Direct naar artikelinhoud
Beter/LevenNeuspeuteren

Hoe (on)gezond is neuspeuteren?

Antwoord op lezersvragen over gezondheid, voeding, leefstijl en psyche. Deze week: neuspeuteren. Hoe (on)gezond is dat nou eigenlijk echt?

"Hoe (on)gezond is neuspeuteren?"Beeld Daantje Bons

Iedereen doet het: neuspeuteren. Iedereen? Goed, volgens een Amerikaans onderzoekje uit 1995 maakt bíjna iedereen zich er schuldig aan. Dat wil zeggen: 91 procent van de mensen gaf toe dat te doen. 9 procent dus niet? Als Wytske Fokkens, hoogleraar keel-, neus- en oorheelkunde van Amsterdam UMC locatie AMC in haar spreekkamer hoort dat een patiënt nooit in zijn neus peutert, denkt ze sceptisch: ‘Hmmm’. Maar hoe (on)gezond is dat gepeuter nu eigenlijk?

Om maar meteen een misverstand uit de weg te ruimen: het eten van de neusinhoud – een tijdverdrijf dat vaak volgt ná het neuspeuteren – kan weinig kwaad. De Oostenrijkse longarts Friedrich Bischinger noemt snot een gezond tussendoortje dat het afweersysteem versterkt: ‘Als je een bolletje opgedroogd snot opeet, werkt het in de darmen als een medicijn.’ Ouders zouden hun kinderen daarom niet moeten verbieden om in hun neus te peuteren, aldus Bischinger, integendeel: hij vindt dat ouders hun kinderen moeten aanmoedigen om dat juist vaker te doen. Ook volgens de Amerikaanse biochemicus Katharina Ribbeck, die zich volledig in snot heeft gespecialiseerd, heeft onze neusinhoud ten onrechte een negatief imago. Snot zorgt voor een balans tussen gunstige en potentieel schadelijke bacteriën, stelt ze. En daarom zoekt Ribbeck naar manieren om eiwitten uit snot te verwerken in allerlei handige toepassingen, zoals tandpasta met snot. Nou ja, geen menselijk snot, maar een synthetische variant daarvan.

Halve liter snot

De Amsterdamse hoogleraar Fokkens onderschrijft de belangrijke functie van snot en vertelt ook direct waarom we eigenlijk altijd door de neus zouden moeten ademen: ‘De neus is een geweldig mooie airconditioner die de lucht die we inademen verwarmt, bevochtigt en reinigt. Snot vangt alle troep die we inademen op. Vervolgens voeren trilhaartjes het geheel van slijm, bacteriën en potentieel schadelijke stoffen af via de neus- en keelholte. En dat slikken we dan gewoon in.’ Hoeveel? ‘Minstens een halve liter per dag. En nog veel en veel meer als je verkouden bent.’ Precies een van de redenen dat Fokkens het advies van Bischinger om snot uit je neus te halen om dat vervolgens op te eten niet heel zinvol vindt: ‘Dat er mucines – afweerstoffen – in slijm zitten, is waar. Maar met het doorslikken van die halve liter snot per dag krijgen we die stoffen sowieso al binnen. Daarvoor hoef je dus niet in je neus te peuteren.’

En juist dat gepeuter en gepulk in het reukorgaan is vragen om problemen. De tere binnenkant van de neus gaat gemakkelijk kapot. Er ontstaan kleine wondjes en daarna korstjes. Die korstjes kunnen ontstaan door een verkoudheid of na een vliegtuigreis, maar dus ook door neuspeuteren. En zo ontstaat een vicieuze cirkel: door het korstje weg te halen, ontstaat er een nieuw wondje. ‘Op een gegeven moment ontstaat er echt een wond in de voorkant van het neustussenschot, dat van dun kraakbeen is gemaakt. Dat is heel gevoelig voor infecties. Er zijn mensen die een gat in hun neustussenschot hebben omdat ze telkens het korstje eruit krabben.’

Zakdoekje?

Pardon? Het is echt waar, zegt Fokkens, en het komt ook nog eens behoorlijk vaak voor: ‘Iedere KNO-arts heeft patiënten die door hun eigen tussenschot hebben gekrabt. Of je dat kunt zien? ‘Ja! Wij KNO-artsen wel’, zegt Fokkens, ‘mensen zelf voelen meestal alleen een korst, of hebben last van een fluittoon in hun neus bij het inademen.’

Ok. Maar wat als je een zakdoekje gebruikt? Met andere woorden: is er ook een verstandige manier om in je neus te p…. ‘Nee! Niet doen! Stop!’ roept Wytske Fokkens. Heb je een erg droge neus, spoel dan met zout water, adviseert ze. Daarna zalven. Gebruik geen purol of andere crèmes, want die kunnen juist weer het slijmvlies irriteren. En die vinger mag er dus écht niet meer in: ‘Veeg een beetje speciale neuszalf of gewone vaseline af aan je neus en snuif de zalf dan met korte halen naar binnen.’

Zakdoekje?