Alleen voor een kopje thee zetten de Britten hun Brexit-ruzies even opzij

Toet! Toet! Een glaszetter drukt op zijn claxon wanneer hij Downing Street passeert. ‘Zie je wel! De arbeidersklasse wil deze deal ook niet’, constateert Sheila Malone die rond het middaguur met een groot bord langs de weg staat. ‘Hoot for Brexit’ staat erop geschreven, een oproep waar dinsdag vooral taxichauffeurs, buschauffeurs en bestuurders van witte busjes aan beantwoorden.

‘In 1975 demonstreerde ik al tegen lidmaatschap van de EEG’, zegt Malone, gepensioneerd docent Russisch uit Islington. ‘Toen samen met Jeremy Corbyn. Ik ben een volhouder.’ Uggs houden haar voeten warm.

Een volhouder is ook Theresa May, die enkele tientallen meters verderop in haar ambtswoning zit, in noodoverleg met kernleden van haar kabinet. Ze is vastbesloten om tot het bittere einde door te vechten, zo komt naar buiten. Van opstappen zou geen sprake zijn. Later op de dag des oordeels zal ze in haar Jaguar naar het parlement rijden voor het slotwoord van het vijf dagen durende Brexit-debat. Het is spitsroeden lopen: bij de ingang staat een vrouw met een bord waarop onder een foto van de premier de tekst ‘Deurmat in Brussels – Dictator in Britain’ staat.

Op deze historische dag in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk is de omgeving van het parlement veranderd in een Brexit-carnaval, waar honderden brexiteers en ‘remainers’ (voorstanders van bij de EU blijven) hun stem laten horen. Op deze waterkoude middag in Westminster is er maar één ding dat brexiteers en remainers, tijdelijk, verbroedert: een diepe afkeer van May’s akkoord.

Bolhoed

Er loopt een Boris Johnson-lookalike rond die briefjes van 350 miljoen pond uitdeelt, terwijl een nep-Jacob Rees-Mogg (met bolhoed) laat weten dat No Deal geen probleem is (‘at least not for me’). Brexiteers hebben een gezellige stal opgezet waar passanten de ‘Liberty Bell’ kunnen luiden, ter compensatie van de stilte van Big Ben, die er wegens een renovatie het zwijgen toedoet.

Naast Westminster Abbey laat een straatpredikant, staand op een plastic krukje, weten dat de ‘voorzienigheid Gods een natie welvarend maakt, niet unies en allianties’. Er rijdt een busje voorbij met opblaaspoppen van May, Johnson, Gove en Davis. ‘Brexit is iets monsterlijks’ staat er in grote letters. Niemand heeft het over de backstop, de zo omstreden noodoplossing die moet voorkomen dat er een ‘harde grens’ tussen Ierland en Noord-Ierland komt. De spontane samenscholing is een herhaling van de campagne voor het EU-referendum, alsof de tijd 2,5 jaar heeft stilgestaan.

‘Dit is de laatste kans om Brexit tegen te houden’, zegt imker Karen Mann die met een vriendin uit Twickenham is gekomen. Op haar bord staat: ‘Luister naar de beleefde meerderheid.’ ‘Een nieuwe referendum is onze laatste hoop en het is onverantwoordelijk van ministers om te zeggen dat dit zal leiden tot sociale onlusten.’ Haar woorden sterven weg onder de leus ‘Let’s go WTO’, gezongen door vijf modieus geklede jonge vrouwen, met een knipoog naar de Wereldhandelsorganisatie. ‘Dat slaat toch nergens op’, herpakt Mann zich, ‘als je onder voorwaarden van de WTO wilt handelen, geef je óók soevereiniteit uit handen.’

George V

En dan verdwijnt ook nog haar gezicht achter een Europese vlag waar een oude, in tweed geklede heer uit Devon mee loopt te zwaaien. Hij is op weg naar het beeld van koning George V, de grootvader van de Britse vorstin die het koningshuis de naam Windsor gaf en daardoor iets Engelser maakte. Daar scholen brexiteers samen rond een groot bord dat meldt dat 23 juni de onafhankelijkheidsdag is, de dag waarop het land zich ‘bevrijdde van de Brusselse krakers’. Enkele bobby’s in gele hesjes kijken werkloos toe bij deze al te Engelse demonstratie.

Maar er is boosheid, bij Edward bijvoorbeeld, een oud-luchtmachtofficier uit Milton Keynes, die met zijn vrouw Hildegard staat te protesteren. Hun hoofden worden warm gehouden door blauwe mutsen met gele sterren. ‘For fuck’s sake, dat referendum was een samenzwering. Ook al gaan we eruit, dan komen we over vier jaar met hangende pootjes terug.’

Tegen die tijd zit vliegtuigingenieur Matt misschien al in Australië. ‘Ik heb al een visum aangevraagd, omdat de toekomst voor mijn vak er somber uit ziet. De delen van de vliegtuigen komen uit Polen, Duitsland, Frankrijk, noem maar op.’ Lidmaatschap van de Europese Unie is de beste deal die we kunnen hebben, sombert Matt, de tekst die ook op het bord staat dat hij helemaal uit Bristol heeft meegenomen.

Zijn gemoed fleurt op wanneer twee mensen met grote thermosflessen komen aanlopen. Het zijn John en Fiona uit Yorkshire die remainers en brexiteers willen verzoenen met kopjes thee. ‘Iedereen maakt herrie, maar we praten niet meer met elkaar’, zegt de mannelijke helft. ‘Thee verbroedert.’ Zijn vriendin lacht: ‘Je kunt dan hooguit kibbelen over de vraag of eerst het theezakje of eerst de melk erin moet.’