Buitenaards leven doorkruist Melkweg mogelijk liftend op ‘kosmische Ark van Noach’
Liften met kometen zou weleens een populaire sport kunnen zijn onder aliens. Denk daarbij overigens niet aan grijze mannetjes met griezelig langgerekte gezichten, maar aan bacteriën, eencelligen of onverwoestbare extremofielen. Veilig onderduikend in het binnenste van kometen en planetoïden zouden die hun vorm van leven door een heel sterrenstelsel kunnen verspreiden. Dat schreven onderzoekers onlangs in een artikel op de wetenschappelijke voorpublicatiesite Arxiv.
Inspiratie voor het artikel was het bezoek van ’Oumuamua, een mysterieuze indringer uit de diepe ruimte die in 2017 in ons zonnestelsel opdook. Destijds grapten experts dat deze 200 meter lange ‘ruimtesigaar’ een buitenaards voertuig kon zijn. Nu blijkt dat ze daarmee wellicht dichter bij de waarheid zaten dan gedacht. Althans: als de auteurs van het Arxiv-artikel gelijk hebben.
Zij berekenen dat ruimterotsen zoals ’Oumuamua dienst kunnen doen als een soort kosmische Ark van Noach, een voertuig waarmee leven zich tot in elke uithoek van de Melkweg verspreidt.
Het is een galactische variant op een ouder idee dat beter bekend is onder de wat morsige term ‘panspermie’. Tot nog toe keken experts vooral naar de mogelijkheid van panspermie op de schaal van een zonnestelsel. Surfend op ruimtestof, kometen of planetoïden zouden microben (of de chemische voorlopers daarvan) tussen planeten kunnen hoppen en deze kunnen bevruchten met hun vorm van leven. Zelfs de mens zou – op papier – het resultaat kunnen zijn van dat soort kosmische inseminatie.
Miljoenen jaren
‘Wij hebben nu voor het eerst berekend dat panspermie ook mogelijk is op de schaal van een heel sterrenstelsel’, zegt hoofdauteur Idan Ginsburg (Harvard). ‘We wisten al dat bacteriën miljoenen jaren kunnen overleven. Afgeschermd in het binnenste van een komeet zouden ze het dan zelfs honderden miljoenen jaren kunnen redden.’ Lang genoeg in elk geval om het uitgestrekte kosmisch niets tussen de sterren in de Melkweg te overbruggen, berekende Ginsburg met twee collega’s.
‘Panspermie is een interessante gedachte’, zegt sterrenkundige Carsten Dominik (Universiteit van Amsterdam). Toch noemt hij het artikel van Ginsburg en collega’s ‘niet overtuigend’.
‘Ze kijken alleen wat de kans is dat zo’n rotsblok met daarop leven in de baan om een ster gevangen wordt’, zegt hij. ‘Maar ze berekenen niet wat de kans vervolgens is dat zo’n voorwerp ook daadwerkelijk op een planeet neerstort.’ Dat laatste is nodig om een planeet ook echt te insemineren.
Ginsburg bevestigt die kritiek. ‘Als je dat wilt meewegen, wordt de analyse al snel heel ingewikkeld’, zegt hij. ‘Daar wilden we nog niet aan beginnen. Wij wilden nu eerst checken of het überhaupt mogelijk is dat leven verplaatst van zonnestelsel A naar zonnestelsel B.’
Volgens Dominik zorgt het weglaten van de laatste stap er mogelijk voor dat de onderzoekers nu de verkeerde conclusie trekken. ‘Als je het wel meeweegt, zal de kans dat panspermie op het niveau van een heel sterrenstelsel mogelijk is op zijn minst flink verkleinen.’
Desondanks vindt Dominik het onderzoek wel interessant. ‘Het is leuk dat ze bekijken hoeveel van dit soort voorwerpen in andere sterrenstelsels terecht kunnen komen. Misschien moeten we eens nadenken of in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter stiekem voorwerpen zitten van buiten ons zonnestelsel.’