleen maar een boekje kwam verkopen, werd vanaf de tweede ring met fiets en al het kruispunt opgetrokken.

Emmer zelf kantelde als een dubbele oplegger
We waren kapot. Eén onjuiste prognose met alle chaos van dien

Ook bij Jinek ging het alle kanten op. 'Zo'n naam draagt juist bij aan de kennis over die persoon', vond Herman Pleij. In Rotterdam hadden ze hetzelfde gehad bij het kunstinstituut Witte de With, opperde Hugo Borst, die met 'dat schijnt ook een schurk te zijn geweest' direct toonde hoezeer die naamgeving had bijgedragen aan zijn kennis over die persoon. Hugo moest er niet aan denken dat de Witte de Withstraat anders zou gaan heten. Hop, daar schoot omgevallen Dixi Herman Pleij weer langszij. 'Die straatnamen', kennelijk ging het nu over de niet-bestaande situatie waarin straatnamen worden gewijzigd, 'moet je niet zien als vereringen maar als historische markeringen'.

Eric Corton merkte op dat er in het onderwijs te weinig aandacht is voor ons slavernijverleden, maar dat vond Herman Pleij onzin. Eva vroeg of Eric gelijk had dat er in het onderwijs te weinig aandacht was voor het slavernijverleden. 'Natuurlijk is dat zo', zei Herman toen. Dat verhaal moet je vertellen.' En zo ging het maar door. We waren kapot. Eén onjuiste prognose met alle chaos van dien. Misschien kan iedereen de volgende keer beter toch echt gewoon thuis blijven. Troosten wij ons met de gedachte dat je ook deze discussie vooral in z'n tijd moet zien.

Voor de komende week adviseren wij u de volgende mening:

Misschien bedoelden ze hysterische context.

Veel plezier van uw nieuwe mening.

Volg Melle Runderkamp en Simon Hendriksen op Twitter: @Betmannetjes


'Beeldenstorm' in het Mauritshuis

Tot september stond in de ontvangsthal van het naar hem genoemde Mauritshuis een borstbeeld van Johan Maurits. Nu is het verbannen naar het depot. Wat zit daarachter?

Imara Limon en Tom van der Molen, conservatoren bij het Amsterdam Museum, schrijven dat de discussie over ons verleden waardevoller is dan de conclusie of je iets behoudt of verwijdert.

'In Brazilië, en vooral in de deelstaat Pernambuco, is Johan Maurits van Nassau-Siegen nog steeds een held, naar wie van alles wordt genoemd, zoals in Rotterdam alles naar Erasmus heet,' schrijft Han Bruin.

De buste van de naamgever van het Mauritshuis is verbannen van de ontvangsthal naar de kelder. Als blijk van afkeuring van het aandeel van Johan Maurits in de slavenhandel. Lezers zijn het met dit 'voortschrijdend inzicht' niet eens. Als je zo begint, is het einde zoek. 'Het weghalen van beelden haalt niets uit en is historische fraude.'

Portret van Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679).Beeld Wikimedia Commons via CC0