Biologen plakten stickertjes met QR-codes op mieren, om zo hun bewegingen te volgen

Dat mieren sterren zijn in het verslepen van spullen, wisten we al. Maar deze kleurloze vierkante confetti is wel erg vreemde bagage. De beestjes hebben die dan ook niet zelf gevonden – ze kregen haar letterlijk opgedrongen.

Zwitserse biologen plakten de vierkante snippertjes op de rug van de mieren, om zo hun bewegingen te volgen. Elk plakkertje heeft namelijk een uniek tweedimensionaal patroon, een soort mini-QR-code. Als je goed kijkt, zie je de verschillen, bijvoorbeeld in het aantal witte stipjes. De witte ondergrond van de mierenbak maakt de codes nog beter zichtbaar (en verraadt dat we hier in een lab zijn en niet in de vrije natuur).

Van dat contrast maakt een camera die boven de bak hangt dankbaar gebruik. Elke halve seconde neemt deze een foto en legt zo de positie van de mieren vast. Razendsnelle software bepaalt vervolgens direct welke kant de mieren opgaan, en hoe snel ze lopen.

Looppatronen

Dankzij de stickertjes gaat er een nieuwe wereld open voor biologen, die het gedrag van individuele mieren eerder nauwelijks konden volgen. Dat blijkt bijvoorbeeld helemaal niet zo krioelend te zijn als we vaak denken: elke type mier heeft zijn eigen looppatroon. Werkstermieren verlaten het nest om op zoek te gaan naar voedsel, terwijl andere groepjes juist bij het nest blijven. Daar verzorgen zij de eitjes (de glazige rijstkorrels op de foto), larven en niet te vergeten de koningin. In die zin lijkt mierengedrag verrassend veel op dat van hun gevleugelde mede-insecten, de bijen.

Een andere overeenkomst met bijenkolonies springt minstens zo sterk in het oog als de plakkertjes: de koningin is een flink maatje groter dan de werksters. Zij blijft rustig op haar plek, terwijl haar voetvolk het werk doet. Ze krijgt zelfs het grootste QR-kroontje.