In vakantiehuisjes mag niet meer worden gewoond
Op het eerste gezicht lijkt bungalowpark De Kern in Putten een ware vakantie-idylle. In de bomen fluiten de vogeltjes, het terras van het Grand Café nodigt uit tot een koel biertje na een wandeling in de bossen. Maar wie beter kijkt, ziet dat niet alle chalets er even kraakvers bij staan en dat op veel huisjes een bordje Te Koop hangt.
Een op de drie vakantiehuisjes in De Kern staat leeg. Dat is een direct gevolg van het strenge handhavingsbeleid van de gemeente Putten om permanente bewoning van recreatiewoningen tegen te gaan, zegt eigenares Martine Lubbersen. Sindsdien zijn vakantiehuisjes minder in trek. ‘Iedereen wil ervanaf.’
Putten is niet de enige plek waar dit speelt. Overal op de Veluwe wordt sinds kort streng opgetreden tegen vakantieparken waar meer wordt gewoond dan gerecreëerd. In Epe werd vorige maand een campinghouder gesommeerd veertig Roemeense arbeidsmigranten weg te sturen, op straffe van een boete van 300 duizend euro.
Streep door gedoogbeleid
Het is nogal een ommekeer. Tientallen jaren stonden gemeenten op de Veluwe oogluikend toe dat vakantiehuisjes permanent werden bewoond. Aanvankelijk vooral door mensen die om wat voor reden dan ook (echtscheiding, schulden) geen gewoon huis konden krijgen. De laatste jaren ook steeds vaker door seizoenarbeiders.
Maar door dat gedoogbeleid is een dikke streep getrokken. Elf gemeenten op de Veluwe zijn het project Vitale Vakantieparken begonnen, met als doel verpauperde parken aan te pakken. Ter ondersteuning richtte de provincie Gelderland daarvoor onlangs een ontwikkelingsfonds op met 4 miljoen euro in kas.
Razzia
Putten was een van de eerste gemeenten die de nieuwe harde lijn hanteerden. In 2014 voerden ambtenaren van de gemeente, de belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank samen met brandweer en politie een grootscheepse controle uit op zes vakantieparken. Iedereen die er permanent verbleef – op De Kern was dat de helft – kreeg te horen dat dat binnen een half jaar afgelopen moest zijn.
Ze kwamen onaangekondigd, ’s morgens vroeg, zegt Lubbersen. ‘Alle ingangen waren afgezet. Mensen werden van hun bed gelicht. Het leek wel een razzia.’
Razzia is een al te beladen woord, vindt burgemeester Henk Lambooij van Putten. Hij had er gewoon genoeg van. ‘Op vakantieparken gebeurden dingen die het daglicht niet konden verdragen. Het werd unheimisch.’ Bij de controle kwamen ze staaltjes daarvan tegen: prostitutie, seizoenarbeiders die met zijn zessen bij elkaar gepropt in een caravan zaten. ‘Dat grenst aan uitbuiting.'
Broeinest van criminaliteit
Op sommige parken was de verloedering totaal. Uit onderzoek van een paar jaar geleden bleek dat een klein deel (7 procent) van de vakantieparken is afgegleden tot een broeinest van criminaliteit: drugshandel, hennepteelt, opslag van gestolen goederen. Lambooij steekt de hand in eigen boezem. ‘Overheden hebben dit decennialang op hun beloop gelaten.’ Het werd tijd dat er een keer werd opgetreden, zegt hij.
De Veluwe is met pakweg vijfhonderd bungalowparken het dichtst ‘beparkte’ gebied van Nederland, zegt Rob van den Hazel, programmamanager van het project Vitale Vakantieparken. Een kwart van die parken is top. Daaronder zit een grote middengroep die met een gerichte aanpak top kan worden. Maar voor 75 tot 100 parken is geen toekomst meer. ‘Die zijn te klein, verouderd, lopen achter met hun voorzieningen.’
Juist die parken hielden het hoofd boven water door permanente bewoning toe te staan en arbeidsmigranten te huisvesten. Nu dat wordt aangepakt, valt voor hen het doek definitief. Er wordt een andere bestemming voor die parken gezocht.
Andere bestemmingen
Zo geeft Putten de eigenaar van een vakantiepark dat nu voornamelijk wordt bewoond door Poolse arbeiders nog een paar jaar de tijd om zijn investering terug te verdienen. Daarna wordt het park opgeruimd en teruggeven aan de natuur.
In een ander park is een zorgondernemer geïnteresseerd om er opvang voor licht dementerenden te vestigen. De gemeente Harderwijk is met een aantal bungalowparken (met stenen huisjes) in gesprek om er legale woonwijken van te maken.
Met geld uit het ontwikkelingsfonds kunnen noodlijdende parken worden opgekocht of verbeterd. Vier miljoen is daarvoor bij lange na niet genoeg, zegt Van den Hazel. ‘Maar je moet ergens beginnen.’
De Recron, de belangenbehartiger van bedrijven in de toeristensector, is er blij mee, zegt regiomanager Gelderland Ivo Gelsing. De problematiek van verpauperde vakantieparken speelt al jaren. ‘Dat overheden nu hun verantwoordelijk nemen is heel goed. Eindelijk.’
De Kern
In Putten doet eigenares Lubbersen er alles aan om te zorgen dat De Kern boven de rode streep blijft. Chalets zijn opgeknapt, de groenvoorzieningen worden aangepakt, er is een nieuwe jeu-de-boulesbaan aangelegd. Gemakkelijk is het niet, zegt ze. Veel mensen gaan tegenwoordig liever twee weken op een all-inreis naar Turkije dan dat ze in een huisje op de Veluwe gaan zitten.
Lubbersen, geboren Amsterdamse, kwam als kind al op De Kern. Haar ouders hadden er een stacaravan. Ze leerde er haar man kennen, met wie ze het park een kwart eeuw geleden overnam. Ze bracht er twee kinderen groot. ‘Dit is mijn leven.’ Het strenge handhavingsbeleid leidt tot hartverscheurende taferelen. ‘Ik heb huilende mensen gehad die hun huisje uit moesten maar nergens naartoe konden.’
Op De Kern worden alleen nog maar recreanten toegelaten, bezweert Lubbersen. Alle potentiële kopers krijgen op het hart gedrukt dat permanente bewoning niet is toegestaan. Gebeurt dat toch, dan riskeert ze een boete van 10 duizend euro.
Lubbersen zou wel graag zien dat de gemeente iets meer vertrouwen in haar had. Nog steeds wordt het park elke week bezocht door controleurs die op de deuren kloppen. ‘Ik heb buitenlandse toeristen uit Duitsland en Denemarken. Die schrikken zich rot.’
