Wiebes verbiedt negen bedrijven na 2022 nog Gronings gas te gebruiken

Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) kondigt het verbod vandaag aan in een brief aan de Tweede Kamer. In maart maakte de bewindsman namens het kabinet bekend de gaswinning in Groningen zo snel als mogelijk te willen staken vanwege de aardbevingen in die provincie. Uiterlijk in 2030 moet de gaskraan helemaal dicht zijn. 

Bedrijven die Gronings gas gebruiken, moeten overstappen op geïmporteerd gas of hernieuwbare energiebronnen, zoals elektriciteit. De negen grootste verbruikers, waarvoor Wiebes nu een verbod aankondigt, verbruiken elk minimaal 100 miljoen kuub en samen jaarlijks zo’n 3,2 miljard kuub gas uit Groningen. Die besparing is nodig om het door het kabinet uitgestippelde afbouwplan te realiseren.

Ook wordt er een stikstoffabriek gebouwd, waarmee gas uit het buitenland omgezet kan worden in gas van Groningse kwaliteit, dat geschikt is voor Nederlandse cv-ketels. Ondertussen bouwt Nederland de export van gas naar het buitenland af.

Met deze maatregelen zal in 2022 nog 12 miljard kuub gas uit Groningse bodem nodig zijn, het niveau van gaswinning dat volgens het Staatstoezicht op de Mijnen acceptabel is vanuit veiligheidsoogpunt. De afbouw gaat geleidelijk. In 2017-2018 haalde de Nederlandse Aardolie Maatschappij nog 21,6 miljard kuub gas uit Groningse bodem; volgend gasjaar is dat maximaal 19,4 miljard kuub.

Meevallers

‘Ik constateer dat de maatregelen voor afbouw van de gaswinning ruimschoots op schema liggen’, schrijft Wiebes. Volgens de vooruitzichten is vanaf 2023 minder dan 5 miljard kuub uit Groningen nodig. Volgens GTS, het onderdeel van Gasunie, is er mogelijk in 2025 al geen gas uit Groningen meer nodig.

Meevallers zijn dat de export naar Duitsland sneller terugloopt en dat er meer stikstof kan worden ingeslagen om importgas mee bij te mengen. De grootste slag wordt pas geslagen in 2022. Dan wordt naar verwachting de nieuwe stikstoffabriek in gebruik genomen, waarmee 7 miljard kuub Gronings gas kan worden bespaard. De bouw van de installatie, die eerder door Wiebes’ voorganger Henk Kamp nog werd afgeblazen, verloopt voorspoedig. 

Zo’n honderdvijftig andere bedrijven die ook veel Gronings gas gebruiken, krijgen van de minister iets meer tijd. Maar van hen wordt dan ook verwacht dat ze niet overstappen op importgas, maar op een duurzame energiebron.

‘Zwaktebod’

‘Een zwaktebod’, noemt Hans Grünfeld het door Wiebes aangekondigde verbod. Grünfeld is directeur van de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW), de branchevereniging van industriële grootverbruikers. Tot de negen grootste verbruikers behoren volgens hem een aantal gasgestookte elektriciteitscentrales, kunstmestfabrikant Yara en een groot tuinbouwbedrijf.

‘Deze grootverbruikers hebben plannen klaar liggen om om te schakelen, want ze weten al langer dat gas uit Groningen een aflopende zaak is. Maar de minister houdt overleg af.’

Het kabinet stelt 75 miljoen euro beschikbaar voor de ombouw van de bedrijven. Daar komen ze volgens Grünfeld ‘een heel eind mee’. Ook technisch is omschakelen voor oktober 2022 mogelijk, denkt hij. ‘Maar wat zijn de mogelijkheden precies, wat zijn de voorwaarden, hoe gaan we de kosten verdelen? Daarover is duidelijkheid nodig. In Duitsland en Frankrijk gaan bedrijven sneller van het Gronings gas af dan in Nederland, dat is toch gek?’

Grünfeld is wel blij met de conclusie van Wiebes dat niet alle bedrijven voor 2022 van het Groningse gas af moeten. ‘Wij zeiden al eerder: dat is helemaal niet nodig en niet mogelijk. Laat er nu eerst maar eens een deal komen met deze negen bedrijven. Van onwil is geen sprake. Het valt me tegen dat het nog niet tot afspraken is gekomen.’