Bekostiging verschuiven van besturen naar scholen? Niet doen, zeggen basisschooldirecteuren

Schoolbesturen worden verplicht om beter te verantwoorden hoe zij overheidsgeld uitgeven, een besluit van de ministers van Onderwijs. Helemaal mee eens. Het zijn publieke middelen, bedoeld om de hoogst mogelijke kwaliteit van onderwijs te realiseren voor leerlingen en studenten. Dat vraagt om een hoog niveau van verantwoording.

In de slipstream van dit besluit horen we van leden van de Tweede Kamer dat het rigoureus anders zou moeten. De bekostiging zou dienen te verschuiven van besturen naar scholen. Het is onze stellige indruk dat deze mening is ingegeven door de missers van onderwijsbesturen die landelijk in de publiciteit zijn gekomen, vaak grote organisaties met veel bestuurslagen waar de menselijke maat en het moreel besef zoek zijn. Wij hebben andere ervaringen en het stoort ons dat op deze wijze structureel negatief wordt gepraat en geschreven over schoolbesturen.

Onmisbaar bestuur

Zouden wij, directeuren van zeventien Deventer basisscholen voor openbaar en Montessori onderwijs met 4,5 duizend leerlingen en vierhonderd medewerkers, iets opschieten met de verschuiving van de bekostiging van besturen naar scholen? Zouden onze leerlingen beter onderwijs krijgen? Wij denken van niet. Integendeel: goed en steeds beter onderwijs staat en valt met de kwaliteit van onze schoolorganisaties. Juist ons overkoepelende bestuur en het ondersteunende stafbureau helpen ons om dat te realiseren.

Ons bestuur bestaat uit een eenhoofdig college van bestuur met een ondersteunend stafbureau. Die ondersteuning bestaat uit een klein aantal professionals in hun vakgebied – mens en organisatie, financiën, kwaliteitszorg, beheer, secretariaat – dat zich drie slagen in de rondte werkt om ons zodanig te ondersteunen dat wij ons inhoudelijke werk voor leerlingen en leerkrachten zo goed mogelijk kunnen doen. Specialisten die we nodig hebben om te voldoen aan de kwaliteit van werken met en voor mensen op het niveau dat we in Nederland belangrijk vinden. Door hen kunnen wij ons richten op onze primaire taak. En dat niet alleen. Bestuurders en staf stimuleren en helpen ons om in verbinding en solidariteit samen te werken aan steeds beter onderwijs, om kennis en kunde met en van elkaar te verwerven en om materiële lusten en lasten evenredig te verdelen.

Geen generalisatie, maar wijsheid

Zouden we het in de kern anders doen als het geld meteen naar onze scholen ging? Een stellig neen. We zouden op de huidige constructie uitkomen, na veel gepraat, missers op gebieden die niet ons vak zijn en verspilling van geld uit publieke middelen aan adviseurs. Natuurlijk hebben we ook nu wensen om dingen anders te doen, maar daar praten we over. We zouden op de barricades klimmen als we het risico zouden lopen om in een bestuurlijk conglomeraat gerommeld te worden. In een bestuurlijk construct met meer tussenlagen, waar het college van bestuur een fantoom in de verte wordt, waar de menselijke maat zoek is en waar wij het eigenaarschap verliezen om op elk van onze scholen met onze teams te werken aan het beste onderwijs voor onze leerlingen. Met een goede raad van toezicht zou het trouwens niet eens zover mogen komen. Een raad van toezicht die bestaat uit mensen met kennis van zaken, met een hoge morele standaard en met het vizier gericht op kwaliteit voor onze doelgroep. En geloof ons, die zijn er.

Van politici die pleiten voor generieke ingrepen om het allemaal anders te doen zouden we liever wijsheid zien. Bereidheid ook om zich te verdiepen in de goede voorbeelden, om niet alles en iedereen over één kam te scheren, om manieren te zoeken voor een aanpak die corrigeert wat niet werkt en beloont wat wél werkt. Complexiteit te lijf gaan met een breekijzer werkt niet, dat weten we toch? Dat veroorzaakt effecten die je niet kunt overzien, maakt meer kapot dan je lief is.

_{De schooldirecteuren van de stichtingen OPOD en DAM, Deventer}