Recorddaling gemeenten door herindeling
Nederland telt vanaf 1 januari 2019 nog 355 gemeenten, 25 minder dan in 2018. Deze daling, de grootste sinds 2001, is het gevolg van twaalf gemeentelijke herindelingen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Bij de nieuwste herindelingen zijn 37 gemeenten betrokken met ruim 900 duizend inwoners. Vooral kleine gemeenten verdwijnen en gaan op in grotere. Door herindelingen daalt het aantal gemeenten met minder dan 25 duizend inwoners tot 36 procent in 2019. In 1999 was dat nog 69 procent. De daling van het aantal gemeenten is al enkele decennia gaande. In 1960 telde Nederland nog duizend gemeenten.
De herindelingen die per 1 januari worden doorgevoerd, brengen ook een provinciegrenswijziging met zich mee. Leerdam, Vianen en Zederik gaan samen in de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. Deze gaat onder de provincie Utrecht vallen, terwijl Leerdam en Zederik nu nog tot Zuid-Holland behoren. Wijzigingen van provinciegrenzen vonden de laatste tweehonderd jaar pas zes keer eerder plaats, voor het laatst in 2002.
In 2019 ontstaan negen nieuwe gemeenten door de samenvoeging van een bestaande. Naast Vijfheerenlanden zijn dat Noardeast-Fryslân, West Betuwe, Hoeksche Waard, Molenlanden, Westerkwartier, het Hogeland, Altena en Beekdaelen. Andere gemeenten gaan op in een grotere. Zo worden Ten Boer en Haren opgeslokt door Groningen, wordt Haarlemmerliede bij Haarlemmermeer gevoegd en Noordwijkerhout bij Noordwijk.
De herindelingen brengen ook een verschuiving teweeg in de ranglijst van gemeenten met het grootste landoppervlak. In 2018 waren Súdwest-Fryslân, Noordoostpolder en Hollands Kroon de drie grootste. Dit verandert doordat Bedum, Eemsmond, De Marne en het grootste gedeelte van Winsum samengaan tot de nieuwe gemeente Het Hogeland, die de een na grootste landoppervlakte van Nederland zal hebben.