Vroeger was iedereen tegen klimaatverandering maar nu het geld gaat kosten, dreigt de Gehaktbalrevolutie
Het kabinet moet met ‘draconische maatregelen’ komen om in 2020 de gewenste verlaging van broeikasgasemissies, 25 procent, te halen. En zelfs wanneer Rutte erin zou slagen Klaas Dijkhoff ervan te overtuigen dat er niks anders opzit dan draconische maatregelen, halen we het nog niet. Dat is volgens de Volkskrant de conclusie van het vrijdag te publiceren voortgangsrapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) over de Nederlandse klimaatdoelen.
We kunnen allemaal onze autobanden op de juiste spanning brengen en maximaal 5 minuten per dag onder de warme douche gaan staan, of de vleesconsumptie beperken tot één gehaktballetje per week: het is te laat.
Die 25 procent is opgelegd door de rechter, in een door Urgenda tegen de staat aangespannen rechtszaak. In 2015 en in hoger beroep in 2018 kwam de rechtbank tot de conclusie dat de staat op grond van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens verplicht is haar burgers te beschermen tegen de gevaren van de klimaatopwarming door voor 2020 op 25 procent te koersen. Wat nu?
Als de overheid in gebreke blijft, moet zij een dwangsom van een half miljard euro per jaar betalen. Aan wie? Het zou er bovendien op neerkomen, dat de belastingbetaler een boete krijgt omdat hij door de overheid onvoldoende wordt beschermd. Dat is oneerlijk. Bovendien blijft er dan nóg minder geld over voor de energietransitie. In een superdraconische maatregel zou de staat kunnen besluiten de vijf nog actieve kolencentrales te sluiten, waaronder ’s lands grootste CO2-spuiter in de Eemshaven, die in 2016 werd geopend en die 3 miljard euro heeft gekost. Maar hoe vangen we dat energieverlies op?
De maximumsnelheid kan van 130 naar 100 kilometer. Maar dat is voor de VVD een draconische nachtmerrie: het zou de liberalen beroven van de eretitel vroemvroempartij – en dan blijft er niet zoveel meer over. De VVD selecteerde in het verleden haar ministers van Verkeer juist op hun handigheid in het monteren van 130 km-snelheidsborden met een roedel fotografen erbij.
We kunnen ook extra CO2 gaan ‘afvangen’, maar dat kost 80 euro per ton. Massaal overstappen op biobrandstof, is ook geen optie. Er zijn te weinig bouwvakkers om het huizenbestand nog vóór 2020 duurzaam te maken en met een versnelde transitie naar zonne- en windenergie halen we het ook niet. De CO2-heffing voor bedrijven wint aan populariteit, al begon werkgeversvoorman De Boer daar deze week op de radio zo van te dampen en blazen, dat hij in zijn eentje de uitstootcijfers fors omhoog joeg.
Niet eerder zette een PBL-rapport de boel zo op scherp: het is een bom onder het kabinet. Jetten (D66) krijgt de munitie om de hele hut op te blazen op een presenteerblaadje. Ik verwacht nog deze week een interview met Klaas Dijkhoff in De Telegraaf, waarin hij verklaart dat ons niets anders rest dan het Akkoord van Parijs op te zeggen.
Vroeger was iedereen tegen klimaatverandering en voor het milieu, maar nu het menens wordt en geld gaat kosten, beginnen mensen er genoeg van te krijgen en dreigt de Gehaktbalrevolutie. De tijd zal leren of de zege van Urgenda een pyrrusoverwinning was.
Ik verwacht dat Rutte de 49 procent verlaging in 2030 in de strijd zal gooien: oké, die kwart verlaging over twee jaar halen we niet, maar in 2030 zal het wonder zich voltrekken. ‘De zaak is hopeloos, maar niet ernstig’: ik hoor het ons nationale zonnetje in huis wel zeggen. En anders is er altijd nog 2040.