Direct naar artikelinhoud
Beter/LevenAfvallen

Vallen mannen gemakkelijker af dan vrouwen?

Antwoord op lezersvragen over gezondheid, voeding, leefstijl en psyche. Deze week: is het voor mannen gemakkelijker om gewicht te verliezen dan voor vrouwen?

Beeld Daantje Bons

Waar een man zo’n 26 miljard vetcellen in zijn lichaam heeft, telt het lijf van de vrouw er gemiddeld maar liefst 35 miljard. Niet eerlijk, verzuchten veel vrouwen die er dolgraag wat kilo’s af willen. Tot overmaat van ramp kan het aantal vetcellen wel toenemen, maar niet afnemen. Ja, net als andere lichaamscellen gaan ook vetcellen dood. Ieder jaar legt 10 procent van onze vetcellen het loodje. Maar die worden ongeveer in hetzelfde tempo vervangen door nieuwe. Rozen verwelken, schepen vergaan, maar eenmaal gevormde vetcellen blijven altijd bestaan.

Sommige wetenschappers, zoals celbioloog Kirsty Spaling van het Karolinska Institutet in Zweden, denkt dat dat een van de redenen is waarom mensen na gewichtsverlies vaak weer aankomen. Vetcellen kunnen groeien en krimpen, maar je krijgt ze met geen mogelijkheid uit je lijf. Zelfs niet met liposuctie: een Amerikaanse studie uit 2011 liet zien dat vetcellen die operatief worden verwijderd, vaak binnen een jaar terugkomen.

Mannen torsen dus minder van die vaste stamgasten met zich mee. Maar betekent dat ook dat mannen daardoor gemakkelijker afvallen dan vrouwen? Ja, zegt Kirsten Berk, diëtist-onderzoeker bij het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. ‘Zij hebben in verhouding meer spierweefsel en spieren verbruiken meer energie, zelfs in rust. Daardoor kunnen mannen met hetzelfde dieet meer gewicht verliezen dan vrouwen. Mannen staan dus met één-nul voor.’

Nog een domper: als vrouwen op dieet gaan en afvallen, verliezen ze meer vetvrije massa – spieren, botten en water – dan mannen. Het vet bij vrouwen blijft hardnekkiger zitten, zelfs als vrouwen minder eten dan ze nodig hebben. Daarom, zegt Berk, is het zo belangrijk om te gaan sporten als je aan het afvallen bent, want behoud van spierweefsel is nodig om gezond te blijven. Wandelen, fietsen en teamsporten zijn prima, maar doe daarnaast ook spierversterkende oefeningen. Krachttraining helpt bij het behouden van de spiermassa. Overigens maken mannen door het hormoon testosteron gemakkelijker spiermassa aan dan vrouwen. De productie daarvan ligt in het mannenlichaam twintig keer hoger, zonder dat ze daarvoor ook maar iets hoeven te doen. Twee-nul.

Er zit maar één ding op: vooral vrouwen moeten meer bewegen om de verbranding en het rustmetabolisme in een hogere versnelling te zetten. Dat zegt ook Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar Obesitas en stress, eveneens van het Erasmus MC. ‘En volg geen crashdieet’, waarschuwt ze. ‘Juist als je heel weinig calorieën binnen krijgt, eet het lichaam de spieren op. Met als gevolg dat het rustmetabolisme van het lichaam wéér lager wordt.’

Met het ouder worden zijn vrouwen ook in het nadeel. De overgang zorgt ervoor dat de verbranding nog verder wordt teruggeschroefd. Bij het ouder worden staat de productie van het groeihormoon IGF-1 óók nog eens op een veel lager pitje. Het gevolg: minder spiermassa, meer vet. En vrouwen hadden toch al minder spier- en meer vetmassa dan mannen. Drie-nul.

Toch moeten vrouwen ook blij zijn met hun vetcellen, vindt Van Rossum. ‘Vrouwen hebben gemiddeld 11 procent meer vet dan mannen en dat is precies de bedoeling van de natuur. Het vrouwelijk lichaam heeft vet nodig om zwanger te kunnen worden en een kind te kunnen baren.’ Als mannen aankomen, neemt met name het buikvet flink toe. En dat is ongunstig vet, zegt de hoogleraar: ‘Buikvet produceert gemene ontstekingsstofjes en hormonen die de vaten kapot maken, de organen aantasten en depressief maken.’

Bij vrouwen komt het vet vooral op de heupen en dijen terecht. Dat is alleen ‘cosmetisch vet’ dat daar rustig zit en verder weinig kwaad doet. En hoewel mannen sneller gewicht verliezen, scheelt het op de lange termijn ook weer niet zó dramatisch veel. Meer bewegen, dames. Wordt het misschien toch nog gelijkspel.