Betrek mannen meer bij de emancipatiediscussie

Daniela Hooghiemstra schreef een rake column over het moderne feminisme (Opinie, 23 oktober) . Ze analyseert dat vrouwen sinds de tweede feministische golf in een free for all arena zijn beland. De resulterende grotere mogelijkheden geven keuzestress die radicale vrouw-man-gelijkheid overstijgt. Dit vergt stuurmanskunst, aldus Hooghiemstra.

De lezer begrijpt meteen: keuzestress voor vrouwen, stuurmanskunst van vrouwen. Ik zie dat inderdaad dagelijks in mijn sociale en werkomgeving. Bij emancipatiediscussies wordt de (nieuwe) positie van mannen altijd buiten haken geplaatst. Mannen hangen mentaal op de bank en praten er onderling nauwelijks over. De gedachtenwisseling blijft zo eenzijdig, het probleem en de stress zijn alleen van en voor vrouwen. Dat is niet alleen onbevredigend, maar ook contraproductief. Ook voor mannen. Feministen (v/m) moeten concreter worden en minder snel aannemen dat barrières die vrouwen ervaren, zichtbaar zijn voor mannen, of dat mannen weten wat ze kunnen of moeten doen of laten. Die discussie is wel nodig.

Als ik in Groningen lesgeef, zijn mijn studenten grotendeels vrouwen. Toch zijn het nu veelal hun neven, ooms en vaders die leiding geven aan universiteiten en bedrijven. Ik checkte de bezetting van de hoogste treden op voor mij bekende terreinen: slechts 20 procent van de hoogleraren in Nederland is vrouw, 25 procent van de Hof van Justitie-rechters en eenderde van de mensenrechtenhofrechters. Ik krijg niet de indruk dat het mijn studentes aan ambitie ontbreekt. Er stokt iets in de doorstroom. Wat betekent dit voor mannen? Moeten zij ervan worden overtuigd dat het ook in hun belang is dat vrouwen op elk niveau in dezelfde mate vertegenwoordigd zijn, desnoods met het accepteren van quotas? Zo ja, hoe?

Modern feminisme geeft ook mogelijkheden waar niet voldoende op wordt ingespeeld. Neem #MeToo. Iedere weldenkende man begrijpt dat je een professionele machtspositie niet mag misbruiken voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar als mannelijke leidinggevende wil je je na #MeToo wellicht wel meer bewust zijn van hoe vrouwelijke medewerkers zich voelen in je team, en bespreekbaar maken dat en hoe teamleden grenzen kunnen aangeven. Aan hoe dat kan (zonder in een steriele werkbedoening terecht te komen) wordt weinig aandacht besteed en richting gegeven. Zo leren mannen niet hoe het wel moet, en vrouwen niet dat en hoe ze aan de bel kunnen trekken.

Er zijn voor vrouwen ook obstakels los van uitwassen. Mijn vrouw heeft een mooie carrière en is ambitieus. Maar als ik haar verhalen aanhoor, heeft zij het een stuk zwaarder op kantoor dan ik. Vrijwel al haar bazen zijn mannen geweest. Ze bevindt zich de hele dag in een minderheidspositie. Recentelijk liet ze me een app zien waarmee je kan meten hoe vaak vrouwen in vergaderingen worden onderbroken door mannen. Ik probeer me in te beelden hoe dat moet voelen, maar echt lukken wil dat niet. Ik voel dus ook niet goed aan wat ik zelf kan doen. Waarom word ik er als teamlid of leidinggevende niet bewuster op getraind?

Als vrouw een Tikkie sturen voor het delen van anticonceptiekosten, zoals journalist Milou Deelen onlangs deed en beschreef, is een manier om bewustzijn te creëren bij je bedpartner over wat gelijkheid betekent. Tikkies terug om condoomkosten eerlijk te delen zullen ook wel welkom zijn. Maar Hooghiemstra heeft gelijk dat dat het punt niet is.

Feministen (m/v) moeten passieve emancipatiebankzitters (m) en tradionalisten (m/v) meer meenemen in hun denken. We moeten er open over zijn dat we ons de praktische uitwerking van grotere vrouw-man-gelijkheid en gelijkwaardigheid nog niet goed in alle aspecten kunnen voorstellen. We hebben het allemaal nog nooit ervaren. De behoefte aan stuurmanskunst in het emancipatiedebat geldt ook voor de mannelijke bemanning van het schip. Betrek ze.

_{John Morijn doceert Europese mensenrechten aan de Rijksuniversiteit Groningen.}