Apps voor jonge kinderen staan vol advertenties, deel daarvan is manipulatief

Het is gebruikelijk dat makers van gratis telefoonapplicaties verdienen via advertenties en het aanbieden van betaalde inhoud. Bij de apps voor kinderen onder 5 jaar is dat niet anders: 100 procent van de gratis apps en 88 procent van de betaalde bevatten een vorm van reclame, blijkt uit het onderzoek.

De Amerikaanse wetenschappers hebben bezwaren tegen de manier waarop dit in sommige gevallen gebeurt bij kinderen van jonger dan 5. Zo prezen iconen als Barbie en Hello Kitty subtiel betaalde inhoud aan en waren advertentie en spel niet altijd goed te scheiden. ‘Veel apps lijken meer oog te hebben voor het verdienen van geld dan voor de spelervaring van het kind’, zegt mede-auteur Jenny Radesky in een persbericht.

Peter Nikken, hoogleraar mediaopvoeding aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, deelt de zorgen van de Amerikaanse onderzoekers over advertenties in kinderapps. ‘Kinderen van onder 8 jaar beseffen vaak niet goed wat de bedoelingen en strategieën van een adverteerder zijn. Zeker als er op hun gevoelens wordt ingespeeld, kunnen kinderen zich er niet goed tegen weren.’ Als ouders hun kinderen niet geven wat hun in de apps tegen betaling wordt aangeboden, kan dit volgens hem tot frustraties leiden.

Ten koste van de focus

Bovendien zouden de constante onderbrekingen het leerzame karakter van educatieve apps ondermijnen. ‘De theorie is dat kinderen in beperkte mate informatie kunnen verwerken. Zeker bij apps waarbij ze actief meedoen. Alle extra informatie die op ze afkomt, gaat ten koste van de focus op wat ze zouden moeten leren.’

Uit een kleine rondgang onder tien populaire Nederlandstalige apps voor 5-jarigen en jonger, blijkt dat ook deze vaak vol advertenties staan. Vooral onderbrekingen door schermgrote advertenties komen veel voor. Weg klikken kan met een klein kruisje in de linkerbovenhoek, terwijl grote pijlen naar webwinkels of de App Store voeren. Er bestaan ook populaire gratis apps voor kleuters zonder advertenties in het Nederlands.

Vorig jaar bleek uit onderzoek van tv-programma Radar dat kinderapps uit Apple’s App Store advertenties van gewelddadige games bevatten, waarin varkens worden neergeknuppeld. Apple zei toen niet te kunnen sturen welke reclames apps tonen.

Goedgelovigheid

Reclames in applicaties voor kinderen vallen onder de Kinder- en Jeugdreclamecode. Hierin staat onder meer dat advertenties altijd als zodanig herkenbaar moeten zijn en niet mogen profiteren van de onervarenheid of goedgelovigheid van kinderen. In hoeverre apps hieraan voldoen, zou per geval moeten worden bekeken. Ouders kunnen zich met klachten melden bij de Stichting Reclame Code, aldus een woordvoerder. De stichting controleert apps niet uit zichzelf. Dat zou door het enorme aanbod ook vrijwel onmogelijk zijn.

Peter Nikken geeft daarom de voorkeur aan betaalde apps en raadt ouders aan in het begin mee te kijken met de apps van hun kinderen. In de App Store staat aangegeven of een applicatie reclame of betaalde content bevat.